Küresel tarım fiyatları 2024’e iyi başladı
Küresel tarım ve gıda fiyatla rı 2024’e ‘düşüş’ trendini koru yarak başladı. 2023 yılını 118,5 puanla tamamladığını önceki yazıları mızda belirttiğimiz BM Gıda ve Tarım Teşkilatı’nın (FAO) Gıda Fiyat Endeksi (FFPI),
)AO’nun gecikmeli veri lere dayalı düzeltmesi ile 2023 yılını 119,1 puanda kapatmış.
2024’ün ilk ayı sonunda küresel gıda fiyat endeksinin 118 puana gerileme si, 2022 ve 2023’e göre daha iyi bir yeni yıl açılışı yaptığına işaret ediyor. Küresel ölçekte genel fiyat endeksinin gerilemesinde, küresel tahıl ve küre sel et fiyat endekslerindeki düşüşlerin şeker
fiyat endeksindeki artışı faz lasıyla telafi etmesi etkili olmuş gözüküyor.
Yeni yılın ilk ayında, 2023’ün son ayına göre 1,2 puanlık (yüzde 1) düşüşte küresel süt ürünleri ve küresel bitkisel yağlar ürün grupla rındaki sınırlı fiyat ayarlamalarının etki si de kayda alındı.
Küresel genel tarım fiyatları endek si, 2023 yılının ocak ayına göre ise 13,7 puan (yüzde 10,4) altında kaldı. Küresel tahıl fiyat endeksindeki gerile mede, küresel buğday ihracatçıları ara sındaki güçlü rekabetin devam etme si ve
Güney Yarımküre ülkelerinde yakın zamanda hasat edilen ürün miktarı etkili oldu.
Küresel mısır ihracat fiyatları ise, iyileşen mahsul koşulları, Arjantin’de hasatın başlaması ve ABD’de artan arzın etkisiyle keskin bir düşüş yaşadı. Küresel arpa ve sor gum fiyatlarında da gerileme var. Buna karşılık, küresel pirinç fiyatları, geçen yılın üstüne, yeni yıla yüzde 1,2 artış la başladı. Tayland ve Pakistan’dan yapılan güçlü sevkiyatlara rağ men, Endonezya’nın ek alımları, yük sek kaliteli Indica pirinci fiyatlarında artışı tetiklemiş gözüküyor.
Küresel bitkisel yağ fiyatların daki kısmi artışta ise, üretici ülkeler deki mevsimsel nedenlerden oluşan düşük üretim ve
Malezya’daki olum suz hava koşulları etkili.
FAO, dünya ayçiçek yağı tekliflerinde özel likle Türkiye’den artan ithalat talebi nin etkisiyle sınırlı bir artış gözlendi ğini; buna karşılık, uluslararası soya ve kolza yağı fiyatlarının ise Güney Amerika’dan büyük arz beklentisi ve Avrupa’da bol miktarda ürün nede niyle düştüğünü belirtiyor. Küresel et fiyatlarında ise, kümes hayvanı etinde sürekli zayıflayan küresel talep ve önde gelen ihracatçı ülkelerdeki adz bolluğu düşüşte etkili. Küresel sığır eti fiyatla rı da, özellikle Okyanusya ve Güney Amerika’dan gelen yüksek ihra cat arzının etkisiyle marjinal bir düşüş gösterdi. Buna karşılık ulus lararası küçükbaş eti fiyatları, yüksek küresel ithalat talebi ve Okyanusya’da kesim için azalan hayvan arzı nedeniy le artmış durumda.
Dünya şeker fiyatlarındaki artış ise, Brezilya’da ortalamanın altındaki yağışların nisan ayından itibaren hasat edilecek şeker kamışı üretimi üzerin deki olumsuz etkisine dair endişe ler ile,
Tayland ve Hindistan’daki olumsuz üretim beklentilerin den kaynaklanmakta.
Avrupa Birliği (AB) cephesinde ise, tarım fiyatla rı 2022’deki yüzde 24’lük büyük sıç ramanın üstüne, 2023’te gördüğü yüzde 2’lik artış daha eklemiş durum da. Eurostat verileri, tarımda tüketi len mal ve hizmetleri kapsayan girdile rin ise yüzde 5 düştüğünü gösteriyor. Zeytinyağı, patates ve yumurta fiyat larında sırasıyla yüzde 54, yüzde 23 ve yüzde 20’lik ciddi artışlar yaşan dı. Gübre fiyatları 26 AB ülkesinin 22’sinde 2022 yılına kıyasla daha düşük kaldı. Buna karşılık,
bitki koru ma ürünleri, pestisitler, tohum lar ve ekim stoklarının ortalama fiyatlarında yüzde 9’luk artış göz lendi.
AB’de, tohum ve gübre dahil olmak üzere, hammadde maliyetleri gıda maliyetlerini etkileyen başlıca fak törler olmayı sürdürüyor.