Özgürlüklerde yine son sıralardayız
WASHINGTON merkezli düşünce kuruluşu Freedom House, siyasi haklar ve sivil özgürlüklerin global durumunu incelediği yıllık raporunu yayınladı. Türkiye 2023’te de “özgür olmayan ülke” kategorisinde yer aldı.
TÜRKİYE BEŞİNCİ SIRADA
Freedom House’un 2023 raporunda, son on yılda özgürlükler alanında yaşanan gerilemeler üzerine yapılan sıralamada Türkiye beşinci sırada bulunuyor ve önünde Nikaragua, Dağlık Karabağ, Libya ve Tanzanya gibi ülkeler yer alıyor.
2023 yılında gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı ve genel seçimlerin eşit şartlar altında yapılmadığına dikkat çekilen raporda, seçimlerde yaşanan sıkıntılar ve silahlı çatışmaların artan zararları ele alındı.
Freedom House’un bulgularına göre, dünya genelinde siyasî hak ve özgürlüklerde 18 yıldır kesintisiz bir düşüş yaşanmakta. Rapor, 52 ülkede siyasî hak ve özgürlüklerin kötüleştiğini, 21 ülkede ise ilerleme kaydedildiğini belirtti.
Kuruluş, 195 ülke ve 15 bölgeyi kapsayan değerlendirmesinde, ülkeleri siyasî haklar ve sivil özgürlükler açısından 25 gösterge üzerinden puanlandırıyor. Bu puanlama sonucunda ülkeler, “özgür”, “kısmen özgür” ve “özgür olmayan” olarak sınılandırılıyor. 2023 yılında, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 38’i özgür olmayan, yüzde 42’si kısmen özgür ve sadece yüzde 20’si özgür ülkelerde yaşıyor.
Türkiye’nin, seçimlerde yaşanan şiddet ve manipülasyon gibi problemler sebebiyle ele alındığı raporda, Kamboçya, Guatemala, Polonya, Türkiye ve Zimbabwe gibi ülkelerde iktidardakilerin seçim rekabetini kontrol altına alma çabaları öne çıktı. Ayrıca, seçim sonuçlarını etkileyen manipülasyon biçimlerinin Kamboçya, Polonya ve Türkiye’de gözlemlendiği kaydedildi.
SEÇİMDE DEVLET İMKÂNLARI KULLANILDI
Freedom House, 2023 seçimlerine ilişkin olarak Türkiye’de muhalefet liderleri ve gazetecilere yönelik baskılar ile Adalet ve Kalkınma Partisi’nin medya üzerindeki hakimiyetine ve devlet kaynaklarının kullanımına vurgu yaptı. Raporda, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçimi kazanmasının ardından muhalefetin zayılıklarının demokratik eksikliklerin önüne geçtiği ifade edildi.