Dualchas na Gàidhlig agus an òigridh aig cridhe Fèis Bhlas
Tha Fèis Bhlas gu bhith a’ tòiseachadh air 1 Sultain agus tha tòrr thachartasan air leth tarraingeach gu bhith ann am-bliadhna le cuid de shàr ghaisgich dualchas is ceòl na Gàidhlig a’ faighinn aithne shònraichte.
Tha Fèisean nan Gàidheal air a bhith a’ ruith na Fèise fad 13 bliadhna le taic maoineachaidh bho Chomhairle na Gàidhealtachd agus buidhnean eile. Bha e riamh na amas dhan fhèis chiùil gum biodh a’ Ghàidhlig aig cridhe nan tachartasan is nan cuirmean a chuireas iad air dòigh.
A’ bruidhinn air Fèis na bliadhna-sa, thuirt Ceannard Fèisean nan Gàidheal, Art Maccarmaig, “Tha mi a’ smaoineachadh gu bheil na ceithir oidhcheannan a tha sinn a’ cur air dòigh dha Ceanna Chaimbeul, Feargaidh Dòmhnallach, Mòrag Nicleòid agus Fionnlagh Macleòid gu bhith f ìor mhath. Tha e cudromach gum bi sinn a’ sealltainn spèis do dhaoine a tha air tòrr a dhèanamh airson dualchas na Gàidhlig thar nam bliadhnaichean. Mar sin, tha mi fhìn gu pearsanta toilichte gu bheil sinn a’ faighinn a’ chothruim rudeigin a dhèanamh dhan cheathrar a tha sin am-bliadhna. Tha iad uile ceithir fichead bliadhna a dh’aois am-bliadhna agus ’s e clach-mhìle gu math cudromach a tha sin.
“Tha tachartas eile ann, sin Dìleab Uilleim: na cuirmean a bhios a’ coimhead air na h-òrain agus na sgeulachdan a chruinnich Uilleam Macmhathain. Bha sinn a’ smaoineachadh gum biodh e freagarrach rudeigin a dhèanamh mar chuimhneachan airsan, oir bidh seinneadairean fhathast ag ràdh gur ann bho Uilleam Macmhathain a thog iad òran ged a tha barrachd air 20 bliadhna ann bho chaochail e. Dh’fhàg e tòrr chlàraidhean agus tha tòrr air làraich Thobar an Dualchais. Chaidh CD a thoirt a-mach le cuid de na h-òrain aige agus tha gu leòr de sheinneadairean fhathast a’ togail òrain bhon t-seinn aige.”
A bharrachd air an luchdciùil iomraiteach is cliùmhor a bhios a’ cluich aig na consairtean aig Blas, bidh an Fhèis cuideachd a’ toirt cothrom do luchd-ciùil is seinneadairean òga a bhith a’ nochdadh air an àrd-ùrlar còmhla.
Thuirt Mgr Maccarmaig, “’S e pàirt den adhbhar a chaidh Fèisean nan Gàidheal an sàs ann am Blas, gun robh sinn a’ faicinn gun robh cothrom ann do dh’òigridh a bhith air an aon àrd-ùrlar ris an luchdciùil a tha a’ còrdadh riutha fhèin agus air a bheil iad fhèin gu math measail. Tha iad air an cothrom sin fhaighinn thar nam bliadhnaichean agus tha sin gu math cudromach dhuinne aig Fèisean nan Gàidheal. Chan ann dìreach bho na Fèisean a tha an òigridh a’ tighinn, ge-tà, tha còmhlain eile air a bhith ann a leithid Còisir G agus Fras agus, am-bliadhna, tha muinntir Sgoil Chiùil na Gàidhealtachd gu bhith a’ gabhail pàirt.”
’S e dòigh eile air a bheil Blas beagan eadar-dhealaichte bhon a’ mhòr-chuid de dh’fhèisean ciùil eile, gu bheil iad a’ cur air dòigh tòrr de na tachartasan aca ann an coimhearsnachdan beaga agus gu bheil an Fhèis fhèin sgapte thar sgìre gu math mòr.
Mhìnich Mgr Maccarmaig, “Bha Blas riamh stèidhichte air an t-seòrsa modail a th’ aig Celtic Colours ann an Ceap Breatann, agus bidh iadsan a’ cur chuirmean air dòigh ann an coimhearsnachdan beaga cho math ris na cuirmean mòra a bhios iad a’ cur air dòigh sna bailtean. Bha Blas riamh a’ cumail ris a sin, agus tha sin gar fàgail rud beag eadar-dhealaichte bho fhèisean eile. Tha e nas dorra a bhith ag obair mar sin an àite a bhith a’ cur fèis air dòigh ann an aon àite, ach sin feallsanachd na Fèise agus ’s e sin na bha sinn riamh a’ feuchainn ri dhèanamh. ’S e rud eile a tha a’ tachairt am-bliadhna leis na tachartasan airson Mòrag Nicleòid agus Fhionnlaigh Mhicleòid, gu bheil sinn a’ cur chuirmean air dòigh sna h-eileanan an Iar airson na ciad uair le taic bho Chomhairle nan Eilean Siar. Cuideachd, seach gun deach Uilleam Macmhathain a thogail ann an Solas ann an Uibhist a Tuath, bha sinn a’ smaoineachadh gun robh e cudromach rudeigin a dhèanamh ann an Uibhist mar phàirt den chuairt a tha a’ dol adhart leis a’ chuirm a tha sin.”
A bharrachd air seo uile, thèid cuirmean a chumail ann an Earra-ghàidheal agus tha cothrom gu bhith aig daoine na h-òrain ùra aig Màiri Anna Nicualraig a chluinntinn, òrain a sgrìobh a’ bhanasheinneadair i fhèin. Bidh blas eadar-nàiseanta air an Fhèis a-rithist, le luchdciùil à Ceap Breatann agus Èirinn a’ gabhail pàirt, agus bidh Fèis na h-òige agus Fèis Loch Abar a’ cur chonsairtean air dòigh gus 25 bliadhna a chomharrachadh bho chaidh na Fèisean aca a stèidheachadh.
Thèid Fèis Bhlas a chumail eadar 1-9 Sultain agus airson tuilleadh fiosrachaidh mu dheidhinn Bhlas, tadhlaibh air www. blas-festival.com