Sabah

Mister yaldızları­nız dökülüyor

- SALİH TU1A salih.tuna@sabah.com.tr

ABD’nin demokrasiy­i araçsallaş­tıra rak “ötekine” karşı adeta bir silah gibi kullandığı­nı artık bebeler bile biliyor.

Peki kendi halkına karşı durum nedir? Öncelikle Danimarkal­ı filozof 6oren .ierkeJaarG’ın insanların tutarsızlı­ğın dan yakınırken söylediği şu sözü aklımız da tutalım: “Sahip oldukları özgürlükle­ri asla kullanmadı­kları hâlde sahip olmadık ları özgürlükle­ri talep ediyorlar. Düşünce özgürlüğün­e sahipler, fakat ifade özgürlü ğü talep ediyorlar!..”

Soru şudur: AB'’de (genelleyec­ek olursak, günümüzün “liberal demokra silerinde”) insanlar sahip oldukları ifade özgürlüğün­ü neyin karşılığın­da elde edi yorlar?

Bu soruya cevap bulamazsak, mahut sistemlerd­eki “özgürlüğün” ne menem bir şey olduğunu da idrak edemeyiz.

1oam &homsky, “rızanın imala tı” kavramı bağlamında bu sorunun altını çizerek, “ABD, ifade özgürlüğü açısından dünyanın en önde gelen ülkesi oldu ğu gibi, düşünce özgürlüğün­ü kısıtlama metotların­ın verimliliğ­i açısından da rakip tanımıyor!..” der.

Çelişik buldunuz değil mi? Chomsky’ye göre bunun nedeni gayet açık: Bir ülke, elitlerin menfaatler­ini koru mak hususunda şiddete ne kadar başvur mazsa, insanların rızalarını “hür bir biçim de” almanın yollarını da o kadar fazla arar.

İtaatin şiddetle sağlanabil­diği bir yerde insanların ne düşündüğün­ün önemi yok tur; itaat etmeleri yeterlidir.

Öte yandan, ABD gibi insanların “ifade özgürlüğün­e” sahip olduğu bir ülkede, insanların ne düşündüğün­ü kon trol etmek de elzem hale gelir. Şayet biri nin sesini kısamıyors­anız, o sesin (size göre) “doğru şeyleri” söylediğin­den emin olmanız gerekir.

Özetle, ifade özgürlüğü ile düşünce özgürlüğü arasında neredeyse ters oran tı vardır.

&homsky, ABD siyasi geleneğini boşuna “Özgürlük altında düşünce kon trolü sistemi” olarak tanımlamıy­or.

“Kabul edilebilir düşünceler spektru mu” içerisinde kaldığınız sürece mües ses nizam, bırakın kendinizi ifade etmeni zi kısıtlamay­ı, buna sizi teşvik eder. “Cari kamusal söylem” nasıl oluşturulu­yor sanı yorsunuz!

Gelgelelim, internetin hayatımıza gir mesiyle birlikte “çok sesli kültürün” kendi sini göstermesi, (piyasaya uygun) “doğru şeyleri” söylemeyen seslerin de duyulma sını kaçınılmaz hâle getiriyor.

Lakin şuncağızı belirtmeyi de ihmal etmeyelim: İnternet ortamındak­i ifade özgürlüğü, başlangıçt­a en çok 3entaJon ve &,A tarafından desteklenm­iş ti. GooJOe’ın kuruluşund­a DARPA’nın (Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı) rolü herkesin malumu.

Pentagon ve CIA’nın söz konusu des teği, ABD’nin “demokrasi” seferlerin­den elbette ayrı düşünüleme­z. Mesela, eski ABD Dışişleri Bakanlığı Siber Departmanı çalışanı 0ike Benz’e kulak verecek olur sak, söz konusu ifade özgürlüğü orta mı, tıpkı Arap Baharı’nda olduğu gibi, ABD’nin “düşmanı” olan ülkelerde ki “muhalif seslerin” duyulmasın­a imkân tanıyordu. Dolayısıyl­a “rejim değiştirme operasyonl­arı” için şiddet içermeyen fakat olağanüstü derecede etkili olan bir aygıttı.

Bugün artık “muhalif sesler” ABD ve kolektif Batı’da da duyulur hâle gelme ye başladı.

Önceleri ABD “rejimine” itiraz edenle rin sesi soluğu çıkmadığı için “ifade özgür lüğünü” kısmaya da lüzum kalmazdı.

Özellikle “Gazze soykırımın­a” karşı Batı’da yükselen “ifade özgürlüğü” artık “antisemiti­zm” söylemiyle susturula mayacak aşamaya geldi.

Sizin anlayacağı­nız, ABD ve kolektif Batı’da bazı sesleri direkt kısmak mecburi yet hâline geliyor.

Bu da küresel sistemin “ifade özgür lüğü” yaldızının da döküleceği­nin göster gesi.

 ?? ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye