İNSAN HAKLARı ÖNEMLI MI?
Almanya’daki düşünce kuruluşlarından Bertelsmann Vakfı, 2006 yılından bu yana, iki yılda bir “Dönüşüm Endeksi” adıyla uyguladığı bir endeksin sonuçlarını raporlaştırıp yayımlıyor.
Bu raporlar gelişmekte olan 137 ülke hakkında 5 bin sayfayı aşan kapsamlı ülke raporlarının da yardımıyla ve 120’den fazla ülkeden yaklaşık 300 uzmanın katkısıyla kaleme alınıyor.
İşte bu vakfın geçen günlerde yayınladığı ve DW Türkçe’nin özetini Türkçe’ye aktardığı 2024 Dönüşüm Endeksi (BTI), raporunda önemli tesbitler var.
Öncelikle demokrasinin dünya genelinde zemin kaybetmeye devam ettiği anlaşılıyor.
Son iki yılda“demokratik”olarak nitelendirilebilecek ülkelerin sayısı azalmış, otokrasiler ise zemin kazanmış. 63 ülkenin demokratik ilkelere bağlı kaldığı, buna karşın 74 ülkenin otoriter bir yönetimin pençesi altında olduğu sayılmış.
Ayrıca kötü yönetilen devletlerin sayısında da daha önce görülmemiş bir artış olduğu anlaşılıyor.
Devletlerin yönetişim performansının da dip seviyeye gerilediği ve bu gelişmelerin “kasvetli bir küresel tablo ortaya koyduğu” belirtilmiş. Gelelim Türkiye’ye…
Rapora göre kötü yönetilen ve demokrasinin gerilediği ülkeler arasında Türkiye de yer alıyor.
Raporda Türkiye; Belarus ve Rusya ile birlikte “otokrasinin kök saldığı”ülke olarak görülüyor ve “kutuplaştırıcı ve otoriter bir liderlik tarzına sahip aktör tarafından yönetilmekte olduğu”anlatılıyor.
Türkiye’nin de aralarında bulunduğu çok sayıda“gerilemekte olan”ülkede, reformları önceliklendirme ve hayata geçirme yeterliliği ve iradesi ile birlikte hükümetlerin olaylardan ders çıkarma kapasitesinin de gerilediği belirtilmiş. En önemlisi de şu:
BTI Endeksi’ne göre hukuk devleti alanındaki en sert gerileme Türkiye ve Macaristan’da yaşanmış.
Erdoğan’ın sistem değişikliği ile otoritesini daha da sağlamlaştırdığı, yasama, yargı, ordu ve medyayı kontrol ettiği zaten bilinen bir husus.
Ancak raporda, Türkiye’de yolsuzluğun yaygın olduğuna işaret edilerek, “Hükümet, özellikle de kendi salarından veya ilişkili iş çevrelerinden kişiler bu işe bulaşmışsa, ihtiyatlı davranmakta” deniliyor.
Raporda ayrıca Türkiye örneğinin, “kişiye bağlı, dar yönetim anlayışının, sistemik sorunlara ve yanlış ekonomi politikalarına yol açabileceğini gösterdiği” de tesbit edilmiş.
BTI Raporundaki bu bilgiler Türkiye’de AKP’YE destek vermeye devam eden “muhafazakâr demokrat” dostlara ne der?
Dünyanın genel olarak kötüleşmesi Türkiye’deki idealistler için bir mazeret olabilir mi?
Türkiye’nin demokrasi ve insan hakları karnesinin zayılarla dolu olması ve Batıyla ilişkilerinin bilinçli olarak ve Türkiye’den kaynaklanan sebeplerle bozulması, Türkiye’nin ve çevresindeki İslâm ve Türk Dünyasının hayrına mıdır yoksa zararına mı?
Yolsuzlukların siyasetçiler tarafından görmezden gelindiği ve hatta korunduğu ve bunun kurumsallaştığı bir ülkede iktisadi hayatın düzelmesi ve yabancı yatırımcının canlılığa katkı yapması nasıl beklenebilir ki?
Şöyle de sorabiliriz: O “muhafazakâr demokrat” dostlar bu rapora ne der?
Türkiye’nin Rusya’ya ve Rusya’nın da eski SSCB’YE benzemesi hakkında ne düşünürler?
“Dünya kötüye gidiyor, biz de kötüye gitmişiz. O halde mesele yok” mu diyecekler?
“Almanlar düşmanımız, bu raporlar da kötü niyetli, aslında her şey çok güzel, zaten Türk’ün Türk’ten başka dostu yoktur” mu diyecekler?
“Dünya bizi kıskanıyor” diyenlere gülmek yeter mi?
Gerçek demokratları aramanın, bulmanın ve iktidara taşımanın zamanı gelmedi mi?