Mısır’da senato seçimlerinin kazananı
Mısır’da Parlamento’nun üst kanadı Senato Seçimleri’nin ikinci tur oylamaları geçtiğimiz 8-9 Eylül 2020’de yapıldı. Birinci tur oylama 11-12 Ağustos’ta yapılmış ve konuyla ilgili “Mısır’da Senato Seçimleri” başlıklı makalemizi, 1 Eylül tarihli Yeni Asya’da sizlerle paylaşmıştım.
Mısır Ulusal Seçim Kurumu (USK) Başkanı Lasheen İbrahim, 8-9 Eylül’de yapılan ikinci tur oylamanın resmî sonuçlarını 16 Eylül günü basına duyurdu. İbrahim, “ikinci tura 28 milyon 817 bin seçmenin katılımının beklendiğini, ancak sandık başına 2 milyon 834 bin 750 kişinin gittiğini ve ikinci tura katılımın yüzde 10.22 olarak gerçekleştiğini” bildirdi. Hatırlanacağı üzere birinci turda da 8 milyon 950 bin seçmen oy kullanmış ve katılım yüzde 14.23 oranındaydı.
Mısır, bugün 100 milyon 840 bin 29 kişilik nüfusa sahip. Ülkede 62 milyon 940 bin oy verebilir seçmen kayıtlı. Ancak resmî istatistiklere göre, Senato seçimlerinin her iki turuna toplamda 11 milyon 784 bin 750 kişi oy kullandı. Toplamda 51 milyon 155 bin 250 seçmenin sandığa gitmediği kaydedildi. Böylesine yüksek oranda vatandaşın seçimlere katılmaması, elbette yeni seçilen Senato üyelerinin meşrûiyetinin sorgulanmasına yol açıyor.
İbrahim, seçim sürecinde Covid-19 salgınına karşı tüm tedbirlerin alındığını belirtse de, katılımın düşük olmasında Korona’dan daha çok ekonomik, sosyal, siyasal ve dinî / mezhepsel sorunların olumsuz etkisi yadsınamaz. Abdel Fattah Al-sisi liderliğinde, Müslüman Kardeşler iktidarına düzenlenen 3 Temmuz 2013 darbesi sonrasında, Mısır tam anlamıyla istikrara kavuşamadı. Sisi’nin en büyük vaadleri arasında konut sorununu çözmek için yeni bir şehir kurulması, yeni Süveyş Kanalı açılması ve 1 milyon kişiye iş imkânı sunulması bulunmaktaydı. Bunlardan sadece Yeni Süveyş Kanalı, mevcut kanalın içerisinde yan su yolu inşa edilerek kısmen gerçekleşti. Ancak önem arz eden diğer iki vaad yerine getirilmemiştir. Müslüman Kardeşler’e ve onlarla bağlantılı olduğu iddia edilen muhtelif unsurların mensuplarına yönelik tutuklama, hapis, soruşturma ve baskılar beraberinde siyasî ayrımcılığı da getirmektedir. Bu ve benzer sorunların sosyal rahatsızlıklara da yol açtığı görülüyor. Dolayısıyla seçimlere katılım düşük oranda olmasında, ülkenin problemlerinin seçmenler tarafından göz ardı edilmediği aşikârdır.
Seçimleri, Sisi’nin destekçisi Vatanın Geleceği Partisi’nin öncülüğünde kurulan Ulusal Birleşik Liste (UBL) kazanması beklenen bir gelişmeydi. UBL içerisinde Cumhuriyetçi Halk Partisi, Milletin Muhafızları Partisi, Wafd Partisi, Ulusal Hareket Partisi, Reform ve Kalkınma Partisi, Tagammu Partisi, Konferans Partisi, Özgür Mısırlılar Partisi, Mısır Sosyalist Demokratik Partisi ve Modern Mısır Partisi bulunuyor.
Vatanın Geleceği Partisi Genel Başkanı ve Anayasa Yüksek Mahkemesi eski Başkanı Abdel Vahap Abdel Razek’ın Senato Başkanı olmasına beklentiler arasında.
Ülkenin sorunlarını çözmesi beklenen 596 üyeli Mısır Parlamentosu’na ek, üst yapı olarak bir de 300 üyeli Senato faaliyetine başlayacak. Senato’nun 5 yıllık görev süresi 2025’te sona erecek.
Birinci tur seçim sonrasında, sandığa gitmeyenler hakkında, oy kullanmadıkları gerekçesiyle iktidar saikleri tarafından mahkemeye verilmeleri de, vatandaşından şikâyetçi bir devlet görünümü arz etmişti. Mısır halkı yaşamakta olduğu yapısal sorunlar ve mahkemeye verilme halet-i ruhiyesiyle seçim sürecini yaşamıştır. Seçmenin ikinci turda da büyük oranda sandığa gitmeyerek, Sisi yönetimine gereken mesajı verdiği tahmin edilmektedir. Böylece seçimleri Ubl’nin değil, seçime katılmayan çoğunluğun kazandığı kuvvetle muhtemeldir.
Mısır halkının problemlerine gerçekçi çözümler üretilmedikçe, gelecekteki seçimlere katılımında düşük oranda kalacağı ihtimal dahilindedir. Mısır’da seçmenin tercihinin demokratik, şeffaf, hür, hukuk ve insan haklarına uygun yapılacak seçimlerden yana olduğu anlaşılmaktadır.