AKP ILE TÜRKIYE’NIN GELDIĞI YER

AKP iktidarının 22, tek adam rejiminin 6. yılında Türkiye’nin geldiği noktayı gösteren bazı tesbitleri İlke Vakfının hazırladığı Toplumun Görünümü 2023: Kent ve Konut Araştırmasında görüyoruz.

Önceki yılların raporlarında olduğu gibi bu raporda da 15 farklı alanda Türkiye’nin son on yıldaki dönüşümü temel göstergelerle ele alınıyor. Bunun yanı sıra 81 ilin ekonomiden eğitime, sağlıktan hukuka sosyoekonomik görünümü gözler önüne seriliyor. Rapordaki sonuçlardan bazıları:

• Ekonomik eşitsizlik artıyor. İşverenlerin geliri istihdamdaki herkesin ortalama gelirinin 3.5 katı oldu.

* Yoksulluk oranı % 20’nin altına inmiyor. Yoksul çocuk oranı sürekli artarak 2011’den beri en yüksek seviyeyi gördü (% 32.7).

* Hane halkı geliriyle temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlananların oranı ciddi bir seviyede (% 50.7).

• Yüksek öğretim mezunlarının önemli bir kısmı düşük nitelikli işlerde çalışıyor (% 42.6).

• 15-24 yaş arası her dört gençten biri ne eğitimde, ne istihdamda.

• Üniversite diploması olan çalışanların iş gelirleri giderek ortalama kazanca yaklaşıyor. Eğitim seviyesi giderek artan işgücünün hem kazanç, hem konum anlamında karşılığını bulamaması ciddi bir çelişki.

* Konuta erişim geniş toplum kesimleri için ciddi seviyede zorlaştı. Üç sene önce hane halkı yıllık gelirinin 6 katı olan ortalama konut fiyatı 2022’de 19.8 kat oldu.

* Türkiye’de sağlık kurumlarına kişi başı başvuru sayısı diğer ülkelere kıyasla hayli yüksek, ancak kişi başına düşen hekim sayısı hayli düşük bir seviyede.

* Hukuk hizmetlerine talep her sene artarken adlî işlemlerin makul sürede tamamlanmaması önemli bir sorun. Ayrıca hâkimlerin % 27’si, savcıların % 35’i son beş yılda mesleğe girmiş durumda. Yargı süreçlerinin hem süresi optimize edilmeli, hem de yargı personeli nicelik ve nitelik yönünden yukarı çekilmeli.

* Ve bunları tamamlayan son tesbit: Mutlu nüfus oranı % 50’nin üstüne çıkmıyor.