“Depremde rant” işgüzârlığı
Şubat depreminde çuvallayan “tek kişilik otoriter rejim”in çöküşü her haliyle ortada sırıtırken iktidardakilerin hâlâ algı operasyonlarıyla felâket üzerinden siyaset propagandasına tevessülü tam gaz sürüyor.
Oysa AKP iktidarında, salgında toplanan yüz milyarı aşkın paranın, yüzlerce milyonluk, milyarlık rüşvet çarkı, yolsuzluk, kamu malının yandaşlara peşkeşi, hak gaspları, kayırma, “çete, mafya-siyaset ilişkileri”ne dair bütün araştırma ve soruşturma önergeleri AKP-MHP oylarıyla peşinen reddedildi.
Sayıştay tarafından denetlenemeyen, belediyelerin, sivil toplum kuruluşlarının, vatandaşların deprem bölgesine gönderdiği yardım ve bağışların, hibelerin nereye gittiği açıklanmazken, toplanan yüz milyarlarca liralık “deprem paraları”nın hesâbından kaçınan iktidardakilerin en büyük manipülatif çarpıtması “kentsel dönüşüm” perdesinde yapılıyor.
En son Saray’dan sipariş edilen “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun” paravanında apar topar Parlamentodan geçirilip 9 Kasım 2023’de Resmi Gazete’de yayımlanan “âfet yasası”yla “deprem bölgelerindeki yaşam alanlarını ve konutları güvenli ve depreme karşı dayanıklı yapmak” perdesinde tam bir “depremde rant” işgüzârlığı dayatıldı.
Kamuoyundan gelen bütün çağrılara, muhalefetin, meslekî kuruluşların ikazlarına kulak asmayan iktidardakilerce yine apar topar geçirilen “torba yasalar”la âfetlere karşı yapıları tahkim ve yenileme yerine yine âfet üzerinden “yeni rant alanları”“yasal kılıf”a sokuldu.
“YENİ RANT YASASI’ KILIFI”YLA…
Bu“kılıf”la depremde yıkılan binaların değil, sağlam binaların da “kentsel dönüşüm”e dahil edilmesi, sadece deprem bölgelerinin değil, topyekûn ülkenin “rezerv yapı alanı” kapsamına alınmasıyla 10 milyon çürük ve ruhsatsız kaçak binanın para karşılığı “sağlam” ve “ruhsatlı” gösterildiği “imar affı”ndan 17.5 milyar lira “deprem rantı” sağlandı!
Deprem bahaneli “yeni rant yasası”yla yerleşim mahalleri, ikamet edilen evlerin yanısıra tarihî mekânlar, parklar, bahçeler de Bakanlık’ça “rezerv yapı alanı” gösterilebiliyor.
Böylece Anayasa ve yasaların teminatındaki mülkiyet hakkı ve tapuların gasbıyla miras hukuku gasbediliyor. Binanın yeniden yapılması, müteahhide verilmesi, sözleşmesi ve yıkımı da sahibinin elinden alınıyor. Deprem enkazının yanısıra şehirlerin “değerli alanları”nı yıkımla “inşaat rantı” oluşturuluyor.
Ve bütünüyle Saray’ın uhdesine verilen “kupon araziler” gibi yerel yönetimler, belediyeler devre dışı bırakılıp bütün yetkinin Kentsel Dönüşüm Başkanlığı paravanında bütünüyle “merkezileştirilmesi”yle haksızlık ve hukuksuzluk resmen oldubittiye getiriliyor.
Hâsılı, deprem yaralarının sarılması, âfetlere köklü ve kalıcı tedbirlerin alınması için de öncelikle depremi “rant fırsatı”na dönüştüren “tek kişilik ucûbe yönetim”in tasfiyesi gerekiyor.