સ્વસ્થ જીવન માાટેે ઋતુુચુચર્યાાɓɓ કાેવેવી હોોવી જોઈએ?

આ

(ગતાંંȏકથીી શરૂ...)

ગળ આપણેે વસંંત અનેે ગ્રીીષ્મ ઋતુમંં લેેવંતં ખોોરાંકનેી વંત કરાી છેે. વર્ષાાɓ ઋતુુ ( શ્રાાવણ - ભાાદ્રપદ)

આ ઋતુમંં ધરાતી લેીલેીછેમ અનેે આકંશ વંદળથીી ઘેેરાંયેેલેું રાહેે છેે. જલે દૂષિ¤ત હેોયે છેે અનેે વંતંવરાણે ભેેજવંળું રાહેે છેે.ભેેજવંળં વંતંવરાણે થીી પંચને પ્રણેંલેી ઉપરા ખોરાંબ અસંરા થીંયે છેે.જલે અનેે વંયેુનેી મષિલેનેતંનેં કંરાણેે ષિપત્ત તથીં કફ નેી સંમસ્યેં થીંયે છેે. આમ ષિપત,વંયેુ, કફ દો¤ બગડવંનેં કંરાણેે રાોગ થીંયે છેે. આ ઋતુ મંં ગરામી વધધક, વંતનેંશક તથીં પંચક ઔ¤ષિધઓ નેો જુલેંબ લેેવો જોઈએ. મગનેું પંણેી, જૂનેં જવ, સંંઠીી ચોખોં, છેંસંમંં સંંચળ, પીપરા, સંૂંઠી મેળવીનેે પીવી જોઈએ. કંરાેલેં, લેંબુ અંજીરા, ખોજૂરા, ગોળ, પરાવળ ષિવગેરાે આહેંરા લેેવંયે હેરાડે સંંચળ સંંથીે લેેવંયે. પંણેી ઉકંળીનેે ઠીંડુ કરાેલેું પીવું જોઈએ. આ ઋતુમંં દિદવસંે ઊંંઘેવું, વ્યેંયેંમ કરાવો, કઠીોરા પદિરાશ્રમ, સ્ત્રીી સંહેવંસં ષિવગેરાે ત્યેંજ્યે રાંખોવું જોઈએ.

શરદ ઋતુુ (આસોો - કાાર્તિતુɓકા)

આ ઋતુમંં સંૂયેધ પીળો અનેે ગરામ હેોયે છેે. આકંશ ષિનેમધળ તથીં સંફેદ વંદળંંઓથીી ઘેેરાંયેેલેું હેોયે છેે. પૃથ્વી અલેગ અલેગ ઝાંડ પંને ફૂલેથીી શોભેંયેમંને હેોયે છેે. દિદવસંનેં સંૂયેધનેં તંપથીી તપીનેે રાંત્રીે ચંદ્રનેી શીતળ દિકરાણેો દ્વાંરાં ષિશત થીયેેલે પંણેી અગસ્ત્યે તંરાંનેં ઉદયેથીી નેદી તળંવનેું જલે અમૃત સંમંને રાહેે છેે. આ ઋતુ સ્વંસ્થ્યેનેી દૃષ્ટિƂ એ ખોૂબ મહેત્વનેી છેે એટલેં મંટેજ ઋષિ¤ઓ એ શતમ્ જીવ શરાદ: કહ્યુંં છેે.

વ¤ંધ ઋતુમંં વંયેુથીી બચવં ગરામ ખોોરાંક વધુ પ્રમંણેમંં લેેવંયેો હેોવંથીી ષિપત્ત શરાીરામંં વધી શકે છેે જે સંૂયેધનેી તીવ્ર દિકરાણેો થીવંથીી પ્રકુષિપત થીઈનેે

શરાીરામંં ષિપત્ત જન્યે વ્યેંષિધ ઉત્પન્ન કરાી શકે. એટલેં મંટે આ ઋતુમંં કડવો આહેંરા, શુદ્ધ ઘેી અનેે હેળવો જુલેંબ ષિહેતકરા રાહેે છેે. મીઠીો, કડવો, તીખોો સ્વંદ ધરાંવતં આહેંરા લેેવં જોઈએ. ઠીંડી પ્રકૃષિત નેો આહેંરા ઓછેી મંત્રીંમંં લેેવંયે. આમળંનેો રાસં, ષિમશ્રી સંંથીે હેરાડે, મગ, ધંણેં, નેંદિરાયેેળ, પરાવળ, ષિવગેરાે ષિહેતકરા છેે. વદિરાયેંળી, પીપરા, મીચધ, લેસંણે, છેંસં, રાંગણેંં, ખોીચડી, દહેી, સંરાસંવનેું તેલે, દંરૂ, અષિતશયે મૈથીુને, ઉજાગરાં, ગુસ્સંો કરાવો ષિવગેરાે ત્યેજવું જોઈએ.

ચાંંȏદનીી: રાંષિત્રીનેં પ્રથીમ પ્રહેરાનેી ચંંદનેી કોઈ ઔ¤ધ ને કરાી શકે તેટલેી ઝાડપથીી ષિપત્તદો¤નેી ઉગ્રીતંનેે ઘેટંડીનેે તેનેે શંંત કરાી દે છેે. એટલેે શરાદઋતુનેી ચયેંધમંં રાંત્રીે ચંંદનેીમંં ષિવહેંરા કરાવો જોઇએ. શરાદ પૂષિણેધમંએ ચંંદનેીમંં ષિવહેંરા કરાવંનેી પ્રથીં પંછેળ કદંચ આ જ કંરાણે છેે.

શરદપૂૂનીમ: આસંો મષિહેનેંનેી પૂનેમ શરાદપૂનેમનેં નેંમે ઓળખોંયે છેે. શરાદપૂનેમનેે દિદવસંે દૂધ-પંઆ ખોંવંનેું ખોંસં મહેત્ત્વ છેે. દૂધપંઆ અનેે ચંંદનેી શરાીરાનેી શીતળતંમંં વધંરાો કરાે છેે.

સંંમંન્યે રાીતે પીવંમંં આવતંં પેયે જળનેો યેોગ્યે રાીતે ઉપયેોગ કરાવંમંં આવે તો શરાદઋતુમંં ઘેણેંં રાોગોથીી બચી શકંયે છેે. આ ષિવષિશƂ જળનેે હેંસંોદક કહેે છેે. હેંસંોદક એટલેે દિદવસંે સંૂયેધનેંં દિકરાણેોથીી તપેલેું અનેે રાંત્રીે ચંદ્રમંનેી ચંંદનેીથીી શીતળ થીયેેલેું - સંમયેનેંં પદિરાપંકથીી સંુપક્વ અનેે ષિનેદો¤ જળનેે હેંસંોદક કહેે છેે.

આ હેંસંોદક ચંંદનેી(શીત દિકરાણેોનેં) અનેે અગસ્તયેનેં ઉદયેથીી ષિવ¤રાષિહેત થીયેેલે હેોયે છેે.

શરાદઋતુનેું આ જળ ષિનેમધળ અનેે પષિવત્રી હેોયે છેે. શરાદઋતુમંં આ પંણેીનેો પ્રયેોગ પીવં મંટે, સ્નાંને મંટે અનેે અવગંહેને કરાવં મંટે અમૃત સંમંને હેોયે છેે.