SAĞLAM EKONOMİ İÇİN DE ADALET
FARUK ÇAKIR
Olması gerektiği gibi, ‘gerçek adalet’e ihtiyaç duyulduğunu ilân edenlerin sayısı her geçen gün biraz daha artıyor. İsimden ve resimden ibaret olan değil, ‘mülkün temeli olan adalet’e herkesin ve hepimizin ihtiyacı var. Bunu değişik mesleklere mensup olanlar da ifade ediyor.
İstanbul Üniversitesi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin desteğiyle İstanbul İktisatçılar Derneği (İKDER) tarafından bu yıl 10. kez düzenlenen ‘Uluslararası İslâm ve Ekonomi Sempozyumu’nda da yine adalet ihtiyacı dile getirilmiş. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç burada yaptığı konuşmada şöyle demiş: “Bir Müslüman olarak ben dinimin hem dünya, hem de ahiret hayatını düzenlediğine inanıyorum. Bu da gösteriyor ki, kişisel hayatımızın yanı sıra ticarî hayatımı da yönlendiren temel sözcükler tevhiddir, adalettir, ihsandır, tezkiyedir. Buradan yansıyan ilkeler de faizsizliktir, zekâttır. Dolayısıyla İslâm ekonomisi literatürü, aynı zamanda İslâm’ın kurucu kavramlarından oluşur. Kur’ân ve sünnetten neşet eder. Bundan dolayıdır ki, İslâm ve ekonomiyi konuşmanın birinci şartı, İslâm’ın ilkelerini özümsemektir. İslâm’ın ilkeleri de dengeli bir iktisadî hayatı öngörür. Çünkü İslâm ekonomisi insanın, yaşadığı çevrenin ve evrenin dengesini gözetir. Bu haliyle bana göre mutedil bir ekonomiyi ortaya koyar. Böylece orta ümmet’in ekonomiye bakış açısı da orta yolcu bir ekonomi olur, denge ekonomisi olur.” (AA, 8 Aralık 2018)
12 ülkeden 500’den fazla akademisyen, bürokrat ve sivil toplum kuruluşu temsilcisinin katıldığı sempozyumda misafirlere seslenen İTO Yönetim Kurulu Başkanı Avdagiç, “Müslüman akademisyenlerin Müslümanların ekonomik sorunlarına cevap vermede başarılı olamazsa, sundukları çözümler de gerçek hayatta bir karşılık bulamaz. Bu da bizi son derece tehlikeli bir boşluğa doğru iteleyecektir. Daha da önemlisi küresel kapitalist sistemin içinde sıkışıp kalmamıza yol açacaktır” ifadelerini kullanmış.
Sadece Müslüman akademisyenlerin değil, kendisini bu şekilde tarif eder her meslek mensubunun omzunda büyük bir yük var. Kim ki kendisini Müslüman diye tarif eder ve hayatı bunu tasdik etmezse yanlış yapar. İdarecilerin millete güzel örnek olması kadar güzel bir şey olabilir mi?
İTO Başkanı Avdagiç’in ‘adalet’i hem kişisel hayatı hem de ticarî hayatı yönlendiren sözcük olarak sayması dikkat çekicidir. Zaten adaletin ‘mülkün temeli’ olması bu sırdandır. Hangi meslek olursa olsun, işin içinde adalet yoksa oradan hayırlı ve faydalı bir neticenin çıkması mümkün değildir.
Mesele gelip adaletin nasıl tesis edileceği noktasında düğümleniyor. Muhalif ve muvafık hemen herkes adalet ihtiyacını haklı olarak dile getiriyor. Hatta hukuk ve adaletten uzaklaştıkları noktasında ciddî tenkitler alan idareciler de konuştuklarında adalete sahip çıkıyorlar. Her defasında ifade edilmeye çalışıldığı üzere adaleti tesis etmek sözle değil, özle yani icraatla mümkün olur. Adalet noktasında sıkıntılar yaşandığının en bariz delili, idarecilerin de bu noktadaki şikâyetleridir. Mutlaka adaletin tecellisinden memnun olanlar vardır, ama bunlar azınlıktadır. “Bize uygun adalet” anlayışı olmaz. Birisinin hatasıyla başkasını da mesul tutan bir anlayışın adalete uyduğu söylenebilir mi?
Maalesef günümüzde ‘birisi’nin hatasıyla sadece ‘başkası’ değil, ‘başkaları’ da itham edilip suçlu olarak ilân ediliyor.
Sağlam ekonomi için de adalet şart, vesselâm.