Güreli neden bienal ile aynı tarihte fuar açıyor?
Yaşanan türlü badirelere rağmen, müzeler birbirinden güzel yeni sergilerle yüz binlerce sanatsevere nefes aldıracak ortamlar yaratıyor ve de &ontemporary İstanbul’da dünyanın seçkin galerilerini de getirmeyi başararak sanatı izlemek kadar satın almak isteyenlere en zengin ortamı sunuyor.
Ancak &ontemporary Yönetim Kurulu Başkanı Ali Güreli’nin istediği gibi İstanbul’daki tüm müzelerin, fuarların bir araya gelerek bir sanat takvimi oluşturması ve ortak orta yol oluşturması da mümkün görünmüyor. “Çünkü” diyor Sakıp Sabancı Müzesi Genel Müdürü Nazan Ölçer ve ekliyor: “Fuarlarda satış var. Bienaller ve müzeler, satışın olduğu bir oluşumla birlikte hareket edemez. Doğru değil her şeyden önce.” Aynı gün, “Görünenin ötesinde Osman Hamdi Bey” sergisinde bir araya geldiğim Nazan Ölçer’in ne demek istediğini büyük emekler harcayarak, Türkiye’de ilk defa gerçekleştirilen bir araştırmanın detaylarını öğrenince anlıyorum. Sabancı Müzesi, Osman Hamdi Bey’e ait 6 tablonun iç yüzü üzerine araştırmalar yaptı. Bu araştırmalar hem pahalı, hem de bilimsel analizleri yapacak insan sayısı da sınırlı. Bank of America Merrill Lynch’in dünya çapında yürüttüğü ‘Sanatı Koruma Projesi’ kapsamında ayrılan bir fon ile müze, Osman Hamdi Bey’in 6 eserinin bilimsel analizini yapmaya başardı.
Ali Güreli’nin Nazan Ölçer gibi düşünmediğini ise verdiği örnekten anlıyorum. Güreli, “En son dünyaca ünlü Venedik Bienali’ne paralel şehirde 30’dan fazla sanat etkinliği yer aldı. Ünlü sanatçı Damien Hirst’ün sergisi ziyaretçi rekoru kırdı” diyerek paralel sanat etkinliklerinin Venedik’e gelen turist sayısını da katladığına vurgu yapıyor.
Güreli Contemporary İstanbul’u şehirdeki başta bienal olmak üzere diğer kültürel ve sanatsal aktivitelerle aynı haftaya getirmekte kararlı. “Tabii ki açılışlarımızı, gala davetlerimizi çakıştırmayarak aynı haftada etkinlik yapmak istiyoruz. Çünkü o zaman şehre gelen yabancı koleksiyonerlere, turistlere de daha geniş bir yelpaze sunabiliyor ve burada kalma günlerini uzatmış, ekonomiye de katkı sağlamış oluyoruz” diyor.
Akbank’ın tam 13 yıldır en büyük desteği verdiği Contemporary İstanbul, 2019 yılında eylül ayının ikinci haftasında, 16’ncı İstanbul Bienali ile aynı hafta fuar düzenleyecek. Güreli, “Üzülerek belirtmek isterim ki İstanbul’u daha iyi seviyelere ve başarılara taşımak ve bu rekabet ortamında güçlü olmak adına İKSV ile bir araya gelemiyoruz. Birlikte iyiye yönelemiyoruz” diyor.
Bu arada dünyadaki siyasi ve ekonomik gelişmelerden en hızlı etkilenen sektör olmasına rağmen sanat piyasasının son 10 yılda yüzde 18 büyüdüğünü Güreli hatırlatıyor. 2014’te 68 milyar dolar olan sanat piyasasının hacmi, 2016’da 56 milyar dolara gerilemiş, 2017’de yeniden canlanarak 64 milyar dolara yükselmişti. Güreli, 2018 yılında da bir artış gözlemlediklerini söylüyor. Kuşkusuz bu artışta Çinli sanatseverlerin ortaya çıkması önemli rol oynuyor. İşte o nedenle de Contemporary İstanbul, Uzakdoğu’dan hem koleksiyoner hem de gazeteci davet etmek için bir dizi proje hazırlıyor. 2017’de sanat piyasasında ABD’nin payı yüzde 34. İkinci sıraya ise İngiltere’yi geçerek Çin yerleşti. Çinli milyarderlerin sanata olan ilgisini Contemporary İstanbul’un da dikkatini çekiyor. Ne de olsa dünyada sanat fuarı sayısı 280’i geçti. Koleksiyonerlerin İstanbul’u seçmesi için Güreli ve ekibi pek çok yurtdışı fuarda İstanbul tanıtımı yapıyor. Bakalım tüm bu çabalar eylülde meyvesini verecek mi?