Yrd.Doç. Dr.Fatih Anıl
Pazarlama 5.0 tüm pazarlama süreçlerinin birlikte koordinasyon içinde, teknoloji ile birlikte sürekli yenilenen yazılımlarla anlık gelişmelere uygun olarak yönetilerek global davranmayı gerektiren bir dönem olacak.
Pazarlama 5.0 ile yeni bir dönem başlıyor
Pazarlama bilimi teknoloji ile birlikte geleneksel pazarlamadan modern pazarlama anlayışına yönelerek sürekli gelişiyor. Modern pazarlamada, markalar özellikle 4P üzerinden pazarlama bileşenleri veya pazarlama karması olarak stratejiler geliştiriyorlar. Teknoloji ve internetin hızlı gelişimi ile birlikte, pazarlamanın geldiği noktayı açıklayabilmek için, başta Philiip Kotler olmak üzere pazarlama biliminin önde gelenleri pazarlama 4.0 kavramını geliştirdiler.
Modern pazarlama derken, anlatmaya çalıştığımız; teknoloji ve internetin hızla gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan yeni nesil pazarlama aslında… Peki yeni nesil pazarlamayı artık Pazarlama 5.0 olarak adlandırırsak gelişimi nasıl açıklayalım?
Konuyu aslında pazarlamanın klasik dönemleri ve ardından 4P üzerinden 5P ye geçiş yaparak açıklamanın daha doğru olacağını düşünüyorum.
Modern pazarlamada, markalar özellikle 4P üzerinden pazarlama bileşenleri veya pazarlama karması olarak stratejiler geliştiriyorlar. Modern pazarlama derken, anlatmaya çalıştığımız; teknoloji ve internetin hızla gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan yeni nesil pazarlama aslında…
PAZARLAMA 1.0; ÜRÜN - PRODUCT P1
Ürün odaklı pazarlama… Rekabetin olmadığı üretilen her ürünün kolaylıkla satılabildiği dönem, herhangi bir pazarlama çabası gerektirmiyor. Ürün sınırlı sayıda talep yoğun, dolayısıyla üreticinin ürettiği her ürün satılıyor, stok maliyeti söz konusu değil.
PAZARLAMA 2.0; FİYAT - PRICE P2
Rekabetin devreye girdiği fiyat kavramının önem kazandığı tüketici talebinin fiyat üzerinden yönlendirilmeye başladığı dönem.
Fiyat politikaları ile müşterilere cazip ürünler sunulmaya çalışılıyor. Yeni ve farklı üreticilerin, satıcıların pazara girdiği rekabetin yoğunlaşmaya başladığı, ürün ve fiyat odaklı pazarlama dönemi.
PAZARLAMA 3.0; TANITIM - PROMOTION P3
Promosyonlarla tüketicinin çekilmeye çalışıldığı, tüketicinin daha detaylı mercek altına alındığı dönem. Müşteri ilişkileri yönetimi (CRM- Customer Relation Management) önem kazanıyor. Data yönetimi, veri toplama ve değerlendirme, müşteri sadakat programları uygulamaları devreye alınıyor. Kişilere dönük pazarlama faaliyetlerinin önem kazandığı, CRM odaklı pazarlamanın geliştirildiği süreç… Gelişmiş ekonomilerde geleneksel müşteriyle uğraşılırken, gelişmekte olan ülkeler özellikle yeni nesil müşteriyle yüzleşiyor.
PAZARLAMA 4.0; LOKASYON -PLACE P4
Lokasyon önem kazanmakla beraber dijitalleşme ile birlikte sınırlar ortadan kalkıyor. Tüketiciye artık internet sayesinde dünyanın herhangi bir noktasında ulaşılabiliyor. Sosyal medya yoğun biçimde kullanılıyor, tüketiciye hikayeler anlatılarak beş duyusuna birden dokunuluyor.
7/24 MÜŞTERİYE FARKLI HİKAYELER
Nöro pazarlamadan faydalanılıyor. Günümüzde pazarlama artık yoğun biçimde tüketici odaklı olmakla birlikte geleneksel pazarlamadaki müşteri kraldır döneminden, maaşları müşteri öder dönemine geçiliyor. Her şekilde teknoloji kullanılarak dijital pazarlama yoluyla 7/24 müşteriye farklı hikayelerle deneyim yaşatılabiliyor.
Bu dönemin en büyük özelliği teknoloji ve farklı yazılımların kullanılmasıyla marka bağımlılığı pekiştiriliyor. Bu dönemde müşteri artık en önemli unsur odak noktası, unutulmaması gereken nokta her gün müşterilerin bazı markaları işten çıkarması.
PAZARLAMA 5.0; SÜREÇ YÖNETİMİ - PROCESS P5
Yeni nesil pazarlama olarak da adlandırabileceğimiz bu dönemde artık süreç yönetimi önem kazanıyor. Yeni nesil küresel marka uygulamaları; Uber, Netflix, Alibaba gibi global ölçekte faaliyet gösteren teknoloji ve interneti ileri derecede kullanan 7/24 müşteriyi izleyen ve temasta olan süreci her aşamasında yöneten pazarlama uygulamaları önem kazanıyor.
Tüketicinin beynindeki alışveriş düğmesi faaliyete geçirilmeye çalışılıyor. Diğer taraftan merkez ofislerde organize edilen ürün, fiyat, promosyon, satış noktası gibi unsurlar ne kadar iyi planlanmış olsa da müşteriye dokunan kişilerin markaya uygun şekilde donanımlı ve her konuda olabildiğince
eğitimli olması aslında en önemli unsurların başında geliyor.
GLOBAL DAVRANIRKEN, GLOCAL DÜŞÜNMEK
Dijital pazarlama tüm unsurları ile devrede… Artık müşterinin düşünceleri okunmaya gayret ediliyor. mobil cihazlarla tüketicilere ışık hızında ulaşılıyor. Instagram başta olmak üzere sosyal medya anlık olarak izlenerek, marka müşteri algısında sürekli yer alıyor.
Pazarlama 5.0 tüm pazarlama süreçlerinin birlikte koordinasyon içinde, teknoloji ile birlikte sürekli yenilenen yazılımlarla anlık gelişmelere uygun olarak yönetilerek global davranmayı gerektiren bir dönem olacak. Ancak global davranırken, glocal düşünerek yerel unsurların göz önüne alındığı, stratejik ortaklıkların dijital dünya ile harmanlanarak uygulandığı bir süreçten söz ediyoruz.
Uber ile Toyota’nın stratejik ortaklığı gibi, Alibaba’nın Türkiye’de Trendyol’u satın alması veya Netflix’in yerel sanatçılarla ülke tanıtımlarının önem kazandığı filmler hazırlaması bunlara örnek olarak gösterilebilir.