BABALAR VE OĞULLAR

Ç ocukların sağlıklı gelişimlerinde her ne kadar annelerin ön planda olması gerektiği düşünülse de aslında babalar da bir o kadar önemli rol oynamaktadır. Üstelik son yıllarda aile yapılarının değişmesi, boşanmaların artması, annelerin çalışma hayatına daha fazla katılmaları sebebiyle baba ile çocuğun sağlıklı bir iletişim kurması çok daha önemli bir hal almıştır. Öyle ki baba ile çocuk arasındaki yetersiz veya hatalı bir ilişki çocuğun bütün hayatını olumsuz yönde etkileyebilecek adımlara zemin hazırlarken, tam aksine sağlıklı bir ilişki ise pek çok önemli avantaj sağlamaktadır.

Aile içerisinde baba genellikle otorite ve disiplinin sembolü, anne ise sevginin ve şefkatin sembolüdür ve fıtrî programları bu Celâlî ve Cemâlî tecelliye göre şekillenmiştir. Bu noktada ölçüyü ya- kalamak çocukların kişilik yapısının inşasında şüphesiz çok önemlidir. Bediüzzaman’ın ifadesiyle “Annemden şefkat ve merhamet, babamdan intizam, nizam ve hikmet derslerini aldım.” tesbiti bu fıtrî rolleri öz olarak tanımlayan çok önemli bir tahlildir. Zaten yapılan araştırmalarda anne şefkatinden yoksun büyüyen ço- cuklarda zalim ve diktatör ruh gelişirken, babanın ilgi ve sevgisini görmeyen çocuklarda da; güvensizlik, öz saygısını yitirme, akademik başarısızlık ve terk edilmişlik duyguları geliştiği tesbit edilmiştir.

Ayrıca özsaygısı düşük olan babaların çocuklar üzerinde oluşturduğu olumsuz etki, kendisiyle barışık olmayan anneden daha fazla olduğu araştırmalarda görülmektedir.

Babalar evlâtlarının sosyal zekâsının gelişmesinde etkin olduğu gibi nasıl bir dünya görüşüne sahip olması gerektiği noktasında, hayatta kim olduğu, nasıl durduğunu da tayin eden en önemli figürdür. Çocukların hissî iletişim becerilerini kazanmasında en büyük rol babanındır.

Babaların oğullar kadar elbette kız çocukları üzerinde de çok önemli etkileri vardır. Bu konuyu ayrı bir yazı konusu yapıp bugün sadece babalar ve oğulların konusuna değinmek istiyorum.

Oğullarının ruhunda öyle büyük yaralar açan babalar var ki, varlığı ile öyle sindirmiştir ki o oğulları adeta hiç büyüyememiştir. Babayla yaşanmış bir savaştan mağlûp çıkan bir özgüven yitimiyle, hayatı kıyısından köşesinden yaşayan oğullar doğmuştur.

Bazen de oğulların dünyasında kaybolan, adeta yaşayan ölü olan babalar vardır.

Bu oğullar ancak dış dünyadan babaya ait simgeleri devşirerek büyümeye çalışır.

Tabi bu simgeler ne kadar sağlıklı, ne kadar fıtrî ve ahlâkîdir bilinmez.

Bir de soğuk babalar vardır. Oğullarından sevgi ve merhameti esirgerler. Ve bu mahrumiyetle onların dünyasında ne onarılmaz yaralar açtıklarının farkında bile değillerdir.

Bir başka baba figürü ise, oğullarını seven, ama onları her fırsatta eleştiren, öfkeli ve değersizleştiren babalardır. Öfkesi ve eleştirel duruşuyla disiplin ve otorite sağlamaya çalışan, ama gerçekte disiplinli ve kurallı bir aile oluşturamamış babalar. Çünkü burada babanın tek sermayesi öfkedir. Muhtemelen o da babasından öyle görmüştür.

Güçlü babaların (!) ihmale uğramış oğulları, babalarına inat, adeta gerek hayat görüşünde gerek ahlâkî duruşunda, inanışında, yaşayışında farklılığını ortaya koyarak babalarıyla savaşa girişirler.

Böyle babaların oğulları, öfkeli bir kişilik olan babalarına karşı, ters rol geliştirebilmektedir. Akademik kariyere düşkün babanın tembel oğlu, dindar babanın ateist oğlu v.b. Oğul babanın istediği kişiliğin tam tersini benimseyerek babadan öç alır adeta.

Evlâtları arasında ayırımcılık yapan baba figürleri de vardır. Genellikle diktatör ruhlu bu babalar en çok çatışmayı, kendine itaati reddeden oğullarıyla yaşar. Bu baba figürü iki tip çocuk yetiştirir. Bu babanın özerklik duygusu yüksek otoriteye boyun eğmeyen bir fıtrata sahip oğulları varsa, bu çocuklar babaya karşılık verir ve itiraz eder. Babaya ters bir kimlik geliştirir. Babayla bir güç yarışı ve çatışmaya girer. Ya da oğul, özerklik duygusu olmayan duygularını bastıran bir çocuksa, ara bulucu olmaya çalışır ve hep kendinden fedakârlık yapar. Duygularını bastıran ruh sağlığı bozuk bir kişilik geliştirir.

Hasılı, kişilikli ve ruh sağlığı sağlam oğullar yetiştirmede baba figürü çok önemli bir boşluğu doldurmaktadır.

Hissî her ihmal çocukları daha hırçınlaştırmakta ve onların dünyasında onarılması zor yaralar açmaktadır.

İnşallah haftaya konunun devamı niteliğinde bu problemlere çözüm arayışımızı sürdürelim.

Hasılı, kişilikli ve ruh sağlığı sağlam oğullar yetiştirmede baba figürü çok önemli bir boşluğu doldurmaktadır.