Ticaret anlaşmasının detaylarında ne var?
Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) ocak toplantısında faiz indirimine gideceğini söyleyenlerin oranı iki hafta önce yüzde 50 civarındaydı. ABD-İran geriliminin korkulduğu kadar yükselmemesinin yanı sıra Türkiye’nin CDS priminin düşmesiyle birlikte ibre faiz indirimine doğru kaymıştı. TCMB, günün sonunda piyasa beklentisi sınırları içerisinde faizi 12’den 11.25’e indirdi. Faize dokunulmasaydı da piyasalar bu duruma çok fazla şaşırmayacaktı. Piyasalar bu senaryoyu TCMB’nin jeopolitik risklere karşı temkinli davrandığı ve enflasyonun biraz daha düşmesini beklemeyi tercih ettiği şeklinde yorumlardı. Tahvil faizleri, CDS primi ve enflasyon beklentisindeki gerilemeyi göz önünde bulundurarak TCMB’nin yeni faiz indirimleri için halen belli bir hareket alanı olduğunu söyleyebiliriz. Ancak, faizlerin 2019’daki kadar hızlı düşürülemeyeceği de bir gerçek. TCMB’nin para politikası aracı olarak sözlü yönlendirmeyi daha belirgin şekilde kullanması gerekecek. Öte yandan jeopolitik risklerde ve ABD ile ilişkilerde öngörülemeyen bir gelişmenin yaşanması, önümüzdeki aylarda politika faizlerinin düşürülmesinin önünde engel teşkil edebilir. ve Çin arasındaki birinci faz ticaret anlaşması nihayet imzalandı. Çin, önümüzdeki iki yılda ABD’den gerçekleştirdiği ithalatı 200 milyar dolar artırmayı taahhüt ediyor. 2018’de 419 milyar dolar olan ABD’nin Çin’e karşı verdiği ticaret açığı, yaklaşık 360 milyar dolara indi. ABD, Çin’in bu alım taahhütleriyle ticaret açığını daha da düşürmeyi hedefliyor. Çin, fikri mülkiyet haklarının korunmasına yönelik atacağı yasal adımlarla ilgili 30 gün içinde bir eylem planı açıklayacak. Amerikan şirketlerinin Çin’e yapacağı teknoloji transferi gönüllülük esası ve piyasa şartlarına göre gerçekleştirilecek. Çin’de finans sektörünün dışa açılmasına yönelik reformlar yapılacak.
Daha önce 120 milyar değerindeki Çin ürününe getirilen tarife artışları yarıya indirilecek. Ancak,
250 milyar dolar değerindeki Çin ürününe getirilen tarife artışları geçerliliğini koruyacak. ABD ikinci faz anlaşma için bunu bir pazarlık kozu olarak kullanmayı planlıyor. Ticaret savaşları bitmedi. Bu bir ateşkes. Taahhütlerin ne derece uygulandığının kontrol edileceği ve daha ciddi meselelerin gündeme geleceği ikinci faz ticaret anlaşması müzakerelerine kadar taraflar nefes alacak.
Piyasalar önümüzdeki aylarda şu iki sorunun cevabını öngörmeye çalışacak:
■ Çin’in reform ve yasal değişiklik taahhütleri kağıt üzerinde kalır mı?
■ Kendisini 'Tarife Adam' olarak tanımlayan Trump’ın kanı kaynar da seçim öncesi Çin’i yeni tarifelerle tehdit etmeye kalkar mı?