TÜBİTAK’tan yerli uyduya yerli motor
Uzay Ajansı’nı kurarak uzayda söz sahibi ülkeler arasına girmede önemli bir adım atan Türkiye, milli uydu itki motoru ile şimdiden ilk 10 ülke arasında yerini aldı
Uzay’da Hall
Etkili İtki Motoru Geliştirme Altyapı Projesi (HALE) kapsamında Türkiye’nin ilk milli itki motoru üretilerek test süreçleri tamamlandı. TÜBİTAK
Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü Başuzman Araştırmacı Banu Çiçek Aydın, “Projede 13 kişi görev aldı. Projeyi geliştirirken hiçbir ülkeden teknoloji transferi olmadı. Yurt dışından satın alacak olsak bir motor 10 milyon dolardı. Biz 16 milyona hem altyapıyı kurduk hem de ekipmanların parçalarını satın aldık” dedi.
2020’de uzaya fırlatılması planlanan Türkiye’nin ilk yerli ve milli haberleşme uydusu Türksat 6A için üretilen itki motoru, üretim çalışmaları devam eden yüksek çözünürlüklü gözlem uydusu İMECE’de de kullanılacak.
Uyduların en önemli alt bileşenlerinden biri olan uydu itki motoru ve itki sistemlerinin yurt dışından tedarikini önlemek için yürütülen HALE Projesi hakkında bilgi veren Aydın, projenin test sürecinde elde edilen başarıyı şu sözlerle anlattı: “İtki motorunun yeterlilik testleri kapsamında işlevsel
ve performans testlerini tamamladık. Test sürecinde itki motorunun çalışması esnasındaki performansını belirlemek amacıyla itki ve kuyruk gazı dağılımı ölçümleri yapıldı. İtki motorunun 70 milinewton (mN) itki üretmesi amaçlanıyordu. Testler sonucunda 80 mN olarak ölçüldü. Kuyruk gazı dağılımının ise 90 dereceden küçük olması hedefleniyordu. Bu değer ise 71 derece oldu. Bu teknoloji yurtdışında 70’lerden bu yana var. İlk olarak Ruslar üretti. Ardından Amerikalılar farklı bir tip üzerinde geliştirdi. AB, Japonya ve Kore gibi ülkelerde var. Biz de 10 ülke arasına girmiş olduk bu itki motoruyla. HALE, ilk olarak Türksat 6A ve İMECE uydusunda kullanılacak.”