Kwayedza

– ZVIWANIKWA ZVEZIMBABW­E –

- Juliet Sharon Tom

Shona: NGONGONI Ndebele: Inkonkoni English: Wildebeest NGONGONI imhuka dzakakura semombe idzo dzinozivik­anwa nekufamba dzakawanda mumasango akaita sekuSereng­eti, kuEast Africa, asi muZimbabwe dzirimowo.

Mhuka iyi ine mvere refu dzinobva pazasi pemuromo dzichinosv­ika pachityu (pakati pemakumbo emberi) nezenze rinotangir­a pahuro richiperer­a panyundwa.

Ngongoni ine nyanga dzinenge dzemombe, dzemabhuru dziri huru kupinda dzehadzi.

Ngongoni nzombe dzine muviri mukuru pane hadzi – asi dzose dzakakura kuchipfuva kudarika kumashure. Dzine chiso chitema nemuswe wakafanana newehachi.

Ganda racho rine hupfumbu hwakasvibi­rira, riine mvere duku.

Mhuka iyi inorarama nekudya huswa hwakawanda uye inofarira kunwa mvura chipo chezuva roga roga. Kazhinji dzinogara dziri janha rine mhuka dzinosvika 30 kana kudarika.

Mhou yengongoni inobereka mhuru inorema 22kg mushure mekuita mazuva 250 iine zamu. Inobara kekutanga yava nemakore matatu, mabhuru achibereke­sa ava nemakore mana.

Mhuru yacho inokwanisa kufamba mushure memaminits­i mashoma yaberekwa, yototanga kufamba nedzimwe kuitira kuti isadyiwe nezvikara.

Ngongoni hadzizivik­anwe semhuka dzinorwisa vanhu, asi idzo dzinodyiwa neshumba, mapere, dindingwe nemhumi.

Kana dzaingwa nechikara, ngongoni dzinoungan­a, dzichiita ruzha apo dzinoedza kuzvidzivi­rira.

. Zvimwe zviri muchinyorw­a chino:

Field Guide to the Larger Mammals of Africa - Chris and Tilde Stuart

The Safari Companion - Richard Estes

. Kuti muzive zvakawanda batai veZimparks Public Relations pa: 0772 620 178.

 ??  ?? Ngongoni
Ngongoni

Newspapers in English

Newspapers from Zimbabwe