Çocuk 2 bin yıl önce de çocuk
Zeugma Antik Kenti’ndeki “Muzalar Evi” çalışmalarında çocuklar tarafından yapılmış bin 700 yıllık graffitiler bulundu. Yaramaz çocukların evin duvarlarına çizdiği resimler için “Tarihteki ilk çocuk resimleri” deniliyor
Tam 147 yıl önceydi. Çanakkale yakınında Hisarlıtepe’deki kazıda Homeros’un “İlyada” destanında adı geçen antik Truva şehri ortaya çıkarıldı. Bu, ilk kez antik kazı yapılan Anadolu için bir milattı. Güç verdi, inanç tazeledi. O günden beri arkeologlar, Türkiye’nin dört bir yanında medeniyetlerden izler arıyor ve buluyor. SABAH da medeniyetlerin peşine düşen bu isimsiz kahramanlara ışık tutuyor. İlk durak, Zeugma antik kenti. “Çingene Kız” mozaiğiyle tüm dünyanın yakından tanıdığı 2 bin 300 yıllık antik kent, Gaziantep Nizip’e bağlı Belkıs köyünde yer alıyor. Buradaki kazılar tam 30 yıl önce başladı. O tarihten bugüne aralıksız devam ediyor. Zeugma kurtarma kazılarını, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kutalmış Görkay başkanlığındaki bir ekip yapıyor. “Muzalar (Esin Perileri) Evi”nde 2007’den beri sürdürülen kazı çalışmalarında bu yıl kazı ekiplerini heyecanlandıran yeni bir keşif yaşandı. Muzalar Evi’ni süsleyen freskler arasında evde yaşayan çocuklar tarafından duvarlara yapılmış çeşitli yazıtlar ve figürleri içeren bin 700 yıllık graffitiler ortaya çıkartıldı.
KORKULARI, DİLEKLERİ...
Yaramaz çocukların evin duvarlarına çizdikleri resimler, tarihteki ilk çocuk resimleri olarak değerlendiriliyor. Graffitiler hakkında bilgi veren kazı başkanı Görkay, “Graffitiler M.S. 3’üncü yüzyılın ortalarında ev sakinleri tarafından duvarlara yapılmış çeşitli yazıtları ve figürleri içeriyor. Bunlar arasında ev sakinlerinin korkularını ve dileklerini içeren yazıtlar ve resimsel graffitiler yanında ve evde yaşayan çocukların yaptıkları resimsel graffitiler de bulunmaktadır. Bunlardan birinde o zamanlar Zeugma için tehdit oluşturan Sasanilere ait bir Sasani süvari betimi de yer alıyor” dedi.
Zeugma kazısı, Türkiye’de devam eden en önemli kazılardan biri. Fırat Nehri manzaralı teraslarda, tabanı rengarenk mozaik, duvarları fresk, oda içleri mobilya ve heykelciklerle süslü villalar, hamamlar, forum ve arşiv odaları gün yüzüne çıkartılmış. Çalışma her yıl 3 ay sürüyor. Kazıda 8’i işçi 25 kişi görevli. Kazı alanında biten çalışmalar, “mutfak” denilen laboratuvar ve kazı evinde devam ediyor. Kazıdaki buluntular temizlenip, laboratuvarda inceleniyor. Tarihlendirilmesi yapılan ve birleştirilmesi mümkün olan parçalar birleştirildikten sonra fotoğraflanarak, envanter olarak kaydedilip, müzeye teslim ediliyor.