HER çeşit krize çare

Dünyanın yaşadığı çelişkilerden biri de “Biri yer, biri bakar” tavrının sürdürülmesidir. Gelir dağılımındaki adaletsizlik az veya çok her ülkenin derdi. Kimileri para harcayacak yer ararken, kimileri de yiyecek ekmek, giyecek elbise bulmakta zorlanıyor.

Haberlere bakılırsa, ülkeler arasında barışı tesis etmek iddiasıyla yola çıkan Birleşmiş Milletler (BM) de israftan etkilenmiş ve malî krize girmiş. Netice olarak Birleşmiş Milletler, yaklaşık 10 yıldır karşı karşıya kaldığı malî krizle mücadele etmek için yeni tedbirler aldığını açıklamış. BM Yönetim Stratejisi, Politikası ve Uyumluluk Genel Sekreteri Catherine Pollard, yaptığı açıklamada, “Şu an en birinci öncelik, sayıları 37 bini bulan BM görevlilerinin maaşlarını koruma altına almak” demiş. (m.aawsat.com, 12 Ek m 2019)

Birleşmiş Milletler’de 37 bin çalışanın olması çok dikkat çekici değil mi?

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, görevlilere gönderdiği mektubunda, yaşadıkları krizle başa çıkmak adına bir dizi tasarruf tedbirleri alındığını bildirmiş. Bunlar arasında, daha az uçuş, gereksiz resepsiyon düzenlememek ve su soğutucularının sayısını azaltmak gibi tedbirler dikkat çekmiş. BM merkez binasındaki yürüyen merdivenlerin durdurulması ve diplomatlar için tahsis edilen yemekhanenin ‘erken’ kapanması da tedbirler arasında. Guterres’in açıklamasına göre mevcut kriz Bm’nin son 10 yılda karşı karşıya kaldığı en kötü malî kriz olmuş. Öyle ki görevlilerin maaşlarının ödenmesi dahi riske girmiş.

Kriz bir sebebi de yaklaşık 60 ülkenin, Bm’ye yapması gereken ödemeleri geciktirmesi olmuş. Anlaşılan ekonomik kriz sadece Bm’yi değil, dünyanın diğer ülkelerini de etkilemiş durumda. Bm’ye borçlu ülkeler arasında Abd’nin de olması ayrı bir çelişki.

Birleşmiş Milletler’in kendi içinde yaşadığı ekonomik krize karşı ‘tasarruf’ silâhına sarılması çok önemlidir ve Türkiye’nin de bunu örnek alması icap eder. BM tasarruf yapıyorsa Türkiye niçin yapmasın? Ülkemizde bürokratlar eliyle yapılan ‘devlet israfı’nı hesap edebilen var mı? Açılışlar, kapanışlar, karşılamalar ve uğurlamalar için milletin cebinden kaç milyar lira harcandığını biliyor muyuz?

Şunu görmek durumundayız ki, Birleşmiş Milletler’i dahi sıkıntıya sokan israf; bizi haydi haydi sıkıntıya sokar ve sokmuştur. Bu yönüyle Bm’yi örnek alıp çok âcil bir şekilde ‘tasarruf paketi’ açıklamak ve buna harfiyyen uymak durumundayız. Kimsenin yok, ama hele Türkiye’nin israf edecek tek bir lirası dahi yoktur ve olmamalıdır.

İsraf ve tasarruf konuları gündeme geldiğinde çare olarak bir “Tasarruf Bakanlığı” kurulmasını gündeme taşıyoruz. Elbette bu bakanlık da yeni bir ‘israf kapısı’ olmamak şartıyla. Hangi bakanlıkta, hangi birimde, hangi işte ne kadar tasarruf edilebileceği araştırılıp ortaya konulmalı ve millete de ilân edilmelidir. İnanın bu yapılabilse her yıl milyar dolarlık israf önlenir ve milletin imkânları çöpe gitmekten kurtulur.

Tabiî ki maddî israfın önlenmesi gerektiği gibi, insanların kıymetini bilmeyecek surette yapılan ‘insan israfı’nı da önlemek lâzım. Bu noktada sivil toplum kuruluşlarına da büyük iş düşer. Sadece ekmek israfını önlemek gibi meseleler yerine, devlet kademesinde bürokratlar eliyle yapılan israfa da dikkat çekilmeli, araştırmalar yapılmalı ve bilgiler milletin önüne konulmalı.

İsrafı önleyebilirsek, krizleri de önleyebiliriz vesselâm.