Irak’a st krar gel r m ?
Irak’ta 01 Ekim 2019 Salı günü başlayan protestolar halen devam ediyor. Göstericiler ideolojik veya siyasi söylemle değil, sosyo-ekonomik nedenlerle sokaktalar. Güvenlik güçlerinin ölümle sonuçlanan sert müdahaleleri, her geçen gün yaralı sayısının artması, internetin kesilmesi vb. nedenler protestoların şiddetini yükseltmiştir.
Adel Abdul Mehdi hükümeti 06 Ekim Pazar günü olağanüstü toplanarak gelişmeler karşısında neler yapılabileceği üzerinde durdu. Bakanlar Kurulu toplantısı sonucunda Mehdi canlı yayınlarda bir ‘Reform Paketi’ açıklamıştı. Ben de 10 Ekim tarihli yazımda ‘Reform Paketi’nin içeriğini sizlerle paylaşmıştım.
İkinci Reform Paketi’ni 9 Ekim Çarşamba günü, Devlet Başkanı Berham Saleh Iraklılar’a duyurdu. İkinci Paketi’n içeriği de ilk Paket’te olduğu gibi sosyo-ekonomik içerikli.
Saleh, İkinci Paket’te özellikle “yolsuzlukla mücadeleye” yer ayırdı. Bununla birlikte “insan kaynakları açısından zengin olan Irak’ın, insan yeteneklerini etkinleştirememesidir” ifadesi önem taşıyor. Bir de petrol zengini topraklarda gelir dağılımı konusunda “ulusal kaynakların sorumlu bir şekilde kullanılması”na dikkat çekti. İkinci Reform Paketi’nin protestocuların beklentilerini ne kadar karşılayacağını şimdiden söylemek oldukça güç.
Irak’taki toplumsal gösteriler hakkında, ülkenin en önemli unsurlarından Kürt tarafının görüşleri merakla beklenmekteydi. Kürdistan Demokrat Partisi Başkanı Mesut Barzani’nin 09 Ekim tarihli beyanatında “Mehdi hükümetinin Irak’ın kötü koşullarını taşıyamadığını ve politikalarını oportünist bir anlayışla sürdürmek istediklerine” yer verdi. Barzani, Abd’nin Erbil Başkonsolus’u Steve Weggen ile yaptığı görüşmede “Irak’taki istikrarın bozulmasından Mehdi hükümetini sorumlu tuttu.”
Irak Komünist Partisi de göstericilere karşı kullanılan sert güvenlik tedbirlerini eleştirdi. Parti ayrıca gözaltına alınanlar ve tutukluların bir an önce serbest bırakılması çağrısında bulundu. Bağımsız İnsan Hakları Yüksek Komitesi’ne göre Irak genelinde 3978 yaralı ve 567 kişinin şehit edildiği ileri sürüldü. Tutuklu ve şehitler arasında Irak Komünist Partisi’nin bazı üyeleri de bulunmakta. Parti’nin Merkez Bilgi Servisi’nin verilerinden anlaşıldığı üzere Muhammed İbrahim Alwaeli, Mortada Abdul Aziz, Mustafa (soyismi açıklanmamış), Ali Ammar şehit olurken yine Parti üyesi 17 kişi de yaralandı. Irak’ın önemli siyasi unsurlarından Asur Demokratik Hareketi “göstericilerin Anayasal hak taleplerini desteklediklerini” kaydetti.
Irak’ta gün geçtikçe protestoların şiddeti artıyor. Mehdi hükümetinin sunduğu iki adet Reform Paketi’nin göstericilerin taleplerini tam olarak karşılamadığı ortada. Ülkede protestolar devam ederken, hükümeti eleştiren Umma Partisi Başkanı Mithal El-alusi siyasi süreçten çekilmişti. Buna bir de Barzani, Komünist Parti ve Asur Demokratik Hareketi’nin göstericilerden yana tavır alması, hükümeti zora sokacak gibi görünüyor. Tüm bu gelişmelerin karşısında hükümetin daha ciddi ve acil uygulanabilir tedbirler alması zorunluluktur. Aksi takdirde Sadr’ın seçim çağrısı uygulamaya konulabilir.