Barış ERGİN

Pusula

Rekor kırmayan borsanın kalmadığı 2017 geneli ve 2018’in başındaki trend tersine mi dönüyor? Kâr satışı mı yoksa küresel ekonomik beklentilerde bir bozulma mı var? Bu soruların birine veya birden fazlasına verilen cevap olumsuz olunca dünyada piyasalar dün toplam 4 trilyon dolar kaybetti.

ABD borsalarında pazartesi yaşanan yüzde 5’leri bulan düşüşler dün sabah Asya’yı da etkiledi. Asya borsaları bu dalganın etkisiyle yüzde 2-5 arasında değer kaybetti. Avrupa’da da borsalar yüzde 2’den fazla düştü. Türkiye ise bu küresel erimeden görece daha az etkilendi. Türkiye, dün güne yüzde 2’lerde düşüş ile başlasa da dünya ile karşılaştırıldığında daha güçlü bir duruş sergiledi. Borsa İstanbul günü yüzde 1.19 düşüşle 115 bin 457 seviyesinden kapattı. ABD borsaları önceki günkü yüksek düşüşün ardından dün de ekside başladı. Yüzde 0.5’e yakın küçük bir kayıpla güne başlayan Dow Jones ve Nasdaq dışında S&P 500 ise yüzde 0.9 düşüş yaşadı.

PARA ARTIK UCUZ DEĞİL

Bu 4 trilyon dolarlık erimenin kaynağı olarak ABD ve gelişmiş ekonomilerde yüzde 2-3 bandına oturan enflasyon gösteriliyor. Enflasyondaki bu değişim tahvil faizlerinin de artışını beraberinde getiriyor. Tüm bunlar, paranın eskisi gibi ‘ucuz’ olmayacağı anlamına geliyor. Yani artık şirketlerin, hane halkının ve bankaların kasalarındaki para da kullanım açısından daha pahalı. Kâr satışı ile zarar kes (stop-loss) satışı da düşüşün arkasındaki diğer sebepler arasında gösteriliyor.

DÜŞÜŞ DEVAM MI EDECEK?

Peki bu düşüş trendi devam edecek mi? Herkesin üzerinde mutabık kaldığı nokta; ABD’de Merkez Bankası’nın (Fed) ilave faiz artışları yapacağı, şirketlerin vergi reformu sonrası çalışanlarına daha fazla para vereceği, bunun da enflasyonu ve faizleri yukarı çekeceği... Enflasyonun yukarı seyrine ilave olarak vergi reformuyla piyasaya çıkacak 1 trilyon dolarlık yeni sıcak para da borsalardaki düşüşün sürmesine sebep olacak.

Küresel ölçekte bakınca ise ABD’de yaşanan bu gelişmeler dolar borçlusu gelişmekte olan ülkeleri olumsuz etkileyecek. Burada da asıl üzerinde durulması gereken ise Avrupa ve euro. Avrupa’da bir faiz artırımı gelmemesi durumunda, euronun dolar karşısında değer kazanması bekleniyor.

Küresel borsaların değeri 100 trilyon doları zorlarken trend bir günde tersine döndü. ABD’de başlayan tsunami dünyayı da vurunca piyasalar bir günde tam 4 trilyon dolar eridi. Türkiye az hasarla günü kapattı