krizi böyle aşarız
içinde bulunduğu ekonomik çıkmaza ilişkin çok sayıda uzmandan ‘çözüm’ yorumları geliyor. Krizden çıkış için önerilerini sıralayan bir isim de Prof. Dr. Aykut Lenger oldu. Lenger şunları vurguladı: “Önce yangını söndürmeli. Acil dış kaynağa ihtiyacımız var. Geçmişte Arjantin’in yaptığı gibi borç erteleme ilân etmek de bir iktisadî seçenek, ama pek ahlaki değil. Yemek yediğiniz lokantada hesabı ödememeye benziyor.”
Borç Batağındayız
Prof. Dr. Aykut Lenger borçlanmanın giderek arttığını belirterek; ““Bir aile gelirinden fazla harcama yaparsa, açık verir; bu açığı kapatmak için borçlanır. Gelirinden az harcama yapıp borcunu ödemek yerine borcunu, yeni borçlarla kapatıp daha çok harcamaya devam ederse, bu sürecin bir noktada tıkanacağı aşikârdır. O noktadayız”dedi.
Kriz Kaçınılmazdı
Kriz zaten kaçınılmazdı diyen Lenger, “Kurlarda ortaya çıkan yükselme eğilimi uluslar arası sermaye çevrelerinin Türkiye’ye karşı iştahını daha da azalttı. Finans kapitalin kârını yükselen kur değil, azalan kur arttırır. Kısacası, bu kriz zaten kaçınılmazdı, er ya da geç sermaye kaçışı ile döviz kuru yükselecekti.“operasyon çeken dış güçler”savı, eğer dış sermaye çevrelerini kastediyorsa, geçerliliği yok, çünkü bu çevreler sadece kendi çıkarlarını dikkate alır”tespitinde bulundu.
yeni politikalar şart
Lenger sözlerini şu önerilerle tamamladı: “Yangının devam edeceğini öngörüyorum. Ekonomideki eski alışkanlıklar sürecek. Uzun vadede, bu politika tasarımından vazgeçilmeli, ekonominin biraz frenine basılarak, borçlar ödendikten sonra, sermaye kontrolü içeren, borç alınmış ucuz döviz bolluğuna dayanmayan, kendi iç dinamiklerini harekete geçiren, adil bölüşüm temelinde bir iktisat politikası kurgulanmalı. Uzun vadede krizlerden kaçınmanın yegâne yolu bu çünkü.”