LÜTFEN LAMBALARI SÖNDÜRELİM!

Kimileri nezdinde ehemmiyetsiz ve basit olan bir meseleye daha dikkat çekmek gerekecek. O da şu: Bilen bilir, bilhassa kış aylarında köylerimizin çoğu boşalır, şehirlere iner. Bilhassa Karadeniz köylerinde durum budur.

Daha net adres verelim: Meselâ, Çayeli’nin Senoz Vadisi köylerinin çoğunda 3 ya da 5 hane açık kalır. Diğerleri ya İstanbul gibi büyük şehirlere ya da kış sezonu için Çayeli’ne, merkeze inerler. Neticede köyler boşaldığı halde bir israf 365 gün devam eder. Her köyde olduğu gibi bu köylerde de sokak lambaları hiç ihtiyaç olmadığı halde kış aylarında da yanmaya devam eder. Tabiî ki boşa yanan lambaların toplamda kaç liraya mal olduğunu bilemeyiz, ama bunun baştan sona bir israf olduğunu çok rahat söyleyebiliriz.

Peki ne yapmalı? Kanaatimizce, en azından Kasım ayından Mart ayına kadar 5 ay boyunca köylerdeki ihtiyaç olmayan sokak lambaları yanmayabilir. Muhtemelen bu teklifi duyan köy komşularımız da itiraz edecek, ama biz yine de teklifimizi dile getirelim: Hanelerin boş olduğu köylerdeki sokak lambaları hiç değilse kış aylarında yanmasın! Yazıktır, israftır ve Türkiye o kadar zengin bir ülke değil. Zengin olsak bile israf etmeye hakkımız yoktur, olmamalı.

“Bu kadar mesele var. Sıra buna mı geldi? Ankara’dakiler her adımda israf ediyor. Onlar tasarruf etsin. Bizim sokak lambalarımızın masrafı nedir ki?” diyenler olabilir, ama biz onlara da katılmayız, katılamayız. İsrafın büyüğü de küçüğü de yanlıştır. Elden geldiği kadar israf tuzağına düşmemek icap eder.

Böyle bir adım atmak kolay mı? Belki bazı zorlukları olabilir, ama tahminimizce imkânsız değil. Bakınız, bu mesele zengin ya da fakir olma meselesi de değildir. Meselâ, Norveç zengin bir ülkedir, ama israf olmasın diye kısmen sakin olan otoyollara enerji tasarrufu için sensörlü ışıklandırma yapmış. Konu ile ilgili kısa videoyu izleyince köylerimiz ve şehirlerimizdeki enerji israfı akla geldi. (@Scienceboxtr, 21 Kasım 2018) Norveç bile tasarruf için böyle bir çalışma yaparken bizler kış aylarında kimsenin yaşamadığı köylerdeki sokak lambalarını aylarca boşu boşuna yakabilir miyiz?

Lâf köyden açıldı diye israfın sadece köylerle sınırlı olduğu akla gelmesin. Türkiye’deki bütün yollar bu gözle incelense, mümkün olan yerlere araba hareketlerine duyarlı senörlü lambalar takılsa acaba toplamda ne kadar tasarruf etmiş oluruz? Türkiye’yi idare edenlerin basit gibi görülen bu meselelerle de ilgilenmesi arzu edilir.

Bir dönem resmî dairelerde elektrik anahtarlarının üzerinde “Lüzumsuz ise söndürünüz” notu yazılırdı. Şimdi bunu daha da aktif hale getirip “Lüzumsuz ise hiç yakmayınız” yazmak icap eder.

Keşke, tek başına tasarruf için çalışan bir ekip, bir grup ve hatta bir genel müdürlük olsa. Devletteki israfı tesbit edip tasarruf teklilerini gündeme taşısa. Bu hususta herkesten fikir ve teklif alınsa. Hatta uygulanabilir olanlara ödül verilse çok önemli işlere imza atılır. Geçen yıl bir öğretmen İstanbul’daki okulların ısıtma giderlerini azaltacak tekliler yapmış ve uygulama imkânı bulmuştu. Onun gibi onlarca belki de yüzlerce tasarruf teklifi gündeme gelebilir.

Zengin bir devlet değiliz, ama velev ki zengin olsak bile bu bize israf hakkı vermez. Her adımda tasarruf etmek durumundayız. Boş köylerdeki sokak lambalarını kış aylarında kapatarak bu işe başlayabiliriz. Unutmayalım, israf edecek bir liramız yoktur ve olmamalı...