Kur’andakİ ahlâkî İlke ve İrlanda
Genç Said Nursî, Bediüzzaman ünvanını hak ettikten sonra 1907 yılında İstanbul’a gelir ve kaldığı odanın kapısının üstüne şu levhayı asar:
“Burada her suale cevap verilir, her müşkil halledilir, fakat sual sorulmaz!”
Bu ilân üzerine İstanbul ulemasının dikkatini çeker ve günlerce, haftalarca hiç yorulmadan akın akın gelen ziyaretçilerin sorularına cevap verir.
Bir gün Camiü’l-ezher’in Reis-i Uleması olan Şeyh Bahid Efendi gelir ve iki soru sorar:
- Osmanlı hükümetindeki hürriyete ne diyorsun?
Ve:
- Avrupa hakkında fikrin nedir?
Bediüzzaman cevap verir:
“Osmanlı hükümeti Avrupa ile hamiledir; Avrupa gibi bir hükümeti doğuracak.
İkinci soruya da:
“Avrupa da İslâmiyete hamiledir, o da bir İslâm devleti doğuracak” diye cevap verir. (Tarihçe-i Hayat)
İşte bu açıklamadan sonra Şeyh Bahid birlikte geldiği hocalara dönüp; “Ben bununla münâzara edip galebe edemem. Söylediklerini de tasdik ediyorum” der.
*
Peki ne oldu?
Osmanlı, kısa bir süre sonra Avrupa gibi yaşamaya başladı. Cumhuriyetin ilânından sonra devleti yönetenler Avrupa’nın hayat tarzını almakla kalmayıp, bu coğrafya insanının metabolizmasını bozdu. Yeni rejim,“din”eksenli ne varsa yasaklayarak, bir anlamda Bediüzzaman’ın “Osmanlı Avrupa’ya hamiledir” sözünü teyit etti.
Avrupa ise;
Birinci ve İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra yaşadıkları acı tecrübeyi kendini inşa ve imar ederek yeniledi. İnsan hakları noktasında insan odaklı yeni yasalar oluşturdu. Yeni sistem ve proje ürettiler. Abd’nin siyasî, ekonomik ve askerî üstünlüğüne karşı Avrupa Birliği bayrağı altında bütünleşme kararı aldılar. İnsan merkezli bir devlet sistemi geliştirdiler. Öyle ki, yeni kurallar manzumesi geliştirdiler. Adı konmasa bile adeta İslâmî kuralların birebir aynısını uygulamaya koydular.
Avrupa’nın İslâm devletini doğuracak ifadesinde yatan sır şu olmalı: Avrupalıların içinde İslâm dininin hızla yayılması ve bu toplumların İslâmileşmesi olarak tevil edilebilir. Zaten günümüzde buna mümasil o kadar çok örnek var ki.
Kaldı ki, Bediüzzaman Hazretleri’nin bu yorumu, İslâm âleminin çok çaresiz ve karanlık bir süreç içinde kaldığı bir döneme rastlar ve bu günkü gelişmeler bakıldığında, çok önemli bir tesbitte bulunduğu görülecektir.
*
İşte bu konuyla doğrudan bağlantılı bir haberi paylaşmak istiyorum: Müslüman iki bilim adamı olan Prof. Scheherazade S. Rahman ve yardımcısı Prof. Hüseyin Asker tarafından hazırlanan ve Global Economic Journal adlı dergide yayınlanan makalede şu soruyu soruyor:
“Kur’ân’daki ahlâkî ilkelere en çok hangi devlet uyuyor?”
Araştırmacılar, İslâmiyetin öne çıkardığı prensipleri yerine getiren ülkeleri tek tek sıralamış:
Sıkı durun:
Birinci sırada: İrlanda…
İkinci sırada: Danimarka.
Üçüncü sırada: Lüksemburg.
*
Dikkat buyurun… Listedeki ülkeler, “Kur’ân’daki ahlâkî ilkelere en çok hangi ülke uyuyor?” sorusunun bir cevabı.
Yani; Kur’ân-ı Kerîm’de yer alan tavsiye, ideal ve değerlere göre bir ülkede, idareci ve halk iç içe, hatta kanun önünde eşit muamele gören, üstelik siyasî ve ekonomik hürriyet temeli üzerine inşa edilmiş bir yapıtaşının temelleri üzerine oturmuş olduğu görülüyor.
Şayet “Efendim, sen onu bunu bırak da İslâm ülkeleri kaçıncı sırada yer alıyor?”diye soruyorsanız, işte cevabı;“suudi Arabistan 131. sırada yer almış.” Ya Türkiye?
103’üncü sırada.
*
Elbette, İslâm coğrafyasında yaşayan ülkelerin içinde bulunduğu durumun sosyolojik tahlile ihtiyacı var. Ancak bu araştırma bile Bediüzzaman Said Nursî’nin, “Avrupa İslâma hamiledir” sözünün birebir teyidi değil de nedir?