Sabah

ÇALIŞAN EMEKLILERE IKINCI TAZMINAT

İşverenle yapılacak yeni iş sözleşmesi ile emeklilik sonrası çalışma dönemi için de kıdem tazminatı alınabilir. İşe iade davasını kazananlar­a da boşta geçen süre için kıdem ve ihbar tazminatı ödenir

- İş’in Anahtarı hazal.ates@sabah.com.tr

Emeklilik ikramiyesi­ni alarak aynı işyerinde çalışmaya devam eden sonraki yıllar için de kıdem tazminatı

alabilir mi?

YARGITAY’IN konu da yerleşmiş olan görüşü emeklilikl­e birlikte ikramiye ödenmesi duru

munda kıdem hakkı sıfırlanıy­or ve yeni bir çalışma dönemi başlıyor. Emeklilik akabinde yeniden işe giriş yapılırken ücret, yıllık izin, yan haklar, kıdem tazminatı işverenle karşı lıklı mutabakatl­a belirleyeb­ilirsiniz. Örneğin daha yüksek ücret, yıllık brüt maaş üzerin den kıdem tazminatı, yıllık izin süresi önceki dönemden daha uzun veya kısa gibi şartlar la yeniden bir sözleşmesi akdedilmes­i gere

kiyor. Yeni döneme ilişkin kıdem tazmina tı emekli olduktan sonraki dönem üzerinden hesaplanır. Örneğin, 15 yıl çalışılan işyerin de emeklilik nedeniyle çıkış yapılıp kendisine tazminat ödenen ve diğer hak edişleri veri len çalışan işe başladıkta­n sonra 5 yıl daha çalıştı. Bu 5 yılsonunda kıdem tazminatı hak edecek şekilde ayrılırken kendisine yapıla cak kıdem ödemesi ikinci çalışma dönemine

denk gelen yıllar dikkate alınarak yapılır.

Fiili hizmet süresinin kıdem tazminatın­a etkisi var mı?

KIDEM tazminatı işçiye yıpranma payı, işyeri ne sağladığı katkı gibi çeşitli sebeplerle ödeniyor. Kıdem tazminatı işçinin çalışma süresi ve aldı ğı ücretle bağlantılı olarak hesaplanıy­or. Alo 170 SGK hattını arayarak Fiili Hizmet Yıpranma Payı sürelerini­zin HİTAP sistemine aktarılmas­ı başvu rusunda bulunabili­rsiniz.

İKRAMİYE ödemesinde çalışa nın işten ayrılırken en son brüt ücreti esas alınıyor. Kıdem taz minatını almadan çalışmaya devam edenler için ister işve ren işe son versin ister kendiniz istifa edin emeklilikt­en önce ve sonraki toplam çalışma süresi birleştiri­liyor. Son aldığınız brüt ücret dikkate alınarak ödeme yapılıyor. Eylül 2023’ü emek

Mevcut işyerinde

sigortasız çalıştığım süreyi kıdeme saydırabil­ir

miyim?

SİGORTASIZ çalışılan süre nin belgeleriy­le ispatlamas­ı gerekiyor. Bunun için hizmet tespiti yaptırılma­sı gerekiyor. Kanıtlama imkânı olmayanlar da 5 yıl içinde iş mahkemesi ne başvurarak hizmet tespit davası açabilir. Davayı kaza nanlar geriye dönük sigortalı lıklarının yanı sıra kıdeme de

hak kazanabili­yor. li olduğunda 26 bin lira olan brüt ücretiniz 2028’de 50 bin lira ya çıktıysa bu tutar esas alı nır. İşten ayrıldığın­ızda 20 yıl lık çalışma süreniz dolduysa 1 milyon liraya yakın kıdem taz minatına hak kazanırsın­ız. Fii len emekliye ayrılmak istenildi ğinde emekli aylığı bağlatmada­n önceki ve sonraki döneme ilişkin kıdem tazminatı topluca yatırılır.

Kıdem tazminatım­ı sıfırlamad­an emekli

aylığı almaya başladığım­da biriken izinlerim yanar mı?

İŞ Kanunu’na göre emekli olduk tan sonra çalışmaya devam edenlerin mevcut çalışanlar­dan bir farkı bulun muyor. Emekli çalışan da kıdem, ihbar, yılık izin gibi haklara sahip olu yor. Biriken izinlerini­z yanmıyor. Emekli aylığı bağlatıp sosyal güvenlik destek primi yatırılanl­arın kıdem taz minatı gibi, ihbar tazminatı, yıllık izin gibi tüm hakları da aynen korunuyor.

KULLANILMA­YAN yıllık izinlerin ücreti, iş akdi sona erince yatırı lıyor. Emekli olup işten ayrılan EYT’liler kullanmadı­kları izin süre lerine ait ücretleri alabilir. Emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık izin ücretinin ödenip ödenmeme

si işverenin inisiyatif­inde bulunuyor.

Emeklilikt­e ikramiye, işsizlikte güvence olan kıdem tazminatı bütün çalışanlar­ı doğrudan ilgilendir­iyor. EYT düzenlemes­iyle emekli olan 2 milyon çalışanın yaklaşık yarısı çalışmaya devam ediyor. Emeklilik sonrası kıdem tazminatın­ı almadan çalışmaya devam edenlerin ücret, yıllık izin, yan hakları aynı şekilde devam eder. Tazminatın­ı almadan çalışanlar ilerleyen dönemde ister işi bıraksın isterse işine son verilsin, kıdem tazminatın­ı son alınan brüt ücret üzerinden hesaplanar­ak ödenir. Emeklilik öncesi dönem ve sonrası çalışılan süre birleştiri­lir. Örneğin, 18 yıldır çalıştığı şirkette emekli olup 4 yıl daha çalışıp işi bırakan çalışan 22 yıllık tazminatı almaya hak kazanır.

Eylül 2023’te ilk aylığı aldım,

çalışmaya devam ediyorum. Hangi brüt maaş dikkate alınacak?

İADE DAVASINI KAZANAN ALIR

Özel sektör çalışanlar­ı sadece en son çalıştığı işyerinde geçen sürelere, memur da kamuda çalıştığı süre üzerinden tazminat alır. Geçerli bir nedene dayanmadan iş sözleşmesi iptal edilen çalışanın işe iade davasını kazanması halinde boşta geçen zamanlar için de kıdem, ihbar tazminatı ödenir. Yargıtay’ın genel görüşü emeklilik ikramiyesi­ni aldıktan sonra çalışmaya devam edenin kıdem hakkı sıfırlanıy­or. Ancak işverenle yapılacak yeni iş sözleşmesi ile emeklilik sonrası çalışma dönemi için de kıdem tazminatı alınabilir. Örneğin 20 yıl aynı işyerinde çalışıp kıdem tazminatın­ı alarak emekli olup çalışmaya devam ederek 2 yıl daha çalıştıysa ikinci kez kıdem tazminatın­a hak ettiğinde yalnızca 2 yıllık tazminat alabilir. Çalışan emeklileri­n kıdem tazminatın­a ilişkin merak edilen soruların yanıtları şöyle:

Geçen yıl nisan ayında emekli oldum ve aynı işyerinde çalışıyoru­m. Nisan 2024’te istifa edersem

izin parası alabilir miyim?

Emeklilik nedeniyle aynı işyerinde giriş çıkış yapıldığın­da

kazanımlar­da kayıp olur mu?

İŞE giriş çıkışta ilk dönem tasfiye olmaz. Bu konudaki beş yıllık zaman aşımı süresi de çalışanın emeklilik nedeniyle sigorta çıkışının yapıldığı tarihten itibaren değil, işten tamamen ayrıldığı tarihten itibaren başlıyor.

 ?? ??
 ?? ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye