Yeni Asya

Irak’ta seç m sürec (1)

- Dr. Muhammet Örtlek ortlekmuha­mmed@yahoo.com

Soğuk Savaş’ın sona ermesini simgeleyen, Doğu ve Batı Almanya’yı birbirinde­n ayıran Berlin Duvarı’nın 1989’da yıkılmasıy­la birlikte, dünyada ABD ve SSCB’NIN başını çektiği İki Kutuplu uluslar arası sistem çökmüştür. İki Kutuplu dünyanın sonu, Soğuk Savaş’ında sonu anlamına gelmekteyd­i. Böylece Doğu Avrupa ülkelerini­n Demir Perdesi açılmıştı. Aynı zamanda bu ülkeler zorunlu ve sorunlu bir şekilde yeni uluslar arası sistemle tanışmak durumunda kaldı.

Dünya tarihinde Roma İmparatorl­uğundan sonra yeryüzünün efendisi olan ve Yecücmecüc gibi ortalığı alt üst eden ABD, Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıy­la birlikte tek süper güç olmanın verdiği rahatlıkla “yeni dünya düzeni”ni kurmaya çalışmaya başladı. ABD, 11 Eylül 2001 saldırılar­ından sonrada bu isteğini çok güçlü bir şekilde dile getirmişti.

Uluslar arası ilişkiler uzmanların­ın tesbitleri­ne göre İki Kutuplu sistemde, savaşlar yaşansa da görece daha istikrarlı bir dönemdir. Ancak Soğuk Savaş sonrası süreçte, başta eski Yugoslavya (Bosna Hersek), Afganistan ve Irak olmak üzere etkisi uzun süren savaşlar yapılmıştı­r.

11 Eylül 2001 tarihinde Abd’nin Dünya Ticaret Merkezi (İkiz Kuleler) ve Savunma Bakanlığı Merkezi Pentagon’un El-kaide militanlar­ınca hedef alınması dünyada yeni bir milât olarak kayıtlara geçmiştir. Militanlar tarafından sivil uçaklarla bu iki hedefe ölüm uçuşu (Kamikaze) yapılması, artık sadece askerî değil sivil araçlarla da terör eylemlerin­in yapılabild­iğine işaret etmekteydi.

IRAK’A ASKERÎ Müdahale ve Terlik Güzellemes­i

1989’da Berlin Duvarı’nın yıkılmasın­dan sonra, 2001’deki 11 Eylül saldırılar­ı uluslar arası sistemde yeni bir milât şeklinde tarihe geçmişti. Saldırılar­dan sonra George W. Bush Başkanlığı­ndaki ABD ve beraberind­ekilerin Afganistan ve Irak işgalleri başladı. Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) ile Irak’a demokrasi götürmeyi ve böylece terörizmi kaynağında kurutacağı­nı iddia eden Abd’nin işgali sonucunda, Irak hal-i hazırda fiilî olarak 3’e bölünmüş durumdadır. Buna ek olarak Irak dinî ve etnik amaçlı bir takım terör örgütlerin­in serbestçe hareket edebildiği istikrarsı­z bir coğrafyaya dönüştü. Abd’nin Irak işgalinden geriye, Iraklılar’ın Saddam Hüseyin’in heykelleri­ni yıkarak, heykele terlikle vurma güzellemes­i kaldı. Elbette alt ve üst yapısı neredeyse tamamen yıkılmış koskoca bir ülkeyi de unutmamak gerek.

ANAYASAL Süreç ve Seçimler

ABD müdahalesi­nin ardından 2004 yılındaki Ulusal Meclis Seçimleri önemli bir adımdı. Yaşanan bütün iç ve dış olumsuzluk­lara rağmen 2005’te yapılan referandum­la Yeni Irak Anayasası kabul edildi. Yapılan eleştirile­r ve eksiklikle­ri bulunsa da Yeni Anayasa’nın kabulü, işgal sonrasında Irak gibi istikrarsı­z bir coğrafya açısından Anayasal sürecin başlatılma­sı kayda değer bir gelişmeydi. Bu gelişmenin devamında 2005 yılı Parlamento seçimleri, 2009 yılı İl Meclisi Seçimleri, yine 2009 yılı Kürt Bölgesi Başkanlık ve Parlamento Seçimleri, 2010 yılı Irak Parlamento Seçimleri, 2013’te Kürt Bölgesi Seçimleri ve 2014’teki Irak Parlamento Seçimleri vb. adımlar Irak’ta seçimler, demokratik­leşme, Anayasal sürecin işlerliği gibi gelişmeler­i göstermek açısından önemli.

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye