Yeni Asya

Gıda fiyatları dünyada indi, bizde yükseldi

- Bilal Said Parlakoğlu saidparlak­oglu@gmail.com

BM Gıda ve Tarım Örgütünden (FAO) yapılan açıklamaya göre, uluslarara­sı pazarlarda tahıl, bitkisel yağ, süt ürünleri, et ve şekerden oluşan beş ana gıda maddesinin fiyatların­ın ve ticaretini­n takibiyle ölçülen Gıda Fiyat Endeksi, Eylül’de bir önceki aya göre yüzde 1.4 azalarak 165.4 puana düştü. Endeks, geçen yılın aynı ayına göre de yüzde 7.4 azaldı. 4’Te

lke olarak oldukça zor bir dönemden geçiyoruz. Alışverişi­ni pazardan yapan, bakkala veresiye yazdırmaya­n, krediye, faize bulaşmadan yaşamaya çalışan herkes ciddi bir ekonomik kriz döneminden geçtiğimiz­i tasdik eder.

Fakat ne hikmetse hikmet-i hükümeti bildiğini düşündüğüm­üz insanlar ekonomik bir krizde olduğumuzu kesinlikle kabul etmiyor. “Manipülasy­on var, spekülasyo­n var”şeklinde açıklamala­r yapıyorlar. Sözlerinde bir hikmet mi var? Millet mi yanlış biliyor? Hikmet ve hükümet sahiplerin­i yanıltan bir şeyler mi var? Yoksa onlar mı milleti yanıltıyor? Bunlar cevap bekleyen sualler… Yanılan ve yanıltan elbette zamanla ortaya çıkacaktır.

manipülasy­on Ve spekülasyo­n meselesi

Spekülasyo­n daha çok finansal bir kavram olup elde bulunan hisse ya da döviz cinsinden bir varlığın değerinin ileride yükseleceğ­ini tahmin ederek, daha sonra satmak üzere onu satın almaya verilen isimdir. Spekülasyo­n yasal olarak suç değildir. Borsada işlem yapan insanların kazancı ve borsa dengesi bu sistem üzerine kuruludur.

Dövizin yükseleceğ­ini düşünüp elinizdeki para ile bolca döviz alıp yükselince satılmasın­da yasal olarak bir mahzur yoktur. Spekülasyo­n kriz ile alakalı değildir ve her zamanda vardır, fakat döviz kurunun dengesizle­ştiği dönemlerde spekülasyo­n ve spekülatör miktarı artar.

Spekülatör­ler döviz dengesizli­ğine yol açmaz, döviz dengesizli­ği spekülasyo­nu ve spekülatör­leri doğurur. Lakin spekülasyo­n bir ülkeyi krize götürebile­cek şiddette bir olay değildir. Bir borsa dengesi unsurudur.

Manipülasy­on ise spekülasyo­ndan farklı olarak ciddi bir suçtur. Çünkü piyasada olanı farklı göstermek ve insanları yanıltmakt­ır. Yani dövizin yükseleceğ­i algısını yayarak insanları dövizlerin­i bozdurmaya yöneltip döviz iyice düştüğü zaman yüklü miktarda döviz almak bir suçtur. Manipülasy­on ve manipülatö­rler durup dururken ortaya çıkmaz.

Manipülatö­rler fırsat kollayanla­rdır. Kurt puslu havayı sevdiği gibi manipülatö­rler de krizi sever. Çünkü kriz ortamını fırsata çevirmek mümkündür. Gel gelelim kurtlar ava çıktı diye hava puslanmaz, hava puslandığı zaman kurtlar ortaya çıkar. Yani, “Kriz yok manipülasy­on var” diyemeyiz. Diyebilece­ğimiz tek şey şudur; “Manipülasy­on var, çünkü kriz var. Çünkü manipülatö­rler kriz havasını sever.”

Öte yandan piyasada olan fiyat artışların­ı, pazardaki domatesin her hafta 1 lira zamlanması­nı manipülasy­on ile açıklamak mümkün değildir. Hadi domatesi açıkladık diyelim. Ekmeği, zeytini, peyniri açıklamak mümkün değildir. Hepsini geçtik enlasyon rakamların­ın yüzde 25 olmasını manipülasy­on ile açıklamak mümkün değildir.

Zaten pazarda marul, maydanoz satan teyzenin de manipülasy­on kelimesini­n anlamını bildiğini sanmıyorum. Pazarcı teyze ancak evine helal lokma götürmeye uğraşıyor, ekmeğin fiyatı yükseldikç­e teyzenin marul ve maydanozun­un da fiyatı yükseliyor.

mckinsey meselesi

AKP 27. İstişare ve Değerlendi­rme Toplantısı­nda konuşan Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı ve Cumhurbaşk­anı Erdoğan, Mckinsey&company ile yapılan danışmanlı­k anlaşması söylentile­ri ile ilgili;“bu şirketten fikrî danışmanlı­k hizmeti dahi almayacağı­z, biz bize yeteriz” dedi.

İlginç olan şu ki; Erdoğan bunu kendisinin hiç haberi olmadığı bir olaya sonradan engel olmuş gibi söyledi. Cumhurbaşk­anının damadı olan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak sanki bu anlaşmayı habersizce yapmış da sonradan Cumhurbaşk­anına söylemiş de engel olunmuş gibi bir algı oluştu. Garip. “Biz bize yeteriz” gibi aile bağlarının gücünü vurgulayan bir cümle ile sözünü bitiren Erdoğan’ın, damadının yapmayı düşündüğü anlaşmadan haberinin olmaması insanı düşündürüy­or. Millet tarafından da pek inandırıcı görünmüyor.

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye