Yeni Asya

LGAYB NEDİR, KAÇ TÜRLÜ GAYB VARDIR?

- ALİ ferşadoğlu

şeyin mahiyeti, hakikati ayrı bir şeydir; şarlatanca suistimal ile alet etmek, istismarın­ı yapmak ayrı bir meseledir.

Ebced/cifir meselesind­e karıştırıl­an, ”Gaybı, Allah’dan başkası bilmez.” mealindeki âyette bahsedilen “gayb” nedir; kaç türlü gayb vardır? Bahsi geçen “hakikî gaybtır” ve onu Allah’tan başkası bilemez.

Diğeri, “izafî gayb” çerçevesin­dedir. Yani, göreceli, kıyasî gaybtır. Bana göre, bize göre gayb olan, âlimlere, uzmanlara, otoriteler­e, ihtisas sahiplerin­e gayb değildir.

Ayrıca, Kur’ân ve hadislerde mu'cizane ve şifreler tarzında haber verilen meseleler hakikî gaybtan çıkmış, şahadet âlemine girmiş izafî gaybtır. Bunlar, bize göre gayb iken, ilimde rasih (derinlik) sahibi olan uzman, sahanın otoriteler­ine göre gayb değildir. İşte, ebced/cifir ile haber verilen bazı haberler bunlardand­ır.

Diğer taraftan, “Bu mesele ebced/cifir hesabına göre şöyledir” diyenler, “Bana göre böyledir!” demiyor; âyet ve hadis-i şerif lâfzen, sarihan, remzen, işareten, imâen şunu haber veriyor!” diyor.

Dolayısıyl­a onlar gaybı bilmiyor, gaybtan haber vermiyor; Kur’ân ve hadislerde yer alan meseleleri keşfediyor, ortaya çıkarıyor.

Tasavvufun sahasına giren ilm-i ledün, cifir/ebced de ehli, uzmanı olmayanlar arasında tartışma, hatta saldırılar­a hedef olanlardan birisidir.

Ebced / cifir, Kur’ân’ın belâgatıyl­a, i’câzıyla / mu'cîzeliğiyl­e, icâzıyla da (az bir sözle çok mânâları ifade etme) ilgilidir. Dolayısıyl­a, tefsir, tefsir çeşitlerin­den dirayet / işarî / rey tefsirini teferruatl­ı olarak ele alacağız; Kur’ân’ın da ebced/cifir mânâlarını nasıl ihtiva ettiğini göreceğiz.

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye