21. yüzyılın en uzun Ay tutulması bu gece

Türkiye’den de gözlemlenebilecek tutulma, 20.13’te başlayıp sabaha karşı 02.30’da sona erecek. Tutulma sırasında Mars, Dünya ve Güneş’e en yakın konuma gelecek, ayın altında parlak bir kızıl yıldız gibi görülecek

2

1’inci yüzyılın en uzun süreli Ay tutulması, bu gece görsel bir şölene dönüşecek. Türkiye saati ile 20.13’te başlayıp ertesi gün sabaha karşı 02.30’da sona erecek olan tutulma sırasında Mars’ın yanı sıra Venüs ve Jüpiter gezegenleri Ay’dan daha parlak görünecek. 21’inci Yüzyıl’da 85’i bütün Ay yüzeyini kaplayan tutulmayla birlikte toplamda 230 Ay tutulması bekleniyor. Yüzyılın en uzun kanlı Ay tutulmasında kaçırmamanız gerekenler şöyle:

1. Tutulmuş Ay, sıradan Dolunay’a kıyasla çok daha küçük görünecek. Ay, Dünya’nın neredeyse yuvarlak yörüngesinde dönse bile Dünya’ya en en yakın olduğu nokta (yerberi) ile en uzak olduğu nokta (yeröte) arasında oldukça mesafe var. 400 yıldan bu yana biliyoruz ki yörüngesinin en uzak noktasında objeler en yavaş dönüşlerini yapıyor. Bu teori doğruysa yüzyılın en uzun Ay tutulması Ay’ın yerötesine çok yakın bir noktada gerçekleşmeli, yavaşlayan hızı Dünya’nın göreceli daha küçük gölgesine karşılık gelmeli. Teorinin doğruluğu Ay’ın yerötesinin, Ay tutulmasıyla aynı güne denk gelmesi nedeniyle kanıtlanıyor. Ay, Dünya’dan 406 bin 223 kilometre uzaklıkta olacak. Bu son 5 bin yılın maksimum yerötesinden 502 kilometre daha az.

2. Maksimum tam tutulma için Ay’ın tüm yüzeyinin sıradışı biçimde kızıl olması gerekiyor. Tam Ay tutulması için Ay’ın Dünya’nın gölgesine bütünüyle girmesi gerekli. Ve uzun bir tutulma için Güneş, Dünya ve Ay’ın aynı çizgiye gelmesi ve Ay’ın Dünya’nın gölgesinin ortasından geçmesi lazım. TSİ 23.21.44’te gerçekleşecek maksimum tutulmanın en tepesinde Ay kusursuz, eşit oranda kızıl olacak.

3. Tutulmuş Dolunay’ın ışığı o kadar sönük olacak ki, Mars bile daha parlak görünecek. Normalde geceleri gökyüzündeki en parlak cisim, hilal şeklinde bile olsa Ay’dır. Ay gökyüzünde Mars’a çok yakın görünecek. Jüpiter ve Venüs gezegenleri de tutulmuş Ay’dan daha parlak görünecek.

4. Ay tutulması sırasında Güneş, Dünya’dan bakıldığında daha küçük görülecek. Dünya’nın yıl boyunca Güneş’e olan mesafesi günberi (en yakın) ile günöte (en uzak) arasında yüzde 3’lük bir değişim gösteriyor.

5. Dürbün ya da teleskoplarla Ay’ı herhangi bir filtre olmadan görebilirsiniz. Normalde Ay’a sadece dürbün ya da teleskopla bakmak Ay’ın çok parlak olmasından ötürü gözler için pek iyi değil. Ancak tutulma sırasında Ay’ı bu aletlerle izlemek özel bir şölen olacak.