Sanayinin sonsuz ışığında üretenlerin öyküsü
Sanayi, bir şeyden çok üretmektir. Eğer sanayi varsa, o ülkede çok şey de var demektir. Türkiye, sanayileşme sürecini son derece çetin şartlarda başardı. Bunu başaranların öyküleri, yarına ışık tutacak değer taşıyor. Gelenekten geleceğe gidilecekse, bu öyküleri hatırda tutmamız gerekiyor.
Tam da bu gerekçelerle İstanbul Sanayi Odası İSO), kuruluşunun 65’inci yıl dönümü şerefine günümüz ve gelecek nesiller için önemli bir kaynak niteliği taşıyan “İstanbul Sanayi Tarihi / Sanayinin Sonsuz Işığında” ve “Üretenlerin Öyküsü” adlı iki ciltlik kitap ve belgesel film yayınladı.
Titiz ve kapsamlı bir araş- tırma sonucu hazırlanan çalışmalar, Osmanlı’dan günümüze gerek İstanbul gerekse Türkiye sanayisinin gelişimini ekonomik, kültürel ve toplumsal boyutlarıyla ele alıyor, duayen sanayiciler ve dönemin tanıklarıyla yapılan röportajlarla geçmişin izleri üzerinden geleceğe ışık tutuyor.
İSO Yönetim Kurulu Başkanı
Erdal Bahçıvan, amaçlarını özetliyor: “İSO’nun sahip olduğu arşiv ve birikim üzerinden sanayimizin ve sanayicilerimizin yarattığı başarı hikâyeleriyle üretime yönelik toplumsal bir bilinç oluşturmak, üretim kültürünü genç kuşaklara aktarmak.”
Dünyanın metal sanayi devi Krupp’un, ilk seri atışlı sahra topunun mucidi Ahmed Süreyya Emin Bey’in projesiyle sıçrama yapması gibi bazı unutulan bilgileri de tarihin tozlu raflarından gün ışığına çıkaran Sanayinin Sonsuz Işığında adlı kitap, tarihe not düşen karelerle de anlatımını zenginleştiriyor.
Birbirinden değerli arşiv görüntüleri arasında; II. Mahmud döneminde kurulan Eyüp’teki iplikhane, Osmanlı’nın modernleşme yolundaki ilk üretim tesislerinden Cibali Tütün Fabrikası, 1911’de Feriköy’de kurulan ilk gramofon ve plak fabrikası, Mustafa Kemal Atatürk’ün gerçekleştirdiği Sümerbank Nazilli Basma Fabrikası açılışı ve Nejat Eczacıbaşı’nın Celal Bayar ile fabrika gezisi gibi enstantaneler de yer alıyor.
Türkiye sanayi tarihi üzerine röportajlardan oluşan Üretenlerin Öyküsü kitabında ise zamana tanıklık eden başarılı isimler bulunuyor. Aralarında Merhum İbrahim Bodur’dan Asım Kibar’a, Jak Kamhi’den Rahmi Koç’a ve halen şirketlerinin başında olan Ahmet Nazif Zorlu, Bülent Eczacıbaşı, Tuncay Özilhan gibi 28 duayen isim de kişisel tecrübeleri ile sanayinin geçmişine ve geleceğine ışık tutuyor.
İSO’yu tebrik ediyor ve sanayicilik ruhunu gelecek kuşaklara aktarma gayreti olanların bu çalışmadan ilham alacağına inanıyorum.