“İki Oturum”dan Çin’in Ekonomik Analizi
her yıl düzenlenen “İki Oturum” Çin’i gözlemlemek için önemli platform sunmaktadır. 14. Çin Ulusal Halk Meclisi ve Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı 14. Ulusal Komitesi’nin ikinci oturumları iki ayrı etkinlik olarak geçtiğimiz günlerde başarıyla tamamlandı. İki ayrı oturumda Çin’in 2023 ekonomik performansı kapsamlı bir şekilde değerlendirildi, Çin’in kalkınması için beklenen ana hedefler ve görevler netleştirildi ve Çin ekonomisi hakkında önemli sinyaller aktarıldı.
İlk olarak, Çin ekonomisinin uzun vadeli yükselişe dair olumlu sinyalleri izlenmektedir.
Çin ekonomisi 2023 yılında dış baskılara dayanıp, iç zorlukların üstesinden gelerek önemli bir başarı performansı sergilemiş, büyüme rakamları iyileşmiş ve belirlenen ana hedeflere başarıyla ulaşılmıştır. Geçen yıl Çin’in GSYH’si yüzde 5.2’lik bir artışla 126 trilyon yuanı aşarak dünyanın başlıca ekonomileri arasında ön sıralarda yer almıştır. Çin ekonomisinin dünya ekonomik büyümesine katkısı yüzde 30 civarında kalmış ve dünyanın en büyük ekonomik büyüme itici gücü olmaya devam etmiştir. TÜFE yüzde 0.2 oranında artmış, kayıtlı kentsel işsizlik oranı 0.4 puan düşmüş, talep yetersizliği azalmış ve istihdam durumu iyileşmiştir. Belirlenen büyüklüğün üzerindeki sanayinin katma değeri bir önceki yıla göre yüzde 4.6 oranında artmış ve imalat sanayi endeksi 14 yıl üst üste dünyada ilk sırada yer almıştır. Mal ticareti, ithalat ve ihracat istikrarlı bir şekilde büyümüş ve ödemeler dengesi korunmuştur; ülke genelinde faaliyet gösteren yabancı sermayeli yeni işletmelerin sayısı 53,000’i aşmış ve çekilen yabancı yatırım ölçeği bir trilyon yuan seviyesinde kalmıştır.
Bu sağlam veriler Çin ekonomisinin güçlü bir dirence, büyük bir potansiyele ve canlılığa sahip olduğunu göstermekte, uzun vadeli kalkınmanın temellerinin değişmediğini yansıtmaktadır. 2024 yılında Çin ekonomisinin yüzde 5 civarında büyümesi beklenmektedir. Bu, gelecekteki kalkınmanın “kesin” bir yargısı olup ekonominin orta ve uzun vadeli gelişimi için daha olumlu bir sinyal vermiştir. Son günlerde Uluslararası Para Fonu, Çin’in 2024 yılındaki ekonomik büyümesine ilişkin tahminini yükselmiştir. Son zamanlarda, bazı Batı ülkeleri Çin ekonomisine ilişkin sansasyonel ve herhangi bir dayanağı bulunmayan “kriz teorisi”, “çöküş teorisi” ve “zirveye ulaşıldığı teorisi” gibi asılsız propagandalarda bulunmuşlardır. Amaçları, dünyanın Çin’in ekonomik kalkınmasına ilişkin beklentilerini zayıflatmak, yabancı yatırımcıların güvenini sarsmak ve Çin’in kalkınma ve açıklık politikalarını engellemektir. Ancak bütün bunlara rağmen Çin ekonomisi duraklamamış ve çökmemiştir, bilakis kalkınma beklentileri olumlu yöndedir. Çin ekonomisi sosyalist bir piyasa ekonomisinin kurumsal avantajlarına, bir mega pazarın talep avantajlarına, eksiksiz bir sanayi sisteminin arz avantajlarına ve çok sayıda yüksek nitelikli işçi ve girişimcinin yetenek avantajlarına sahibtir. Çin’in uzun vadeli ekonomik yükselişe olan güveni bu faktörlerin temelinde yatmaktadır.
İkinci olarak, güven ve kararlılık, nitelikli kalkınmanın sağlam bir şekilde desteklenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Aralıksız çabalar sayesinde, Çin’in nitelikli ekonomik kalkınmasının “temelleri” giderek güçleniyor. Bir dizi üst düzey, akıllı ve yeşil yeni endüstri hızla ortaya çıkmakta, büyük çaplı bilimsel ve teknolojik yenilikler verimli sonuçlar doğurmaktadır. Geçtiğimiz yıl Çin’in Küresel İnovasyon Endeksindeki sıralaması 12. sıraya yükselirken, en iyi 100 bilim ve teknoloji inovasyon grubunun sayısı artarak dünyada ilk sıraya yükselmiştir. Elektrikli araçlar, lityum-iyon piller ve güneş energi vb. ürün toplam ihracatı bir trilyon yuanı aşmıştır. Yerli büyük uçak C919 ticari işletmeye alınmış, yerli büyük yolcu gemileri başarıyla inşa edilmiş ve yeşil enerji araçlarının üretimi ve satışı dünyanın en büyüğü olmuştur. Yeni dönemde Çin, nitelikli kalkınmayı kendi gerçekliğine dönüştürmektedir. Çin hükümeti 2024 yılı için yüzde 5’lik bir ekonomik büyüme hedefi koyarken, GSYİH birimi başına enerji tüketimini yaklaşık yüzde 2,5 oranında azaltmayı hedef almıştır. Bu “artış ve azalış”, Çin’in nitelikli kalkınmaya ulaşma konusundaki kesin kararlılığını göstermektedir. İki oturumda ayrıca yeni nitelikli üretim güçlerinin geliştirilmesi, kapsamlı reformların derinleştirilmesi ve halkın refahının artırılması için bir dizi özel girişim ortaya konmuştur, nitelikli kalkınmanın desteklenmesi için güçlü bir ivme kazandırılmıştır.
Üçüncü olarak, yeni nitelikli üretim güçleri ile nitelikli kalkınmayı daha iyi teşvik etmek için güçlü bir sinyal gönderilmektedir.
Çin Devlet Başkanı Sayın Xi Jinping iki oturumda, nitelikli kalkınmanın birincil görevini sıkı bir şekilde kavranması gerektiğini vurgulamış ve yerel koşullara göre yeni nitelikli üretim güçlerinin geliştirilmesini önermiştir. Çin hükümetinin bu yılki görev listesinin en başında “Modern bir sanayi sisteminin inşasını güçlü bir şekilde teşvik etmek ve yeni nitelikli üretim güçlerinin gelişimini hızlandırmak” yer almaktadır. Yeni nitelikli üretim güçlerinin geliştirilmesi, nitelikli kalkınmanın teşvik edilmesi için temel bir gereklilik ve önemli bir unsurdur. Yeni
nitelikli üretim güçlerinin geliştirilmesinin temel unsuru, bilim ve teknoloji inovasyonunun yeni endüstriler, yeni modlar ve yeni motivasyonlar ortaya çıkarmasıyla gerçekleştirilebilir. Kilit nokta, kalkınma için yeni motivasyonlar oluşturmaktır. Pratik, bilimsel ve rasyonel bir yaklaşıma bağlı kalacağız, kırmadan önce kuracağız ve entegre bir şekilde teşvik edeceğiz, bilim ve teknoloji inovasyonunu öncü olarak alacağız, kalite ve mükemmelliğin temel gereksinimlerini sıkı sıkıya kavrayacağız, hem yeni endüstriler geliştirmesi ve gelecekteki endüstrileri önceden inşa edeceğiz, hem de geleneksel endüstrilerin iyileştirilmesi, endüstrilerin üst düzey, akıllı ve yeşil dönüşümü teşvik edeceğiz. Aynı zamanda, yeni nitelikli üretim güçleri ile uyumlu yeni üretim bağlarının kurulması için reformları daha da kapsamlı bir şekilde derinleştireceğiz. Dış dünyaya üst düzey açılımı genişletmek ve yeni nitelikli üretim güçlerinin geliştirilmesi için elverişli bir uluslararası ortam yaratacağız.
Dördüncü olarak, dış dünyaya üst düzey açılımın genişletilmesi konusunda net bir tutum sergilenmektedir.
Çin’in yüksek kaliteli kalkınması gün geçtikçe küresel paylaşım için yeni fırsatlar sunmakta, açık Çin pazarı giderek dünyanın paylaşabileceği büyük bir pazar haline gelmektedir. Çin Hükümetinin çalışma raporu, dış dünyaya üst düzey açılımın genişletilmesi, karşılıklı fayda ve kazan-kazan durumlarının teşvik edilmesine dikkat çekmektedir. Bu kapsamda belirlenen gereksinimler şu şekilde sıralanmaktadır: Dış ticarette kalitenin yükseltilmesi ve miktarın dengelenmesinin teşvik edilmesi; Yabancı yatırım çekme çabalarının artırılması; “Kuşak ve Yol “un yüksek kaliteli ortak inşasının derinlemesine ve pratik bir şekilde teşvik edilmesi; İkili, çok taraflı ve bölgesel ekonomik işbirliğinin derinleştirilmesi. Ticaret ortamını daha da iyileştirmeli, sınır ötesi e-ticaretin ve diğer yeni işletmelerin sağlıklı gelişime destek vermeliyiz, dış ticareti istikrara kavuşturmak için daha çok çalışmalıyız, dış ticarette yeni motivasyonların geliştirilmesini hızlandırılmalıyız. Geçen
yıldan bu yana, Çin yabancı yatırımı çekmek ve kullanmak için bir dizi politika girişimi başlatarak Çin’de yabancı yatırımcının güvenini artırmıştır. Bu yılki İki Oturumda bu politika yaklaşımı bir kez daha net bir şekilde ortaya konmuş, dış dünyaya açık, kazan-kazan temelli bir işbirliği modeline olan bağlılığın altı çizilmiştir. Bu kapsamda yabancı yatırımlara erişimi kolaylaştırmak için negatif liste uygulamasını azaltmaya devam edeceğiz, imalat sektöründe yabancı yatırım erişimine yönelik kısıtlamaları kapsamlı bir şekilde kaldıracağız, telekomünikasyon ve sağlık hizmetleri gibi sektörler için pazar erişimini kolaylaştırılacağız, yabancı yatırımları artımak için “Sektörel Kataloğu” genişletileceğiz, yabancı grupların yurtiçinde yeniden yatırım yapmasını teşvik edeceğiz. Yabancı yatırımcı gruplar için ulusal muamele uygulanması yapacağız. Çin ayrıca İsviçre ve diğer altı ülke için vizesiz seyahat politikası deneme süresi uygulayacağını duyurarak Çinli ve yabancıların ülkeye girişini daha da kolaylaştırmıştır. Çin’in dış dünyaya yüksek düzeyde açılımı teşvik etmeye yönelik bir dizi politika girişimi, tüm ülkelerin kalkınması için yeni fırsatlar getirecektir, aynı zamanda durgun dünya ekonomisine yeni bir motivasyon kazandırmaktadır.
Çin, nitelikli kalkınmanın önemini sıkı bir şekilde kavramakta, yerel koşullara uygun şekilde yeni nitelikli üretim güçlerini geliştirmekte ve dış dünyaya yönelik üst düzey açılımı kararlılıkla genişletmektedir. Çin tarzı modernleşme stratejisi, kapsamlı bir şekilde teşvik edilerek ekonominin uzun vadeli olumlu eğilimini daha da pekiştirecek ve geliştirecektir. Çin’in bu yeni kalkınması Türkiye de dahil olmak üzere dünyaya yeni fırsatlar getirecektir. Çin, Türkiye ile birlikte, karşılıklı siyasi güveni pekiştirmeye, kalkınma stratejilerinin kenetlenmesini güçlendirmeye, işbirliği potansiyelini keşfetmeye, “Kuşak ve Yol “un yüksek kaliteli ortak inşasını teşvik etmeye, ortak kalkınmayı sağlamaya ve küresel kalkınma ve ekonomik büyümeye daha fazla ivme kazandırmaya devam edecektir.