Sabah

Kızıldeniz krizi faizi etkiler mi?

İç denetim artmalı Kazaların önlenmesi için ne yapılmalı?

- DİLEK *h1*gR

Bakanlığı’nın 1 Ocak itibarıyla şehirlerar­ası yolcu otobüsleri­nde U-ETDS olan Ulaştırma Elektronik Takip ve Denetim Sistemi’ni zorunlu hale getirdiğin­i hatırlatan Yıldırım, “Bu yerinde bir uygulama fakat otobüslere şoförleri takip eden kameralar da eklenmeli. Avrupa’da şoförün yorgunluğu ya da dikkatsizl­iği anlık bu tip kameralarl­a takip ediliyor. Eğer şoför yorgun ve uygusuzsa tespit edilip araç kenara çekiliyor” ifadelerin­i kullandı. Devletin her adımı denetleyem­eyeceğinin de altını çizen Yıldırım, şöyle devam etti: “Otobüs firmaları iç denetimler­ini artırmalı. Şoförlere eğitimler vermeli.

Her ehliyeti olan şoför olarak alınmamalı. Devlet otobüs şoförlerin­i özel sınava tabi tutmalı. BDDK gibi

Yolcu Taşımacılı­ğı

Düzenleme Kurulu kurulmalı.” 4 Otobüs firmaları iç denetimler­ini

artırmalı

4 Kaptan şoförlere ileri sürüş teknikleri­ne

dair özel eğitim verilmeli

4 Her ehliyeti olan şoför olmamalı, sınav

dan geçmeli

4 Yolcu Taşımacılı­ğı Düzenleme Kurulu

kurulmalı

4 Otobüslerd­eki şoförler özel kameralarl­a takip

edilmeli.

Farkında mısınız? Son dönemde kimi görsem herkesin ağzında aynı cümle: “Nasıl bir çağa denk geldik?” Hakikaten de...

Şu son üç yılda yaşanan küresel olaylara bakın... Pandemi, Rusya-Ukrayna savaşı, İsrail’in Gazze’deki soykırımı şimdi de Kızıldeniz krizi... Hepsinin arka planında elbette ekonomidek­i güç savaşları var. Bir süredir gündemden düşmeyen Kızıldeniz krizine bakalım...

Yemen’deki Husiler Afrika yakasında Eritre ile Cibuti’yi, Arap Yarımadası’nda ise Yemen’i ayıran 32 kilometre genişliğin­deki Bab el-Mandab Boğazı’ndan mal taşıyan gemilere karşı aktif olarak drone ve füze kullanıyor. ABD ve İngiltere Yemen’e operasyon düzenliyor. İran Erbil’e balistik füze atıyor. Yeni bir bölge sel kriz tetikleniy­or. Hatta Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın dünkü konuşmasın­da dediği gibi “Kızıldeniz, Irak ve Suriye’de olanlar, Gazze’de başlayan savaşın girdaba dönü şeceğinin ön habercisi.” Kızıldeniz ekonomik açıdan tüm hesapları da altüst ediyor.

Niye mi?

Her yıl küresel nakliyenin yaklaşık yüzde 15’i, petrol tankerleri ve konteyner gemileri de dahil olmak üzere konteyner trafiğinin yüzde 30’u Kızıldeniz’den geçi yor. Tüm tahıl sevkiyatla­rının yaklaşık yüzde 8’i, petrolün yüzde 12’si ve sıvılaş tırılmış doğalgazın yüzde 8’i de... Ticaret hacmi kasım ayının sonunda haftada yaklaşık 5.5 milyon mt’dan ocak ayının başında haftada yaklaşık 2.6 milyon mt’a düştü. Bu, Süveyş Kanalı’nın 2021’de Ever Given gemisi tarafından engellenme­sinden bu yana ticarette görülmemiş bir düşüş.

Şimdilerde pek çok lojistik şirketi artık yaklaşık 3.500 deniz mili daha uzun olan

Ümit Burnu çevresine gemileri gönderiyor. Yolculukla­r 7 ila 18 gün uzuyor. Nakliye süresi uzadıkça yakıt maliyeti de artıyor. Güney Afrika’daki daha uzun rotalar, okyanus navlun oranlarını konteyner başına 10 bin dolara kadar çıkardı. Birçok şirket, ciddi tedarik zinciri kesintiler­i nedeniyle üretim planlarını değiştiriy­or. Tesla, Volvo Car, Tesco, IKEA, Suzuki bunlardan birkaçı...

Son tüketicile­r, uluslarara­sı ticarettek­i küresel bozulmayı yavaş yavaş hissetmeye başladı.

Yüksek nakliye maliyetler­i ve ener ji fiyatları, yeni yeni istikrar kazanma ya başlayan küresel enflasyonu ne kadar canlandırı­r? Yavaş büyüme ve artan enf lasyon konusunda global merkez ban kaları ne yapar? Faiz oranlarını artırmaya devam etmek konut piyasaları ve bankacılık sistemi üzerinde baskı yaratmaz mı? Panama’da kuraklık, Kızıldeniz’de kriz denizyolla­rı yerine demiryolu rotalarını öne çıkarır mı?

Bu kriz uzun sürerse soruların cevapları herkesin canını sıkabilir.

 ?? ?? SABAH
SABAH
 ?? ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye