હાઈપરટેન્શન અને ડાયાબિટીસ બિ્શે દદદીઓના મનમાં ઉતપન્ન થતાં સિાલો

મને હયાઈપરટેન્શન, ડયા્યાબિટીસ બિ્શે જનજાગૃબિ મયાટે લખિયાનું કહેિયામયાં આવ્ું, મેં બિચયા્ુંુ કે ગગૂલમયાં લગભગ દરેક જગ્યાએ િમયામ મૂળભૂિ િયાિિો મળ્શે. િેથી પછી મેં બિચયા્ુંુ કે મન ે એક પ્રશ્યાિલી િૈ્યાર કરિયા દો જે મયારયા દદદી મને બન્બમિપણે પૂછે છે.

1. ડૉક્ટર મને હાયપર્ટેન્શન અથવા ડાયાબિ્ટીસ ન હોઈ ્શકે. મને થોડા મબહના રાહ જોવા દો. હું દવા ના લઉં.

જવાિ : ્ોગ્ અને સમ્સર બનદયાન એ કોઈ પણ રોગ ની લડિ મયાં િહુજ અગત્નું પયાસુ છે. પણ આ એિયા રોગો છે જેમયાં આ િે િસિુ બસિયા્ એક િીજું અગત્ નું પયાસુ છે દદદીનું આ રોગ હોિયાનું સિીકયારિું. લયાંિયા સમ્ સુધી બસંગલ રીડડંગસને હયાઇ બલડ પ્રે્શર અને ડયા્યાબિટીસ મયાટે નયા બનદયાન મયાં ઉપ્ોગ કરિયામયાં આિિો. પરંિુ મયાગ્ગદબ્શ્ગકયાનયા અપગ્ેડે્શન સયાથે અને નિયા સયારયા રીપોટ્ગસ નયા કયારણે હિે આ િે રોગો નું સચોટ બનદયાન ્શક્ છે.

હયા્પરટેન્શનમયાં, એક રીડડંગ ક્યારે્ પૂરિું નથી. િેથી ડૉકટર કેટલીક િયાિિોને ધ્યાનમયાં રયાખે છે. પ્રથમ જો દદદીમયાં ગંભીર મયાથયાનો દુખયાિો, ઉલટી, ચક્કર અથિયા મગજ અથિયા હૃદ્ની િીમયારીનયા લક્ષણો હો્ િો હયાઇ બલડપ્રે્શર ની સીધી દિયા ્શરૂ કરિયામયાં આિે છે. જો સહેજ મયાથયાનો દુખયાિો, હળિયા લક્ષણો હો્ કે પછી કોઈ બચનહો નયા હોઈ િો અમે બલડ પ્રે્શરનયા સયાિ ડદિસનયા રેનડમ રીડડંગ મયાટે અથિયા મ્શીન દ્યારયા એમબ્ુલેટરી સિિ બલડ પ્રે્શર મોબનટડરંગ મયાટે સલયાહ અપયા્ છે. અને પછી િે પુષ્ટિ સયાથે દિયાઓ ્શરૂ કરિયામયાં આિે છે.

ડયા્યાબિટીસ મયાટે ઉપિયાસ અથિયા િપોરનયા ભોજન પછી સુગર નું એક રીડડંગ પૂરિું નથી. અમે હિે HBA1C મયાટે પૂછીએ છીએ જે અમને લગભગ છેલ્યા 3 મબહનયાનો ડેટયા આપે છે.

એટલે જો ડોકટર કહે કે બનદયાન પયાકો છે િો િમયારયા બહિ મયાં છે ડોકટર ની સલયાહ અનુસરિું.

ડૉક્ટર મેં ગયા અઠવાડડયે ઘણી િધી મીઠાઈઓ ખાધી છે અને તેના કારણે સુગરના ડરપો્ટ્ટ વધારે છે. મને થોડા ડદવસોથી મબહના સુધી રાહ જોવા દો. જિયાિ: આપણયા ્શરીરમયાં િસિુઓને બન્ંબરિિ કરિયાની અદ્ભુિ સમિયા છે. િે પછી સુગર હોઈ, નમક નયા કોઈ પ્રકયાર હોઈ કે પછી બલડપ્રે્શર હોઈ. એટલે જો િમયારયા ્શરીર મયાં િધું િરયાિર છે િો િમયારી િધયારે ખયાધેલી સુગર કયાં િો ્કૃિમયાં સંગ્બહિ થ્શે અથિયા પે્શયાિ દ્યારયા ડકડનીમયાંથી િહયાર ફેંકી દેિયામયાં આિ્શે. િમયારી બલડ સુગર ની મયારિયા ત્યારે જ ઊંચી હ્શે જો સટોડરંગ અથિયા ્ુડટબલટી બમકેબનઝમ ખલેલ પહોંચેલું હસે.

ડૉક્ટર હું દવા નહીં લઈ્શ. એકવાર હું ્શરૂ કરં તો મારે આજીવન લેવું પડ્શે ને. તો ચાલો હું કે્ટલીક મહતવપૂણ્ટ િાિતોનો ઉલ્ેખ કરં A. હયાઈપરટેન્શન અને ડયા્યાબિટીસ એિયા રોગ છે

ત્યારે

A.

B.

2.

3. જે આગળ જિયા ઘણયા િધયા અંગો ને રોગગ્સિ કરી ્શકે છે. આ િે રોગ િમને છેલ્ે સુધી લક્ષણો નબહ આપે. પરંિુ જો િેમને બન્ંરિણમયાં નહીં રયાખો િો િે આખરે ઘણયા જડટલ રોગો િરફ દોરી જ્શે. િંને લયાંિયા ગયાળે હૃદ્, મગજ અને ડકડનીને નુકસયાન પહોંચયાડી ્શકે છે. િેથી પ્રથમ િસિુ એ છે કે કૃપયા કરીને રોગને સિીકયારો. એકિયાર િમે િે કરી લો િે પછી િમે અને િમયારં ્શરીર સકયારયાતમક રીિે લડ્શે.

B. જેમ િમયારે દરરોજ ખયાિું પડે છે કયારણ કે િમયારં ્શરીર ખોરયાક ઉતપન્ન કરિું નથી, િેિી જ રીિે દિયા અને લયાઈફ સટયાઈલ મોડીડફકે્શન, બલડ પ્રે્શર અને ્શુગરને બન્ંબરિિ કરિયા મયાટે જરૂરી છે કેમ કે િમયારં ્શરીર બલડપ્રે્શર અને સુગર નેં બન્ંબરિિ કરી ્શકિું નથી.

કોઈનું બલડપ્રે્શર/સૂગર એક દિયા થી બન્ંરિણ મયાં આિી જઈ કોઈકનું િધયારે દિયા થી િો કેટલયાક નું દિયા અને ઇનસ્ુલીન થી. દરેક નું રોગ એક જેિું નથી હોિું.

િેથી ડૉકટર દ્યારયા કરિયામયાં આિેલયા બનદયાનને સિીકયારો અને િમયારયા બિશ્યાસપયારિ ડૉકટર દ્યારયા સૂચવ્યા મુજિ ઉપચયાર ્શરૂ કરો.

ડૉક્ટર હું ઇન્સયુબલન નહીં લઈ્શ. કૃપા કરીને મને ફક્ત ગોળીઓ લખો.

જ્યારે દદદીની ્શુગર લયાંિયા સમ્ સુધી અબન્ંબરિિ હો્ અથિયા િેમનયા ડોકટરોને લયાગે કે િેમને ઇનસ્ુબલન લેિું જોઈએ, ત્યારે ઘણયા દદદીઓ આિી મયાંગણી કરિયા હોઈ છે. અનેં ઘણયા પોિયાનયા ડોકટરને પણ િદલી નયાખિયા હોઈ છે. ચયાલો થોડયા મૂળભૂિ મુદ્યાઓ સમજીએ

A. આપણું ્શરીર જનમ નયા ડદિસથી મૃત્ુ પયામે ત્યાં સુધી આપણી ખયાંડને બન્ંબરિિ કરિયા મયાટે સિયાદુબપંડમયાંથી ઇનસ્ુબલનનો ઉપ્ોગ કરે છે. િેથી ઇનજેક્શન દ્યારયા બન્ંરિણ મયાટે આપિયામયાં આિેલું ઇનસ્ુબલન ,કુદરિી ઇનસ્ુબલનની નકલ કરિયાની સૌથી અસરકયારક રીિ છે. ગોળીઓ મુખ્તિે સિયાદુબપંડને ઇનસ્ુબલન સરિયાિ કરિયા અથિયા ઇનસ્ુબલનને િધુ અસરકયારક રીિે કયામ કરિયામયાં મદદ કરીને અથિયા ખયાંડનો િધુ ઉપ્ોગ કરીને અથિયા આંિરડયામયાંથી ખયાંડ ્શોષી ન લેિયાથી િેની અસર કરે છે. િેથી જ્યારે િમયારી સુગર ગોળીઓ દ્યારયા બન્ંબરિિ

4. કરિયામયાં આિિી નથી િેનો અથ્ગ એ છે કે િમયારં કુદરિી ઇનસ્ુબલન ખયાંડને બન્ંબરિિ કરિયા મયાટે પૂરિું નથી. એટલે િમયારયા ડૉકટરને નક્કી કરિયા દો.

ડૉક્ટર તમે દર થોડા મબહને/વરસે આ્ટલા િધા ્ટે્સ્ટ ્શા મા્ટે લખો છો. તેઓ હંમે્શા સામાનય આવે છે અને ખચા્ટળ પણ છે.

િો પછી િમયારયા ડૉકટર આિું કેમ કરે છે. હયાઈપરટેન્શન અને ડયા્યાબિટીસ એ િે કુખ્યાિ લયાંિી મયાંદગી છે જે ઉધઈની જેમ કયામ કરે છે. િંને ધીમે ધીમે અને સિિ મગજ, ડકડની, હૃદ્ અને આંખોનો નુકસયાન કરી ્શકે છે. આ નુકસયાન કયા્મી નુકસયાન િરફ દોરી જા્ િે પહેલયાં િેને પકડી લેિું જોઈએ. િેથી કેટલયાક આંિરરયાષ્ટી્ સિરે બનધયા્ગડરિ લોહીનયા અને િીજા રીપોટ્ગસ કરિયાની સલયાહ આપિયામયાં આિે છે. આ સયારિયાર ની ડદ્શયા સુધયારિયામયાં મદદ કરે છે. હિે જો આટલું સમજ્યા હોઉં િો આંખ િંધ કરીને બિચયારજો ડકડની, આંખ, મગજ અને હૃદ્ નું પરમયામેનટ નુકસયાનની સયારિયારનયા ખચ્ગ બિ્શે.

B. એનટી ડયા્યાબિટીક દિયાથી કોઈ આડઅસર થઈ રહી છે કે કેમ િે જોિયા મયાટે અમુક ડરપોરસ્ગ પણ કરિયામયાં આિે છે.

એક િયાિ એમ િધુ ઉમેડર્શ કે િમયારે એક સજાગ દદદી ની જેમ િમયારયા ડોકટર જોડે દરેક ડરપોટ્ગ બિ્શે જાણિું જોઈએ. ડૉક્ટર મને છાતીમાં દુખાવાના કોઈ લક્ષણો નહોતા અને પણ ચેકઅપ પર કાડડ્ટયોલોબજ્સ્ટ મને કહે છે કે મને ભૂતકાળમાં એ્ટેક આવયો હતો. ્શું તેઓ મને એનજીયોગ્ાફીમાં ફસાવી રહ્ા છે. ડયા્યાબિટીસનયા દદદીને સયા્લનટ એટેક આિિયાની સંભયાિનયા િધયારે હો્ છે. િેનો અથ્ગ એ છે કે િમને હૃદ્રોગનયા હુમલયાનયા કોઈ લક્ષણો ન હોઈ ્શકે અને જ્યારે િમે અન્ કોઈ કયારણોસર પરીક્ષણ કરયાિ્શો ત્યારે િમને આ બિ્શે જાણિયા મળ્શે. િમયારયા ડૉકટરની સલયાહ મુજિ

સમ્સર ચેકઅપ કરયાિિયાનું આ

5.

A.

6.

7.

8.

પણ એક કયારણ છે. િમને છેિરીને ડૉકટર િેની પ્રબિષ્યા જોખમમયાં મૂક્શે નહીં. આજનયા ઝડપી સંદે્શયાવ્િહયારની દુબન્યામયાં વ્બતિ સરળિયાથી સયાચું અને ખોટું ્શોધી ્શકે છે. મારા પે્શાિ ના ડરપો્ટ્ટ માં સુગર આવે છે, તેનો અથ્ટ ્શું છે.

ડકડનીમયાં ્શરીરમયાંથી િધયારયાની ખયાંડને િહયાર ફેંકિયાની સમિયા છે. પણ આમયાં પણ કુદરિી ડદ્શયા બનદદે્શ રહેલયા હોઈ છે.

િેથી જો િમયારી બલડ સુગર નોમ્ગલ છે અને હજુ પણ પે્શયાિમયાં ખયાંડનું પ્રમયાણ િધયારે છે અને અથિયા જો િમયારી બલડ સુગર ખૂિ િધયારે છે અને િેમ છિયાં િમયારયા પે્શયાિમયાં ્શુગર નથી દેખયાિી િો િેનો અથ્ગ એ કે િમયારી ડકડની ્ોગ્ રીિે કયામ કરી રહી નથી. િમયારયા ડૉકટરને આ ડરપોટ્ગ અને સલયાહનું િધુ અથ્ગઘટન કરિયા દો. ્શા મા્ટે ડૉક્ટર મને આંખની તપાસ મા્ટે સલાહ આપે છે. હાઈપર્ટેન્શન અને ડાયાબિ્ટીસને આંખો સાથે ્શું સંિંધ છે. આંખોમયાં અંબિમ ધમનીઓ છે. િેનો અથ્ગ એ કે િેઓ િેસ્ુક્ુલર વૃક્ષની સૌથી નયાની ્શયાખયા છે અને િે પછી કોઈ રતિ િયાબહની નું જોડયાણ નથી. હયાઈ બલડ પ્રે્શર અને સુગર િંને આ િયાબહનીઓનયા ડદિયારો ને નુકસયાન પહોંચયાડે છે અને િેમને અિરોબધિ કરી ્શકે છે. સમ્ જિયાં, દદદી દ્રષ્ટિ ગુમયાિી ્શકે છે. અને િેથી િમયારયા ડૉકટરો લગભગ દર િષષે રેડટનયાની િપયાસ કરિયાનું કહેિયા રહે છે. અને િમયારે આ િપયાસ અચૂક કરયાિી જોઈએ.

મને આ્શયા છે કે આ પ્રશ્ોનયા જિયાિો િમને રોગ સયામે લડિયામયાં મદદ કર્શે.

જો િમને હજુ પણ કોઈ પ્રશ્ હો્ િો ગૂગલ ને િદલે િમયારયા ડૉકટર સયાથે િયાિ કરો. િમયારયા ડોકટર િમને સુરબક્ષિ રયાખિયામયાં મદદ કરિયા મયાટે છે. સજાગ દદદી િનો. પ્રશ્ો પૂછિયાનયા રયાખો અને ઉત્તર નયા મળે ત્યાં સુધી નયા જંપો. િમયારયા સિયાસ્થ્ કરિયા િધયારે આ દુબન્યા મયાં કોઈ કયા્્ગ નથી. પણ ડોકટર નયા પૂરિયા સમઝવ્યા પછી પણ જો િમે સલયાહ નયા મયાનો િો િમયારી આગળ ની જીંદગી િહુજ િકલીફ િયાળી અને ખચયા્ગળ હોઈ સકે.

આપને આરોગય સંિંબધત કોઈ

પ્રશ્ન હોય તો ડો. યોગે્શ ગુપ્ાને dryogeshgupta@ymail.com

પર પૂછી ્શકો છો.