ÇALIŞAN EMEKLILERE IKINCI TAZMINAT
İşverenle yapılacak yeni iş sözleşmesi ile emeklilik sonrası çalışma dönemi için de kıdem tazminatı alınabilir. İşe iade davasını kazananlara da boşta geçen süre için kıdem ve ihbar tazminatı ödenir
Emeklilik ikramiyesini alarak aynı işyerinde çalışmaya devam eden sonraki yıllar için de kıdem tazminatı
alabilir mi?
YARGITAY’IN konu da yerleşmiş olan görüşü emeklilikle birlikte ikramiye ödenmesi duru
munda kıdem hakkı sıfırlanıyor ve yeni bir çalışma dönemi başlıyor. Emeklilik akabinde yeniden işe giriş yapılırken ücret, yıllık izin, yan haklar, kıdem tazminatı işverenle karşı lıklı mutabakatla belirleyebilirsiniz. Örneğin daha yüksek ücret, yıllık brüt maaş üzerin den kıdem tazminatı, yıllık izin süresi önceki dönemden daha uzun veya kısa gibi şartlar la yeniden bir sözleşmesi akdedilmesi gere
kiyor. Yeni döneme ilişkin kıdem tazmina tı emekli olduktan sonraki dönem üzerinden hesaplanır. Örneğin, 15 yıl çalışılan işyerin de emeklilik nedeniyle çıkış yapılıp kendisine tazminat ödenen ve diğer hak edişleri veri len çalışan işe başladıktan sonra 5 yıl daha çalıştı. Bu 5 yılsonunda kıdem tazminatı hak edecek şekilde ayrılırken kendisine yapıla cak kıdem ödemesi ikinci çalışma dönemine
denk gelen yıllar dikkate alınarak yapılır.
Fiili hizmet süresinin kıdem tazminatına etkisi var mı?
KIDEM tazminatı işçiye yıpranma payı, işyeri ne sağladığı katkı gibi çeşitli sebeplerle ödeniyor. Kıdem tazminatı işçinin çalışma süresi ve aldı ğı ücretle bağlantılı olarak hesaplanıyor. Alo 170 SGK hattını arayarak Fiili Hizmet Yıpranma Payı sürelerinizin HİTAP sistemine aktarılması başvu rusunda bulunabilirsiniz.
İKRAMİYE ödemesinde çalışa nın işten ayrılırken en son brüt ücreti esas alınıyor. Kıdem taz minatını almadan çalışmaya devam edenler için ister işve ren işe son versin ister kendiniz istifa edin emeklilikten önce ve sonraki toplam çalışma süresi birleştiriliyor. Son aldığınız brüt ücret dikkate alınarak ödeme yapılıyor. Eylül 2023’ü emek
Mevcut işyerinde
sigortasız çalıştığım süreyi kıdeme saydırabilir
miyim?
SİGORTASIZ çalışılan süre nin belgeleriyle ispatlaması gerekiyor. Bunun için hizmet tespiti yaptırılması gerekiyor. Kanıtlama imkânı olmayanlar da 5 yıl içinde iş mahkemesi ne başvurarak hizmet tespit davası açabilir. Davayı kaza nanlar geriye dönük sigortalı lıklarının yanı sıra kıdeme de
hak kazanabiliyor. li olduğunda 26 bin lira olan brüt ücretiniz 2028’de 50 bin lira ya çıktıysa bu tutar esas alı nır. İşten ayrıldığınızda 20 yıl lık çalışma süreniz dolduysa 1 milyon liraya yakın kıdem taz minatına hak kazanırsınız. Fii len emekliye ayrılmak istenildi ğinde emekli aylığı bağlatmadan önceki ve sonraki döneme ilişkin kıdem tazminatı topluca yatırılır.
Kıdem tazminatımı sıfırlamadan emekli
aylığı almaya başladığımda biriken izinlerim yanar mı?
İŞ Kanunu’na göre emekli olduk tan sonra çalışmaya devam edenlerin mevcut çalışanlardan bir farkı bulun muyor. Emekli çalışan da kıdem, ihbar, yılık izin gibi haklara sahip olu yor. Biriken izinleriniz yanmıyor. Emekli aylığı bağlatıp sosyal güvenlik destek primi yatırılanların kıdem taz minatı gibi, ihbar tazminatı, yıllık izin gibi tüm hakları da aynen korunuyor.
KULLANILMAYAN yıllık izinlerin ücreti, iş akdi sona erince yatırı lıyor. Emekli olup işten ayrılan EYT’liler kullanmadıkları izin süre lerine ait ücretleri alabilir. Emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık izin ücretinin ödenip ödenmeme
si işverenin inisiyatifinde bulunuyor.
Emeklilikte ikramiye, işsizlikte güvence olan kıdem tazminatı bütün çalışanları doğrudan ilgilendiriyor. EYT düzenlemesiyle emekli olan 2 milyon çalışanın yaklaşık yarısı çalışmaya devam ediyor. Emeklilik sonrası kıdem tazminatını almadan çalışmaya devam edenlerin ücret, yıllık izin, yan hakları aynı şekilde devam eder. Tazminatını almadan çalışanlar ilerleyen dönemde ister işi bıraksın isterse işine son verilsin, kıdem tazminatını son alınan brüt ücret üzerinden hesaplanarak ödenir. Emeklilik öncesi dönem ve sonrası çalışılan süre birleştirilir. Örneğin, 18 yıldır çalıştığı şirkette emekli olup 4 yıl daha çalışıp işi bırakan çalışan 22 yıllık tazminatı almaya hak kazanır.
Eylül 2023’te ilk aylığı aldım,
çalışmaya devam ediyorum. Hangi brüt maaş dikkate alınacak?
İADE DAVASINI KAZANAN ALIR
Özel sektör çalışanları sadece en son çalıştığı işyerinde geçen sürelere, memur da kamuda çalıştığı süre üzerinden tazminat alır. Geçerli bir nedene dayanmadan iş sözleşmesi iptal edilen çalışanın işe iade davasını kazanması halinde boşta geçen zamanlar için de kıdem, ihbar tazminatı ödenir. Yargıtay’ın genel görüşü emeklilik ikramiyesini aldıktan sonra çalışmaya devam edenin kıdem hakkı sıfırlanıyor. Ancak işverenle yapılacak yeni iş sözleşmesi ile emeklilik sonrası çalışma dönemi için de kıdem tazminatı alınabilir. Örneğin 20 yıl aynı işyerinde çalışıp kıdem tazminatını alarak emekli olup çalışmaya devam ederek 2 yıl daha çalıştıysa ikinci kez kıdem tazminatına hak ettiğinde yalnızca 2 yıllık tazminat alabilir. Çalışan emeklilerin kıdem tazminatına ilişkin merak edilen soruların yanıtları şöyle:
Geçen yıl nisan ayında emekli oldum ve aynı işyerinde çalışıyorum. Nisan 2024’te istifa edersem
izin parası alabilir miyim?
Emeklilik nedeniyle aynı işyerinde giriş çıkış yapıldığında
kazanımlarda kayıp olur mu?
İŞE giriş çıkışta ilk dönem tasfiye olmaz. Bu konudaki beş yıllık zaman aşımı süresi de çalışanın emeklilik nedeniyle sigorta çıkışının yapıldığı tarihten itibaren değil, işten tamamen ayrıldığı tarihten itibaren başlıyor.