İD’NIN KRASNOGORSK SALDıRıSı
Moskova’nın batısındaki Krasnogorsk Belediye binasındaki konserin 22 Mart 2024’te, kendisini sözde İslam Devleti (İD) olarak tanımlayan silahlı örgüt tarafından ölümlerle sonuçlanan baskın hakkındaki tartışmalar devam ediyor.
İD, Rusya’da silahlı eylemlerde daha önce muhtelif tarihlerde de bulunmuştu. Ancak hiçbiri Krasnogorsk’taki kadar büyük değildi. Aslında baskını direkt İd’nin kendisinin değil, yine İd’nin bir kolu olan “İslam Devleti Horasan Eyaleti” (İDHE) üstlendi.
Birde İDHE’NIN, Rusya’ya yönelik uzun süredir düşman algılaması mevcut. Çünkü Ebubekir El-bağdadi’nin 2014’teki Halifelik ilanında “ABD ve Rusya’yı Haçlı müttefiki ve Yahudileri seferber ettiği” mealindeki cümlesinin, İDHE’NIN Rusya’ya bakış açısında belirleyici rol oynadığına ihtimal veriliyor.
Yine İDHE’NIN 2014’ten beri “Rusya’nın Suriye’deki varlığı, Afrika’da Moskova destekli özel askerî şirketlerin operasyonları, Kremlin’in Taliban’la ilişkilerini geliştirmesi, Rusya’nın sınırlarındaki bazı silahlı eylemler”vs. gelişmelerden rahatsızlığı biliniyor. Bundan dolayı bir İD militanı St. Petersburg’da Nisan 2017’de bir metro vagonunu havaya uçurmuştu. Ayrıca bir grup İD üyesi de Stavropol’de Rusya Federal Güvenlik Servisi görevlilerine saldırılar düzenlemişlerdi.
İDHE’NIN ise, İd’nin ağırlıkta Afganistan-pakistan merkezli kolu olduğu biliniyor. Özellikle Afganistan’da 15 Ağustos 2021’de Taliban’ın kontrolü ele geçirip, başta ABD ve Rusya olmak üzere diğer ülkelerce de Taliban’ın iktidarının “de facto” biçimde tanınmış olması ve Moskova’nın Taliban’la ilişkilerini güçlendirmesi gibi gelişmeler İDHE’NIN eylemlerini hızlandırmasının nedenlerindendir.
İDHE’NIN Taliban karşıtı eylemlerini Rusya, Tacikistan, Özbekistan ve diğer Orta Asya coğrafyasında etkili olduğu yerlerden sağladığı üyeleriyle yaptığı ileri sürülüyor. Hem İDHE hem de İD, sahip oldukları muhtelif medya güçleriyle de “Taliban’ın küresel aktörlerle ve Ortadoğu’da Taliban-rusya ilişkilerini bozmayı amaçlayan yayınlar yapıyor”. Hatta İDHE taraftarlarına 2022’deki bayram mesajlarında “Putin ve Rusya’nın oğullarının kalplerine korku salmaları, onları araba ve bıçaklarla öldürme” talimatını vermişti. Ayrıca İDHE, Şubat 2023’te gelişen Taliban-rusya ilişkilerini eleştirerek “Sovyetler’in Afganistan’ı işgalini, Çeçenistan’daki savaşları ve Rusya’nın Suriye’de devam eden müdahalesine” sert söylemler yöneltmişti. İDHE ilgili söyleminde“taliban’la anlaşan Rusya dahil tüm kafirlere karşı” mücadeleyi vurguluyor. Ancak İDHE’NIN “Taliban’la diğer Müslümanlar arasında ayrıma” gittiği beyanları da mevcut.
Krasnogorsk’taki silahlı eylem büyüklüğü açısından İDHE’NIN “Rusya’nın gelecek nesilleri bile hatırlayacak” dediği türden bir saldırı. Saldırı sonrası Rusya’yı tamamen hedefe koyan İDHE’NIN medya kanalı Elazaim’de “Mozambik’in güneyinden Rusya’nın en kuzeyine kadar tek bir savaş, tek bir düşman” tanımlaması yapıldı. İDHE’NIN ardından, İd’nin yayın organı El-battar da “Moskova’dan sonra sırada kim var?” sorusuyla Paris, Roma, Londra ve Madrid gibi Batılı başkentleri hedef gösterdiği iddialar arasında.
İDHE’NIN Krasnogorsk saldırısıyla “Ukrayna’nın işgali, Suriye’deki askeri varlığı ve Afrika’da askerî operasyonlarının Rusya’nın güvenlik ve istihbarat kaynaklarının zayılattığı”nı yorumlayanlar da mevcut. İDHE’NIN zikredilen zayılıktan yararlandığına ihtimal veriliyor.
İD ve İDHE’NIN eski yapılanmalarıyla 1989’da Rusya’ya karşı başlattığı silahlı eylemlerinin sonuncusu 22 Mart 2024’teki Krasnogorsk saldırısıdır. Dolayısıyla İD ve İdhe’nin“rusya’ya hem Güney ve Orta Asya’da hem Ortadoğu ve Afrika’da hem de ülke içinde tehdidi sonlanmış değil”. Moskova’nın bu coğrafyalardaki izleyeceği politikaların, İDHE’NIN de eylemlerine yön vereceği kuvvetle muhtemeldir.
Sonuçta Moskova, yükselen terör tehdidiyle karşı karşıyadır.