Sigara bağımlılığı iradesizlik mi, gen mi?

Fransız bilim insanları, Sigara bağımlılığının irade noksanlığından ziyade mutasyona uğramış bir gen Yüzünden olduğunu açıkladı.

Tütün tüketimi, dünya genelinde sağlığı tehdit eden ve aynı zamanda önlenebilir en büyük sağlık riski olarak değerlendiriliyor. Sigaranın sağlığa ne kadar zararlı olduğu hemen herkes tarafından bilinmesine ve küresel çaptaki aydınlatıcı kampanyalara rağmen her yıl ortalama altı ile yedi milyon kişi, sigaranın yol açtığı hastalıklar sonucu hayatını kaybediyor. Peki buna rağmen tiryakiler sigarayı bırakmakta neden bu kadar zorlanıyor? Hatta bir süreliğine sigarayı bırakmayı başaranlar neden sigara içmeye tekrar başlıyor? Genelde bu sorulara verilen ilk cevap her ne kadar “irade eksikliği” olsa da, gerçek çok daha farklı: Mutasyona uğrayan ve nikotine karşı aşırı duyarlı olan bir gen. Paris merkezli Pasteur Enstitüsü, Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi (CNRS), Sorbonne Üniversitesi ve Fransa Sağlık Bakanlığı bünyesindeki Ulusal Sağlık ve Tıp Araştırmaları Enstitüsü (Insern) tarafından ortaklaşa yapılan bir araştırmada, bu genetik mutasyonun farelerin iradelerine doğrudan etki ettiği saptandı.dw’de yer alan haberde, bağımlılığı tetikleyen söz konusu mutasyon, insanlarda da hayli yaygın: Avrupalılarda yüzde 35, Ortadoğu kökenlilerde ise yüzde 50 oranında görülüyor.

Nikotin Beyni uyarıyor

Bu mutasyon sayesinde nikotin, beyin ödül mekanizmasında “nikotin reseptörleri” olarak adlandırılan alıcıları uyarıyor. Bilimsel tanımlaması Nikotinik Asetilkolin Reseptörleri (NACHR) olan bu uyarıcılar, hücre zarına gömülü olarak bulunan protein birleşimleridir. Hariçten alınan nikotin, bu alıcılara ulaştığında, beyindeki rahatlatıcı ve keyif verici ödül sistemini oluşturan ve halk arasında mutluluk hormonu olarak da nitelendirilen dopamin salınımı tetikleniyor ve böylece nikotin bağımlılığının temeli atılmış oluyor. Araştırma sonuçlarıyla ilgili “Current Biology” adlı bilim dergisinde yayınlanan makalede, CHRNA5 olarak tanımlanan gendeki bu mutasyonun yaygınlaşmasıyla birlikte, nikotin bağımlılığı riskinin bariz şekilde arttığının bilimsel olarak kanıtlandığı belirtiliyor.