05 ‘ERDOĞAN’IN SÖZLERİNDEN onlara ekmek çıkmaz’

Prof. Nihat Hatipoğlu: Cumhurbaşkanımız’ın bu sözlerinden; dinde reform isteyen mızıkacı takımına da Müslümanlar’ın karikatürize edilmesine neden olan dar anlayışlı çevrelere de ekmek çıkmaz. Sayın Cumhurbaşkanımız, içtihada açık olan alanla ilgili, çağın

Dini karikatürize etmeyi hedefleyen ve toplumun geniş bir kesimini rahatsız eden açıklamaların ardından başlayan tartışmada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan son sözü söyledi ve “Müslümanlar kendini geliştirmelidir” dedi. Cumhurbaşkanı’nın bu sözleri kamuoyunda büyük bir destek bulurken, sosyal medyada başlayan bir kara propaganda ile bu açıklama farklı bir yöne çekilmeye çalışıldı. Peki Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu tarihi çıkışı ne anlama geliyordu? Kıyamete kadar son din olarak hükmünü koruyacak olan İslamiyet, modern çağır getirdiği yeni sorunlara nasıl, hangi yöntemlerle ve kimler aracılığıyla cevap verecek? Buna dair merak edilenleri sizler için Prof. Nihat Hatipoğlu’na sorduk.

■ Hocam kafa karışıklığına sebebiyet vermemek için önce şu soruyu sormak istiyorum. Dinin çağlar boyu hiç değişmeyecek, tartışılmayacak hükümleri nelerdir?

Kuran-ı Kerim ve sahih sünnet İslam’ın iki temel kaynağıdır. Bu iki kaynakta yer alan açık hükümler tartışılamaz. Geçerliliği kıyamete kadardır, tartışılamaz. Mesela domuz eti ve içkinin haram olmasını hiçbir İslam âlimi tartışamaz. Faizin, adam öldürmenin, iftiranın, zinanın haram olmasının tartışılamayacağı gibi. Bu kuralın değiştirilmesi teklif bile edilemez.

■ Çağımızın getirdiği yeni sorunlar, sorular ve meseleler var. Hangi konularda yeni içtihat yapılabilir?

İslam dini her çağa cevap verecek bir yapıdadır. Önümüze yeni bir mesele geldi. Sigorta, organ nakli, bankacılık, klonlanma konusu, tüp bebek, büyük ticari ortaklıklar, paranın kullanımı, enflasyonun değerlendirilmesi ve yığınla yeni mesele. Bizim buna bakış tarzımız ne olmalı.

■ Hepsi birbirinden karmaşık konular. Cevabını nereden aramaya başlayacağız?

İslamiyet bize hiçbir dinde olmayan bir sistem ortaya koymuştur. Önce bu soruların cevabını Kuran’da arayacağız. Allah’ın kelâmında bu konuda veya benzer bir konuda bir ifade var mı? Kuran’da yoksa sahih sünnete bakacağız. Burada da bulamazsak İslam âlimlerinin ortak görüşüne yani icmaya bakarız. Burada da yoksa kıyasa bakarız. Yani yeni bir olayı başka bir olayla benzeştirme şansımız var mı. O da yoksa içtihat alanımız açıktır.

■ Peki bu içtihat kim ve neye göre yapacak?

İslam’ın iki temel kaynağı olan Kuran ve sünnetin yanı sıra, kıyası, örfü, umumi menfaati, dönemin şartlarını da göz önünde bulundurarak yeni bir meselede bir içtihat yapılabilir. Tabii herkes de içtihat yapamaz. İçtihadı yapacak olanların şartları kitaplarda uzun uzun anlatılmıştır. İslam âlimleri hantal değildir. Cesur şekilde içtihatlarda bulunmuşlardır. Kuran ve sahih sünnette açık olarak yer alan hiçbir hükmü de tartışılır hale getirilmesinden kaçınmışlardır.

■ İçtihat kapısının bir daha açılmamak üzere kapalı olduğunu söyleyenler var.

İçtihat kapısı kapalı değildir. Ama her önüne gelenin de içtihat yapacağı anlamına gelmez. İslam’ın sabit hükümlerini kabul etmeyen bir insan problemli olacağı için içtihadı da kabul edilemez.

‘BU TARTIŞMALARI İYİ NİYETLİ BULMUYORUM’

■ Hocam Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Müslümanlar kendini geliştirmelidir” şeklindeki açıklamaları hakkında ne söylemek istersiniz?

Cumhurbaşkanımız’ın bu sözlerinden dinde reform isteyen mızıkacı takımına da, Müslümanlar’ın karikatürize edilmesine neden olan dar anlayışlı çevrelere de ekmek çıkmaz. Sayın Cumhurbaşkanımız içtihada açık olan alanla ilgili, çağın ihtiyacına yönelik yeni şeyler söylenmesi gerektiğinin altını çizmiş. Bu konuda yapılan tartışmayı çok iyi niyetli bulmuyorum. Bu din reforma ihtiyaç duymaz. Hiç deforme olmadı. Bir problem arıyorlarsa Müslümanlar kendilerinde arasın. Allah, ‘Bu dini biz indirdik ve bu dini biz koruyacağız” buyuruyor. Biz çağdaş meselelerde, yeni konularda, yeni ortaya çıkmış sosyal meselelerde çağları aşan dinamik bir yapı ile fetvalarımıza ve açıklamalarımıza devam edeceğiz. Cumhurbaşkanımız’ın sözleri de bu doğrultudadır. Kimse elini ovuşturarak buradan kendilerine malzeme çıkarmaya çalışmasın. ■ İslam âlimleri, fetvalarda ve dini konularda açıklamalarda bulunurken tartışma yaratacak, fitneye neden olabilecek alanlardan hızla kaçınmışlardır. Konuşma yaparken bunlara dikkat etmemiz gerekir. Toplumu yaralayacak, kutuplaştıracak, dini tartışılır hale getirecek, Müslümanlar’ı karikatürize hale getirecek, kötü niyetli ve islamı saldırmak için pusuda bekleyen insanları harekete geçirecek söylemlerden kaçınmamız gerekir.