Sabah

ABD’de ‘ejderha’ alarmı

- %(5&$1 EHUFDQ WXWDU#VDEDK FRP WU

Her alanda jeo poli tik bozgun yaşayan Amerikan küresel siya setinde en büyük tehlike sırala masında Çin hep en üstte yer alıyor. Barack Obama’nın iktidara gelmesiyle ABD, Ortadoğu yerine küresel hege monya arayışının merkezine Asya Pasifik’i yerleştird­i.

200 ’dan bu yana §Pivot Asia Asya’da oyunu kur mak¨ adı altında Çin’e karşı aman sız bir savaş yürüten Amerikan yöne timi bütün çabalarına rağmen istediği sonucu almak şöyle dursun her alan da gerilemeye devam ediyor.

Zira Çin sadece ekonomik alan da değil askeri teknolojid­e de ABD’yi yakalayıp geride bırakmış durumda. Hipersonik füzeler, haya let savaş uçakları, insansız hava araç ları, uçak gemilerind­eki gelişmiş fırlat ma sistemleri ve donanma gemileri inşa etme kapasitesi­nde öne geçen Pekin, Amerikan askeri üstünlüğün­ü etkisiz hale getirmek için donanım ve yazılım alanında da ezber bozan adımlar atıyor.

Kuşku yok ki Çin’i askeri ve eko nomik anlamda bir tehdit olarak konumlandı­rmak ABD’nin çıkarları na hizmet ediyor. Bu yolla birçok ülke ABD güvenlik korumasını­n müşterisi haline geliyor. Çünkü ABD’nin dünya çapında fazla askeri üssü bulunuyor.

Ve bunların varlıkları­nın devam etmesi için de gerekçeler­e ihtiyacı var.

Suudi Arabistan ve İran’ı barıştıran Çin yönetimi ise 150 ülke ile Kuşak Yol Girişimi’ni kurdu. Afrika’daki &ibuti teda rik üssü dışında Pekin’in deniz aşırı askeri bir üssü yok.

Oysa dünya çapındaki üsleriy le ABD küresel güvenliği sağlamak tan çok küresel kaosa yol açı yor, istikrar yerine kriz üretiyor. Bu nedenle ABD her alanda cazibesini ve gücünü kaybediyor. Kızıldeniz’de +usilere karşı bile çaresiz durumda. Solomon Adaları’ndan sonra küçük ada ülkesi 1auru da Çin ile stratejik ilişki kurma kararı aldı. ABD’nin milyar dolarlık rüşvetleri­ne

00’den

ve siyasi tehditleri­ne aldırmayan Güney Pasifik’teki ülkeler birer birer Çin ile diplomatik ilişkileri­ni güç lendiriyor. Çünkü Beyaz Adam’a güvenileme­yeceğini iyi biliyorlar.

Dünya, ABD’nin 8krayna’da hezimete uğradığını, Gazze’de batağa saplandığı­nı, Husileri alt edemediğin­i ve Okyanusya’daki ada ülkelerini­n bile ABD’den yüz çevirdiğin­i görüyor.

Çin ise ABD’nin aksine her alan da cazibe merkezi olarak yükselişte. Elektrikli araç üretiminde dün yayı kasıp kavuran Çin kısa sürede Japonya, Almanya ve Güney Kore’yi sollayarak 1 numaralı otomobil ihra catçısı oldu. Yarı iletkenler ve yapay zekâ çiplerinde ABD’nin kısıtlamal­arının durduramad­ığı Çin şu an ileri teknolojid­e dünyanın en büyük üretim gücü konumunda. ABD’nin üç katı, Japonya’nın ise altı katı sanayi üretimi yapıyor.

1 milyar 425 milyonluk Çin, ABD’nin dört katından fazla nüfu sa ve üç katı endüstriye­l kapasite ye sahip. Çin her yıl altı kat daha fazla bilim, teknoloji, mühendisli­k ve matematik S7E0 mezunu veri yor. ABD’nin 341 milyonluk nüfusun dan daha büyük bir orta sınıf tüketici pazarına sahip.

10 Şubat 2024’te Ejderha Yılı’na giren Çin’in çok kutup lu dünyadaki yükselişi giderek hızla nırken ABD’nin maruz kaldığı askeri, siyasi, ekonomik, teknolojik ve stra tejik erozyon ise daha da derinle şiyor. Bütün bu verileri yorumlayan Asia 7imes’tan Amerikalı strate jist ve ekonomist David Goldman, “Çin’in yükselişin­i durdura mayız ama daha hızlı yükse lebiliriz¨ sonucuna varıyor. Yani olmayacak duaya ‘amen’ diyor.

 ?? ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye