Deniz Göçebeleri: Bajaular
The Bajau: Sea Nomads
Tüm zamanlarını denizle iç içe geçiren Bajauların gündelik yaşamından kesitler.
Impressions from the daily lives of the Bajau who live a life intertwined with the sea.
“Denizin macerası bitmez.” demişti yıllar önce kendisiyle yaptığım söyleşide bir sünger avcısı. Geçimini, derinlerden topladığı altın rengi süngerleri satarak sağlıyordu. Su altı, benzersiz anılar biriktirdiği bir yaşam alanı, bir tutkuydu onda besbelli.
Malezya Bajauları da aynı tutkunun peşine düşmüş, hayatlarını denizle iç içe kılmışlar. Öyle ki birbirine ahşap köprülerle bağlı, kazıklar üzerine kurulu tahta/bambu evlerde doğup büyüyen deniz göçebesi Bajaular sıra dışı yaşam tarzlarıyla gören herkesi şaşırtıyor.
“Sama” halkı olarak bilinen Bajauların nüfusunun bir kısmı Güneydoğu Asya’nın kara tarafında bir kısmı ise Malezya’nın Borneo Adası’nın kıyılarında yaşıyor. Çok küçük yaşlarda dalmaya başlıyor ve zaman içinde suyun dibinde yürümeyi dahi beceriyorlar. Bu zorlu işin sonunda Bajaular, su altında nefeslerini dakikalarca tutabildiklerinden, karada yaşayanlara oranla -âdeta küçük bir dalgıç tüpü işlevi gören- yüzde 50 daha büyük bir dalağa sahipler.
Bajaular Lepa-lepa ismini verdikleri el yapımı ince uzun kayıklarıyla her gün denize açılıp 20-25 metreye dalarak zıpkınla balık avlıyorlar. Bölge ticaretinde kayda değer bir yeri olan deniz hıyarı, yosun gibi bitkileri topluyor, deniz kabuklarından süs eşyaları yapıyorlar.
Olağanüstü güzellikte bir coğrafyada kabile olarak yalın bir hayat sürdürüyor gibi görünseler de aslında denizlerin “bilgesi” onlar. Çünkü dışarıdaki modern hayata rağmen her gün doğanın yeni sırlarını ve sınırlarını keşfederek huzurlu bir hayatı devam ettirmeyi bugün bile başarıyorlar. “You never run out of adventures in the sea,” said a sponge hunter I interviewed years ago. He earned a living by selling the gold-colored sponges he collected from the depths of the sea. It was apparent that for him the underwater was a passion, a living space where he collected unique memories.
The Bajau in Malaysia also set out after this passion, making their lives one with the sea. In fact, these sea nomads surprise everyone with their extraordinary lifestyle in which they are born and raised in wooden/bamboo huts built on poles above the sea and connected to each other with wooden bridges.
Known as the “Sama” people, the Bajau live on land in Southeast Asia and on the coast of the Borneo Island of Malaysia. They start diving at a very young age and can even learn to walk underwater. As a result of this challenging task, the Bajau, who can hold their breath underwater for minutes, have a 50% larger spleen compared to those living on land because it serves as a small aqualung.
Every day, the Bajau set sail with slender handmade boats called lepa-lepa, dive 20-25 meters deep, and hunt for fish with spears. Meanwhile, they collect plants that have an appreciable value in local trade, like sea cucumbers and seaweeds, and make knickknacks with seashells.
Though they seem to lead a simple life as a tribe in a spectacular landscape, the Bajau are the sages of the sea. Despite the modern life outside, they manage to preserve a peaceful lifestyle by exploring new secrets and the boundaries of nature every day.