Müceddidi dinlemek şart mıdır?

Bir mü’minin bir mezhebe girmesi, bir müceddidi dinlemesi veya cemaate dahil olması şart mıdır? Mezhepler veya cemaatlerüstü kalınamaz mı?

Elbette bir mezhebe girilmeyebilir, bir müceddide ittiba edilmeyebilir ve cemaatlerüstü kalınabilir! Eğer Kur’ân ve Sünnet-i Seniyye’den iman, ibadet, siyasî ölçü, prensip ve stratejilerini çıkaracak derin bir ilme ve uzmanlığa sahipseniz, girmeyebilirsiniz.

Eğer her hastalığınızı teşhis ve tedavi edecek tıp ilmine ve uzmanlığına sahip iseniz doktora gitmeyebilirsiniz. Bütün ilim dallarını ve meslekleri buna kıyas edebilirsiniz.

Evet, bir mezhebe, bir cemaate girmek; bir müceddidi dinlemek istemeyen şu özellikleri de taşıması gerekir:

- Mezhep ve ekollerin ortaya çıktığı, Sahabe-i Kiram’dan ders alan Tabiîn ve Tebe-i Tabiîn döneminin manevî ve psiko-sosyal yapısına;

- Hasan-ı Basrî, İmam-ı Azam, İmam Malik gibi dahi allameler, müçtehidlerin içtihad kapasitesine;

- Kur’ân-ı Kerîm’den çıkarılan Tefsir, Hadis, Fıkıh gibi İslâm ilimleri literatüründe derin bir ilme/bilgiye sahip olmaları gerekir.

Öyle ise, bu şartlarda olmayan Kur’ân ve Sünnet-i Seniyye’yi tam anlayamaz; içtihad edemez. İşte içtihadı, teceddüdü müçtehidler ve müceddidler yapar, yapma kapasitesi ve yetkisine sahiptir.

“Allah size, mutlaka emânetleri ehil olanlara vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adâletle hükmetmenizi emreder.”1

Din bir emanettir, Kur’ân bir emanettir, Sünnet-i Seniyye bir emanettir. Bu emaneti, anlama ve yaşamanın esaslarını, inceliklerini, usûl ve metotlarını ehline vermeliyiz. Onun ehli de, müçtehidlerdir, müceddidlerdir.

Mezheplerüstü kalmak isteyen; bu emanetleri taşıyacak, “İlimde derinlik ve istikamet sahibi”2 olmalıdır. D pnotlar:

1- Nisâ Sûresi, 58. 2- Al-i İmran Sûresi, 7.