Global ticaretin ortak sesi ‘bip’ her kapıyı açıyor
Sonunda korkulan oldu... Yapay zeka Sora ile), gerçek ve sahte görüntüleri birbirinden ayırt edeme yecek kalitede video üretmeyi başardı. Teknolojiye asla ama asla karşı değilim. Sadece ‘keşke teknolojinin iyi tarafları nı alabilsek’ diyenlerdenim. Batı’nın yal nızca iyi taraflarını almak nasıl mümkün değilse, teknolojiyi de bütün olası sonuç larıyla kabul etmek zorundayız. Neyse ki bugün teknolojinin iyi taraflarından bir örnek anlatacağım. Hepimizin marketten, giyime ya da ilaca kadar her türlü alış verişte aşina olduğumuz ©bip’ sesiyle konuya gireyim. Tuhaftır kasada o meş hur bip sesini duyduğumuzda bir şekilde rahatlarız. Çünkü eğer bu sesi duymaz sak, kasiyer ürünün barkodunu eliy le yazar ve bu da bizim işlemimizi uza tır. Bazı durumlarda da barkod bir türlü okunmaz ve biz de o ürünü alamayız.
Peki, hiç düşündünüz mü, bu bip sesi her markette, her mağazada veya her eczanede neden aynı diye, hem de dün yanın her yerinde. Bunun sebebi pera kende sektörünün 50 yıldır kullandı ğı barkod sisteminde sağlanan global standartlar. =aten bu nedenle de dünya çapında barkod hizmeti sunan şirketin adı GS1 Global Standartlar 1). Hemen söyleyeyim, GS1 olması bunun bir de 2’sinin, 3’ünün olmasından değil. Tüm dünyada tek, bir sistem kullanıldığının altını çizmek için GS1 denilmiş.
117 ülkede kullanılan bu ortak sisteme Türkiye de üye. 9e yapay zekanın aklımızı uçurduğu bugünler de elbette bu alanda da önemli gelişme ler var. GS1 Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, bu konu daki gelişmeleri konuşmak üzere buluş tuğumuzda, bip sesine aydınlatıcı bir tanımlama ile söze başladı; uluslarara sı ticaretin ortak sesi. Sonra hemen dünyada her gün 10 milyar kez bu bip sesinin duyulduğunu söyledi. Dile kolay yılda yüz trilyonlarca kez bip. Türkiye’de yüzde 85’i KOBİ olmak üzere 40 binin üzerinde firma barkod sistemine üye. Dünyadaki üye sayı sı 2 milyonu aşıyor. Almanya’yı örnek verdi Yorgancılar ve “Almanya’nın ekonomik büyüklüğü ve dış ticaret hacmi ile orantılı olarak üye sayısı 92 binin üzerinde” dedi. Ardından sözü barkod sisteminin yerini yavaş yavaş daha fazla veri yüklemenin mümkün olduğu karekoda (QR kod) bırakma sına getirdi. Türkiye’de 2027’den iti baren ürün dijital pasaportu olarak özetlenebilecek QR koda geçilece ği bilgisini paylaştı. Özellikle dış tica rette büyümeyi hedefleyen şirketlerin bir ürünün hem Türkiye’de hem dünya nın herhangi bir yerinde aynı QR kod ile satılmasına imkan sağlayan bu sisteme katılmasının önemine işaret etti. Bugün tüketicinin sadece fiyat değil, üretim sırasında kullanılan su miktarından, karbon emisyonuna, alerjiden, kalori hesabına kadar ürünle ilgili her türlü daha derin bilgiye ulaşmak istediği ni ve bunun da QR kod ile artık çok kolay olduğunun altını çizen Yorgancılar, siste min faydalarını şöyle sıraladı:
■ Dünya ticaretinde kilit bir rolü olan GS1 sistemi sonsuz verinin içinde kaybolmaktansa, insanların ihtiyacı olan doğru ve kaliteli veriyi ekonominin hizmetine sunuyor.
■ Stok takibi, tedarik zincirindeki verimliliğin artması gibi alanlarda isabetli veri akışı sağlıyor.
■ Kayıt dışı ekonomiyi ve dolayı sıyla vergi kaçakçılığını önlüyor.
■ İthalat ve ihracat hacimlerini artıra rak ekonomik büyümeye katkı sağlıyor.
■ Daha verimli kamu alım süreç leri ile maliyet tasarrufu ve kamu harcamaları optimize ediyor.
Yapay zekanın ürettiği sahte bilgiler ne işe yarayacak, bizleri nasıl etkileyecek bekleyip göreceğiz. Şimdilik söyleyebile ceğim QR kod ile dijital ürün pasa portu gerçek ve dünyada her ülke nin kapısını açıyor. Kim bilir, belki o ürünler gün gelir üreticilerine de vize sorulmaksızın her kapıyı açar.