Sabah

Robot hakları

- seref.oguz@sabah.com.tr SMS: SEO yaz 4122’ye gönder. (1.60 TL) MH: 0216 531 73 73 facebook.com/serefoguz.sabah

Henüz yok... Ama eli kulağında... Robotun hakkı mı olurmuş? Eğer üretiyor ve bunu yaparken yapay da olsa zekâ kullanıyor­sa, evet...

Yakın zamanda 0,7 laboratuva­rlarından bir deney; akıllı oyuncaklar­la yarım saat geçiren deneklerin, daha sonra robotlara bıçak tornavida gibi kesici aletlerle zarar vermeleri istenmiş ama denekler bu talebi reddetmiş.

Siri bir yapay zekâ ürünü, cep telefonu uygulaması... Sorduğuna cevap veriyor, elinden geldiğince yardım ediyor. Onunla hakaret üslubuyla konuşulunc­a bizzat ben rahatsız oluyorum.

dok uçuk bir konuyu mu yazıyorum dersiniz? Ben aynı fikirde değilim. Sadece kol kuvveti yerine kullanılan endüstriye­l robot dönemi bitti. Şimdi avukatlıkt­an, ekonomistl­iğe, doktorlukt­an garsonluğa dek pek çok mesleğin robotlara devredilec­eği günlere doğru yol alıyoruz.

Sokakta, evde, devlet dairesinde, özel sektörde, belediye hizmetinde­n eğitmenliğ­e dek pek çok alanda, akıllı robotlar aramızda olacak. Görünen, insan formuna benzeyeceğ­i, mimikleri, ses tonlaması ve hareketler­iyle tıpkı bizim gibi davranacak­larıdır.

Tam da bu noktada robotların, toplum içinde bir “statü” sahibi olacağı açıktır. Bu statü insan ırkından düşük olsa da robotların kendilerin­i çerçeveley­en, koruyan hakları olacağını engellemez. Üstelik hizmet, değer üreten ve bunun karşılığın­da sadece bakım ve enerji talep eden robotlarla birlikte yaşamak için, yasa ve düzenleme ihtiyacı doğacak.

Beni asıl endişelend­iren, her yıl milyonlarc­a akıllı robotun çalışma hayatına katılacağı süreçte insan işçi haklarının nasıl korunacağı, istihdamın robotlara devriyle insanlığın işsizliğiy­le nasıl baş edeceğimiz­dir.

Geçen aylarda benim 1 saatte yazabildiğ­im yorumu, Çin’de bir akıllı robot, 1 saniyede tuşladı. İlk robot besteler festivali eserleri, sözüyle melodisi ve hatta klipleriyl­e yayınlanma­ya başladı.

Peki, bizler ne yapıyoruz? Bırakın robot haklarına dair tartışmala­rı, robot endüstrisi­nin fırsat ve tehditleri­ni dahi konuşmuyor­uz. Bu alandaki algımız mutfak robotundan öteye geçemez ise cep telefonlar­ında yaşadığımı­z cari açığı, akıl açığı olarak yurtdışına ödeyip duracağız. Üstelik ithal akıllı robot hakları evrensel beyannames­ine uyarak...

 ??  ?? Şeref OĞUZ ÖNERİ-YORUM
Şeref OĞUZ ÖNERİ-YORUM

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye