İnsan yetiştirme metodu
Hz. Ömer, sahabeleri toplayıp İslâma nasıl hizmet etmek isterdiniz, diye sorduğunda, her sahabi hayat önceliğine göre bir şeyler söyler. Kimi evler dolusu paradan, kimi yol köprü yapmaktan, kimi fakir fukarayı doyurmaktan bahseder. Kimisi de başka başka şeyleri söyleyince söz sahibine döner. Hz. Ömer (ra) konuşur; “Bana her şeyden çok adam lâzım, Ebu Zer gibi.. Adam lâzım ki onlarla İslâma hizmet edeyim.”
Yetişmiş eleman bir toplum kalkındıran, bir ümmeti ayağa kaldırıp şahlandıran en önemli husustur. Önce insan ve insaniyet zemini bu. Bu zemin üzerinde İslâm sarayı inşa edilecek. Temel iman ve ahlâk sonra idare gelir. İman, ibadet ve siyaset birbirini takip eder.
İnsan yetiştirme eğitimin asıl varlık sebebidir. Ama nasıl bir insan? Bu sorunun cevabını vermek için insanı iyi bir şekilde tahlil etmek lâzım. İnsanın varlık âlemindeki konumu, yaratılış sebebi, insana yüklenen misyon, potansiyel güç kaynağı gibi konular var. İnsandaki hayat mertebeleri fıtrî kabiliyet ve yete- nekleri. Ona büyük sorumluluk yüklemiştir. İnsan sadece maddî cismaniyetten ibaret bir varlık değildir. İnsanda kalp, akıl, ruh, his, heves, nefis, sır gibi lâtifeler de var. Bunları iyi tahlil edip yaratılış hedelerine ulaşmak eğitim müfredatının en büyük ga- yesi olmalıdır. Bu fıtrî çerçevenin dayandığı en önemli faktör vicdan eğitimidir. Efendimizi (asm) terbiye eden Yüce Rabbimiz’dir. “Rabbim edebin en güzeliyle beni terbiye etti.”1
Terbiye ise, âlem-i ekber olan âlemdeki esasların âlem-i asgar olan insandaki tecellisidir. Kur’ân eğitimin temelini bu yüce çerçeve oluşturur. Yani Allah’ın ahlâkıyla ahlâklanmak. Bu asırda hakikî insan yetiştiren en büyük proje Medreset’üz-zehra. Bu projenin mimarı olan Bediüzzaman Said Nursî, “Ben imanın gözüyle ve Kur’ân’ın talimiyle ve nuruyla ve Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâmın dersiyle”2 diyerek Peygamber Efendimizin (asm) ahlâkıyla yetiştiğini bize anlatır. Bu noktayı nazardan baktığımız zaman Risale-i Nur çağdaş sahabeleri yetiştiren emsalsiz bir modeli olduğunuz dost düşman bütün insanlığa göstermiş. Bu yüksek kametin kıymetini idrak etmek bir insanî ve İslâmî vecibedir. İnsanî ve İslâmî değerlerin erozyona uğradığı, zındıkanın sosyal projelerle dinin içini boşalttığı bir zamanda, çağın idrakine uygun olan risaleler eğitim ve terbiye faaliyetlerinin en önemli müfredatı olduğunu söyleyebiliriz.
Memleketi ve dünyayı bir okul yapmaya yönelik olan bu kudsî gaye ancak özel Kur’ân eğitimiyle yetiştirilmiş kadroyla gerçekleşir. İman dinamiği bu modelin altyapısı ve temel esasını teşkil eder. Çünkü bilgi ilmiyle alınır, imanla harmanlanır, sevgiyle demlenirse marifetullah ufkuna insanı götürür.
Hz. Ömer’in derdiyle dertlenmek için, evvela insanlığın yetişmesine çalışalım.
Dipnot:
1)Süyûtî, Câmiu’s-sağîr 2)Şualar, s.70. - Düşünmeden öğrenmek faydasız, öğrenmeden düşünmek tehlikelidir. - Güller, lâleler, bütün çiçekler solar. Çelik ve demir kırılır, ama sağlam dostluk ne solar ne de kırılır. - İnsanlar yanlış yapabilirler, yalnız büyük insanlar yanlışlarını anlarlar. - İşlemeyen demiri kendi pası mahveder. İnsanı tembelliğe alışması mahveder. - Karanlık geceleri ben uykusuz geçirirken, sen sabaha kadar uyuyorsun. Ondan sonra da bana yetişmek istiyorsun. Ne gezer.