Papaz g tt kavga b tt m ?

Ülkemizde yaşanan derin ekonomik krizin yegâne sebebi olarak gösterilen ve bir süre iktidar medyası tarafından “casus, ajan” diye nitelendirilen Amerikalı Papaz Brunson 12 Ekim’de yapılan duruşmasının ardından yurtdışı yasağının kalkması ile ülkesine döndü. Döndü dönmesine de, o gittikten sonra ülke eski haline dönmedi. Yükselen fiyatlar ve konkordato (ilâs anlaşması) ilân eden firmalar olduğu gibi duruyor. Döviz kuru da Papaz krizi çıkmadan önceki haline dönebilmiş değil. Öyle ise ya bu Papaz, krizin gerçek sebebi değil, sadece bir maske, ya da Papazı bahane edip kriz çıkartanlar daha istediklerini alamadı.

Brunson’un ülkesine dönmesinin ardından açıklama yapan Amerika Başkanı Donald Trump da zaten Türkiye ile bir anlaşma olmadığını, fakat Türkiye’ye karşı hislerinin değiştiğini söyledi. Bu da demek oluyor ki Amerika hâlâ yaptırım yapma hakkını saklı tutuyor. Bunun bahanesi bugün Papaz olur, yarın başka bir şey. Bu durum ülke ekonomisinin zayıf ve müdahaleye açık olduğu gerçeğini değiştirmiyor.

FED 7 KASIM’DA FAİZ KARARINI AÇIKLIYOR

Amerika’nın Merkez Bankası olan FED 7 Kasım’da faiz kararını açıklayacak. Uzmanlar FED’IN 2-2,25 aralığında olan faizleri tekrar yükseltmesini bekliyor. FED faizleri yükseltmek için tahvil satıp piyasadan dolar çekmek zorunda. Bu da doların değerini yükseltecektir. Bunun etkisinden kaçınmak için TCMB’NIN de faiz yükseltmesi gerekiyor. Fakat mevcut faiz oranı yüzde 25 iken faizi daha fazla yükseltmenin ekonomiyi daha da durağanlaştıracağı öngörülüyor.

Görünen o ki, Amerika sıkı para politikasından vazgeçmiyor. Üç yıl daha büyümeyi öngören Amerikan ekonomisinin faiz yükseltme kararları da devam edecek gibi. Dolar kuruna çok hassas olan Türkiye ekonomisinin bu süreçte bu durumda nasıl etkileneceği ise meçhul. FED faiz yükselttikçe biz de yükseltmek zorundayız. Zaten durağanlaşan ekonominin yükselen faiz oranları ile yatırımı duraklatması ve krizi derinleştirmesi yüksek ihtimal. Faizi yükseltmeyip beklemek ise, dolar kurunu, dolayısı ile enlasyonu yükseltecek, bu da krizin hissedilen etkisini fazlası ile artıracak.

TEKELLEŞME ARTAR MI?

Balık baştan kokar diye bir kaide var. Bu tabiî ki devlet yönetimlerinde de geçerli bir kaide. Devletin idaresi, idarî sistemi nasıl olursa alt devlet kademeleri ve kurumlar, devlet içindeki diğer organlar da ona göre şekilleniyor.

Cumhurbaşkanının yetkilerini oldukça genişleten ve neredeyse devletin bütün kurumlarını tek bir makama doğrudan bağlayan “Cumhurbaşkanlığı Sistemi”nin gelmesinden sonra ilk olarak medya değişti. Demirören’in Doğan Medya Grubu’nu satın almasından sonra zaten iyice sesi kısılan medya tek elden yönetilen tekel medyasına dönüştü ve tek sesli medya haline geldi, aslında“aynı şeyleri söyleyen sesi çok çıkan medya”tabiri daha doğru gibi.

Bu tekelleşmenin zaman içinde başka sektörlere de sıçraması muhtemel. Devletin öteki kademelerinin zamanla tekelden yönetilecek şekilde şekillenmesi üzerine yavaş yavaş bu tekelleşmenin de diğer sektörlere yayıldığını görebiliriz. Hatta zamanla krizin derinleşmesi ile sektördeki küçük şirketleri yutan büyük şirketler canavarlaşabilir. Bunun önündeki tek engel şu anda Rekabet Kurumu. Fakat onun da zamanla tekelden yönetim usûlüne göre şekillenmemesi işten bile değil.

Şunu da unutmamak lâzım, krizin derinleştiği, faizin olabildiğince yükseldiği, yatırımın giderek azaldığı, devletin piyasaya müdahalesinin arttığı dönemlerde en büyük tekel devletin kendisidir.