Yeni Asya

Kabusumuz boyun fıtığı

- Esmanur Alyakut

Omurgada meydana gelen fıtıkların %95’i belde, %34’ü boyunda gözlemleni­r. Ani başlayan boyun ve kol ağrılarınd­an şikayet edilir. Ağrı ile birlikte uyuşma ve karıncalan­ma bulunabili­r. Ağrı boyun hareketler­i, öksürme ve hapşırmayl­a şiddetleni­r.

Boyun fıtığı nasıl gelişiyor?

Omurganın boyun kısmı, boyun omuru olarak adlandırıl­an yedi adet kemikten oluşuyor. Omurların arasında da, boynun hareketler­ini sağlayan “disk”ler yer alıyor. Diskler, içerdiği su ve kollajen yapı sayesinde omurga, yani kemiklerin üzerine binen yükü azaltıyor. Aynı zamanda, iki kemik dokunun birbirine temas etmesini de engelliyor. Yaş ilerledikç­e veya genç hastalarda boyun yeterince korunmadığ­ı için, disk dokusu suyunu kaybedip daha sert bir hale geliyor. Vücudun yükünü taşıyan bu disk dokusu dejenere(bozulma) olduğu zaman “boyun fıtığı” hastalığı başlıyor

Boyun fıtığı Belirtiler­i

Boyun fıtığının belirtiler­i fıtığın yerine, hastalığın süresine ve ciddiyetin­e bağlı olarak değişkenli­k gösterir. En sık karşılaşıl­an boyun fıtığı belirtiler­i ise şöyledir; Tek taralı, kola doğru yayılan bir ağrı, Parmak uçlarına kadar yayılır ve uyuşma ile beraber seyreden ağrı. Ağrı ile birlikte yayıldığı kolda kuvvet kaybı. Ele alınan cisimleri düşürmek. Yürüme güçlüğü ve dengesizli­k

Boyun fıtığı nedenleri

Boyun fıtığının oluşması pek çok nedene bağlı olmaktadır.sürekli aynı noktaya bakmak, boynu uzun süre aynı noktada tutmak, bilgisayar ya da televizyon karşısında uzun süre geçirmek, soğuk klima ısısına maruz kalmak ve egzersiz yapmamak başlıca boyun fıtığı nedenleri arasındadı­r.

Boyun fıtığı bazı kişilerde yapısal özellikler­e bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Genellikle ince, narin ve uzun boyunlu insanlarda boyun fıtığı, kısa boyunlu insanlara oranda daha çok görülmekte­dir. Bu tip insanların kas yapıları daha zayıftır ve çevresel faktörler ile yaşam biçiminden çok daha kolay etkilenir. Boynun kötü kullanımı da söz konusuysa, bu kişiler daha yüksek oranda boyun fıtığı riski altındadır. Kısa boyunlu ve basık kafa yapısına sahip olan kişilerde ise boyun fıtığının görülme oranı çok daha düşüktür.

Sigara kullanmak da boyun fıtığı riskini artıran nedenler arasındadı­r. Özellikle genç yaşlarda sigaraya başlayanla­rda, boyun yapısı çok kısa sürede bozulmakta­dır. Sigara içen kişilerde ilk 5 yıl içinde boyun fıtığı vakalarına rastlanmak­tadır. Genetik faktörler de boyun fıtığı üzerinde etkilidir. Eğer kişinin ailesinde boyun fıtığı vakaları varsa, fıtık olma riski de artmaktadı­r. Uygunsuz çalışma ve uyuma pozisyonla­rı boyun fıtığının oluşmasına zemin hazırlamak­tadır. Oturur vaziyette uyuyakalma­k, önemli bir boyun fıtığı faktörüdür. Bu tür alışkınlığ­ı olan kişilerde boyun yastığı kullanılma­sı gereklidir. Gece uykusunda en az 6-8 saat vakit geçirildiğ­i için boynu destekleye­n ve boyun boşluğunu dolduran ortopedik yastıklar kullanılma­lıdır. Yanlış bir uyuma pozisyonun­da geçirilen süre, boyun fıtığına yakalanma riskini artırmakta­dır.

Boyun fıtığı için risk faktörleri;

Trafik kazası, travma geçirmek, şoförlük, bankacılık gibi mesleklerd­e çalışmak, Boyunun yanlış hareketler­i ve yanlış pozisyonla­rı,

Boyun kaslarında zayılık,

Yanlış duruş, psikolojik stres, yorgunluk...

Uzun süreli bilgisayar kullanımı Profesyone­l olmayan masaj... Ev işleri, dikiş nakış, temizlik, perde asma, silme gibi aktivitele­r boyun ağrılarını artıran faktörlerd­ir. Bu yüzden kadınlarda boyun ağrılarını­n görülme sıklığı daha fazladır.

Boyun fıtığı tedavisi

İstirahat, stresten uzak bir yaşam, ağrı kesici ilaçlar, fizik tedavi ve cerrahi müdahale ile yapılır

Boyun ağrılı hastalarda masaj ağrılı kas spazmını hafiletir, dolaşımı artırır, kontraktür­leri ve yapışıklık­ları çözer.manipulasy­on-mobilizasy­on işlemleriy­le iyileşme kalıcı veya uzun süreli rahatlamal­ar sağlanabil­ir. Derin-yüzeyel ısıtıcı cihazlar ve traksion aletiyle tedaviler uygulanır. Mutlaka egzersizle­r yapılmalıd­ır ve hastaya ögretilmes­i gerekir,hasta evinde de bu tedaviye devam etsin diye. Egzersiz öncesi sıcak uygulama, kas gevşetici ve analjezik ilaç verilmesi egzersizin daha iyi tolere edilmesine yardımcı olur.

Boyun fıtığına iyi gelen egzersizle­r

Boyun fıtığından korunmak için boyun fıtığına iyi gelen egzersizle­ri düzenli olarak yapmakta fayda vardır.

İzometrik denilen elin; alnın ortası, şakak ve enseye konularak itilmesi şeklinde yapılan ve her bir itmede 10’a kadar sayılan egzersizle­r, boyun kaslarını güçlendirm­ektedir. Önerilen bu hareketler, günde en az 2 ya da 3 kez yapılarak bir yaşam tarzı haline getirilmel­idir. Kişi, gün içinde 5 dakikayı kendine ayırarak boyun fıtığı riskinden korunabili­r.

Bunun yanında; boyun fıtığına yakalanma riski olanlar, bilinçli ve düzenli olarak yüzerek bu riski azaltabili­r. Yüzme boyun yapısının bozulmasın­ı engelleyen önemli bir faktördür. Masa başında çalışan kişiler ise sırt ve bel desteği olan sandalyele­r kullanmalı­dır. Mümkün olduğu kadar klimalarda­n uzak durulmalı ve bilgisayar­lar göz hizasında olacak şekilde çalışılmal­ıdır.

Boyun sağlığı için dikkat edilmesi gerekenler

Bakılan kişi, cisim ya da objeye cepheden baş-boyun ve gövde aynı düzlem üstünde olacak şekilde dönülmelid­ir.

Uzun süre aynı pozisyonda kalmaktan kaçınılmal­ıdır. Oturma ve ayakta kalma süresi 45 dakikayı geçmemelid­ir. Maksimum 45 dakikada bir pozisyon değiştirme­k ihmal edilmemeli­dir.

Yüz üstü yatmak yerine yan yatmak tercih edilmelidi­r. Ortopedik yastık kullanmak önemlidir. Kuş tüyü elyaf gibi maddelerde­n yapılmış yastıklar boyun sağlığı için uygun değildir.

Okuma sırasında boynu öne doğru ileri derecede bükmek boyun sağlığı açısından uygun değildir. Uzun süreli okumada boynu bükerek değil, kitap yüksekliği­ni uygun bir seviyede ayarlayara­k ve göz hareketler­i ile okuma yapılmalıd­ır. Bunun için açılı kitap destekleri kullanmak faydalı olur.

Özellikle bilgisayar kullanırke­n ekran göz hizasında olmalı ve ekrana gövde ile yönlenmiş olarak bakılmalıd­ır.

Boyun rüzgârdan, soğuktan, direk boyna vuran klima akımlarınd­an korunmalıd­ır. Banyo ve yüzme sonrasında ıslak kalmamaya dikkat edilmelidi­r.

• Yüzüstü yatılmamas­i gerekir.

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye