Meclis ve yargı denetiminin dışında…

Ç oğu sahte ihbar ve jurnallerle 120 bin kamu görevlisinin haksız ve hukuksuz bir biçimde ihraç edildiği ve on binlerce vatandaşın tutuklandığı süreçteki tartışmalardan biri de OHAL Khk’larının bütünüyle Meclis ve yargı denetiminden kaçırılması.

Öncelikle, Anayasanın 121. maddesindeki “Olağanüstü Hâl süresince Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu Olağanüstü Hâlin gerekli kıldığı konularda kanun hükmünde kararnâme çıkarabilir” ibâresiyle KHK çıkarmak, Meclis’in geçici olarak Bakanlar Kurulu’na verdiği sınırlı bir yetkidir.

Aynı maddenin devamında OHAL Khk’ları “OHAL’IN gerektirdiği süre, yer ve konular”la sınırlanır ve mutlaka Meclis’in onayından geçmesi şart koşulur.

Zira Anayasanın 7. maddesinde açıkça belirtilen “Yasama yetkisi Türk milleti adına Tbmm’nindir ve bu yetki devredilemez” esâsıyla, olağan ya da olağanüstü hâl dönemlerinde Bakanlar Kurulu’nca Meclis’in izni ile çıkarılan Khk’lar yine Meclis’in onayına tabidir.

anayasanın ihlâli…

Keza söz konusu maddede “OHAL kararnâmeleri, Resmî Gazete’de yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur” ifâdesiyle, OHAL Khk’lerinin mutlaka Meclis’in onayından geçmesi gereği vurgulanır.

Bundandır ki, Anayasa Mahkemesi Başkanı’nın, OHAL Khk’larının anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesinde dâvâ açılamayacağını söylemesinin çarpıtma olduğu belirtiliyor.

Anayasa’nın 148. maddesindeki “Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) OHAL Khk’larının, Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetleyemeyeceği” cümlesine dayanılarak bu çarpıtma yapılıyor; lâkin “OHAL KHK’Sı” denilip OHAL ile hiç ilgisi olmayan konularda yapılan düzenlemelerin OHAL KHK’Sı olmadığı, olağan dönemlerde çıkarılan kanun ve kararnâmeler hükmünde olduğu ve yine anayasanın 148. maddesi uyarınca denetime bağlı tutulacağı gerçeği gözardı ediliyor.

Zorlama tevillerin hukuka, temel hak ve hürriyetlere ve yine en başta Anayasa’da belirlenen ilkelere aykırı olduğu hukukçularca bâriz bir biçimde ortaya konuluyor.

meclis’in onayına Sunulmalı

Özetle, Anayasaya göre kanunla düzenlenmesi gerektiği halde, âciliyetinden dolayı hükümetçe çıkarılan OHAL Khk’larının yürürlükte kalması için Meclis’in onayı şartına bağlı.

Bu şart mucibince, anayasanın OHAL Khk’larının Meclis onayına sunulmasına dair mevzubahis 121. maddesinin sonunda, “Khk’ların Meclis’çe onaylanmasına ilişkin süre ve usûl, İçtüzük’te belirlenir” hükmü getiriliyor.

İçtüzüğün 128. maddesi ise “Anayasanın 121. maddesi gereğince çıkarılan ve TBMM’YE sunulan Khk’lar anayasanın ve İçtüzüğün kanun tasarı ve teklilerinin görüşülmesi için koyduğu kurallara göre, ancak komisyonlarda ve Genel Kurulda diğer Khk’larla kanun tasarı ve teklilerinden önce, ivedilikle en geç 30 gün içinde görüşülür ve karara bağlanır. Komisyonlarda en geç 20 gün içinde görüşmeleri tamamlanmayan Khk’lar Meclis Başkanlığınca doğrudan doğruya Genel Kurul gündemine alınır” kaydıyla, bütün OHAL Khk’larının Meclis onayından geçmesini zorunlu kılıyor.

Buna göre, on aylık OHAL sürecinde yayımlanan Khk’lardan ancak 5’inin Meclis’ten geçerek yasalaştığı ve diğerlerinin hükümsüz kaldığı ortada.

Kısacası, Khk’ların Meclis denetim ve onayından kaçırılmasıyla Meclis’in yasama ve denetleme yetkisi resmen gasbediliyor.