Fransa isyanı bastırabilmek için bizden medet umardı

Fransa, 16. yüzyılın sonlarında krala isyan eden Marsilya’ya söz dinletebilmek için Osmanlı’dan yardım ister. Üçüncü Mehmed Marsilya’nın ileri gelenlerine bir ferman göndererek krallarına itaat etmelerini istedi. Marsilyalılar fermana uymayınca Cezayir Be

Fransa’da 1589’da tahta çıkan Henri de Navarre, annesi tarafından bir Calvinist olarak yetiştirilmiş ve ömrü Katolikler’le savaşmakla geçmişti.

Fransa Kralı Onuncu Charles’ın kızkardeşi Marguerite de Valois ile düğünlerindeki savaş oyununda da Amazon kostümü giyen Katolikler’e karşı, başlarında kavukları ve şaşaalı elbiseleriyle Türk kıyafetleriyle harp eden Hugenotlar’ın safında idi. Fakat düğünün ertesi günü (24 Ağustos 1572) yaşanan Aziz Barthélemy Katliamı’ndan Katolikliğe geçerek kurtulabildi. 1576’da bir fırsatını bulup kaçınca eski dinine dönüp Katolikler’le mücadelesine devam etti. Osmanlı yönetiminden yardım isteyince Üçüncü Murad, şu fermanı gönderdi: “Genç yaşta atalarının yerine geçmiş olmana rağmen, cesaretinin büyüklüğüne ve muhteşemliğine dair şanın bize kadar ulaştığından, seni himayeme alacağım ve haksız yere Navarre Krallığı’nı işgal etmiş olan zorba İspanyol (İkinci Felibe) başta olmak üzere, düşmanlarının cüretkârlığını ebediyen unutmayacakları bir şekilde ezeceğim; sana iyi niyetimi göstermek için önce zorunluluğun gerektirdiği üzere en kısa zamanda 200 gemi göndereceğim”. Ancak Safevî savaşları yüzünden Osmanlı donanması gönderilemedi.

KRALLIĞINI TANIMADILAR

1588’de Fransa büyük bir siyasi kargaşanın içine düştü. Henri de Navarre, bu dönemde Kral Üçüncü Henri’yi yalnız bırakmadı. Ancak 1589’da kral genç bir rahip tarafından öldürüldü. Valois hanedanını sürdürecek kimse kalmadığı için Henri de Navarre, veraset yasaları ve ölen kralın vasiyeti gereği Fransa tahtına çıktı. Fakat İspanya tarafından desteklenen başta Paris olmak üzere birçok şehir yeni kralı tanımadı. Dördüncü Henri, savaşarak ve siyasetle bazı şehirleri otoritesi altına aldı. Ancak savaşla fazla bir başarı sağlayamayacağını anlayınca Temmuz 1593’te Katolik olduğunu ilan ederek krallığının tanınmasını sağlamaya çalıştı. Başta Lyon ve Orleans olmak üzere birçok şehir mezhep değiştirmesi üzerine yeni kralı tanıdı. 1594’te daha önce kuşatıp alamadığı Paris’e bir direnişle karşılaşmadan girdi. Kral, Paris’e girmişti, ancak Marsilya gibi hâlâ otoritesini tanımayan şehirler vardı.

İSYAN İÇİN YARDIM İSTEDİLER

Fransa Kralı, Katolikler’in kurduğu Kutsal Birlik’e desteğini kesmek için 1595 Ocak’ında İspanya’ya savaş açtı. Hem İspanya’ya hem de hâlâ diz çöktüremediği Marsilyalı asilere karşı kendisine en az 250 parçalık bir donanma gönderilmesi için elçisi aracılığıyla İstanbul’daki faaliyetlerini arttırdı. Hazinesini para sıkıntısından kurtarmak isteyen Dördüncü Henri, Üçüncü Mehmed’e elde edeceği parayı İspanya’ya karşı savaşmak için kullanacağını söyleyip, kendisine ait değerli bir pırlantayı satın almasını teklif etmiş ve bu pırlantanın kristalden yapılma bir numunesini İstanbul’a göndermişti. 1593’ten itibaren Avusturya harpleriyle uğraşan Osmanlı yönetimi Fransa’ya askeri yardımda bulunamadıysa da padişah, Marsilya’nın ileri gelenlerine bir ferman göndererek krallarına itaat etmelerini istedi. Ancak Marsilyalılar inatlarında devam edince Üçüncü Mehmed, Cezayir Beylerbeyi’ne bir ferman göndererek Marsilyalılar’ı cezalandırmasını emretti. III. Mehmed’in fermanı.