Ben m sadık yar m: Kara toprak

Söz ve saz ustası Âşık Veysel’in vefatından bu yana 44 yıl geçmiş. Ama bu gün sözü ve sazıyla hâlâ tazeliğini, canlılığını koruyor. Bir radyoda Veysel’in, “Benimyârim kara topraktır” türküsünü kendi sesi ve sazından dinlemiştim. Yürekten söylenen türkülerin, bu gün bile geçerliliğini nasıl koruduğunu hissedebiliyorsunuz.

Bu konuyu Radyo Esenler’de gündeme getirdim. Hayatından bazı paragralar okudum. Türkülerini bir kez daha çaldık. Veysel’in sadece bu türküde değil, diğerlerinde de kara toprak vurgusu dikkate değer. Üstelik türkülerinde yaşadığı vefasızlık, yalnızlık duygusuyla sanki bu günün insanlığını anlatır: “Dost dost diye nicesine sarıldım, Benim sadık yârim kara topraktır. Beyhude dolandım, boşa yoruldum, Benim sadık yârim kara topraktır. Nice güzellere bağlandım kaldım, Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum, Her türlü istediğim topraktan aldım, Benim sadık yârim kara topraktır.”

*** Veysel’in toprağın ardındaki Allah vurgusunu yapmaktan da geri kalmadığını görüyoruz: “Bir dileğin varsa iste Allah’tan, Almak için uzak gitme topraktan, Cömertlik toprağa verilmiş Hak’tan, Benim sadık yârim kara topraktır” der. Benzer sözleri: “Bu dünyayı kuran mimar, Ne hoş sağlam temel atmış, İnsanlığa ibret için, Kısım kısım kul yaratmış” sözlerinde de görmek mümkün.

*** Bu türküyü ilk kez, Müslüm Gürses’in sesinden dinlemiş, itiraf etmek gerekirse, etkilenmiştim.

Zira “Müslümcü”lüğün başını alıp gittiği dönemlerde Gürses, ısrarla kadere isyan, içki ve ölüm temaları işliyordu. Geçirdiği trafik kazasından sonra, kısmen söylediği şarkılara ayar verdi.

Ama Gürses’in dillendirdiği bu şarkıyı, diğerlerinden ayıran bir özelliğinin, sözü ve bestesinin Âşık Veysel olduğunu görünce anlamıştım. Veysel; “Kimi yaya kimi atlı, Kimi uçar çift kanatlı, Dünya şirin baldan tatlı, Eyvah, balı tuza katmış” der. Devamında, şu kâinatı Yaratan’ın: “Kazması yok küreği yok, Ustası var, çırağı yok, Gök kubbenin direği yok, Muallâkta bina çatmış” sözleriyle hayretini dile getirir.

*** Yazımızı, “Benim sadık yârim kara topraktır” sözleriyle noktalayalım: “Her kim olursa bu sırra mazhar, Dünyaya bırakır ölmez bir eser, Gün gelir Veysel’i bağrına basar, Benim sadık yârim kara topraktır.”