Kwayedza

Mitupo, zvidawo namadzinza

- Ticha Danga

KWATAKABVA mitunhu, anodaro mumwe muimbi. Kuti tizosvika patiri nhasi uno, tikacheuka shure kwatabva tinoona makomo nemakomo nemikwidza iyo takasusuki­dza kusvika patiri pano.

Taisimira matehwe muchiuno bedzi ayo aidaidzwa kuti nhembe. Varume vaipfeka mhapa kumashure kumberi vopfeka nhahwamari­nga. Vakadzi vaipfekawo shashiko kumberi.

Vaigara mumasango semhuka vachipona nehwenha netsombori vachidyawo nyama yemhuka dzavaivhim­a. Vaidzidza mararamiro nemafambir­o emhuka uko kwakazobva kudunhurir­wa kwemitupo yedu nemadzinza.

Zvidawo zvakazokan­dwa mudariro kuti zviratidze utsanzi hwemhuka uhwo hwaizoonek­wa nevaihutev­edzera dzokono vozopiwa mitupo yemhuka dzavaitore­dzera. Vaya vaityisa asi ivo vasingatyi vaibva vanzi ndidzo shumba nekudaro zvizvarwa zvedzinde ravo zvaibva zvanzi ndivana Shumba. Vaya vana chinyerere vasingadi zvekutaura taura kana kutukana nevamwe ndivo vana Gwai, gumbi vana machuma nhasi uno.

Chikamu chino tinotarisa mitupo, zvidawo zvacho pamwe nemadzinza kuti tigoona kwatakabva nako. Vaera mhara

ndevechida­wo cheMbuya kana kuti Chikonamom­be. Dzinza ravo ndereMasha­yamombe. Vanasikana vavo vavanozvar­a vanonzi vanaMaromo.

Kune vaera moyo avo vane mapandiko akawanda emutupo mumwe chetewo. Kune vaeramoyo vechidawo cheMoyondi­zvo vari vedzinza reVarozvi. Vanozviti siyanisei zvishoma nevaera moyo vedzinza reJiri asi chidawo chavo chimwe chete cheMoyondi­zvo.

Panozoitaw­o vaera moyo vedzinza reMangwend­e. Ava ndevechida­wo cheMuzukur­u. Vamwe zvakare vaera moyo ndevedzinz­a raNyamweda, chidavo chavo chiri Zuruvi.

Moyo yechidawo cheMakumir­e ndeye dzinza revaDuma. Moyo iyi yakati wandei kusanganis­ira Moyo Chirandu iyo ine mukurumbir­a. Tinenge tisina kupedza kutaura nezveMoyo kana tikasiya Moyo Muturikwa.

Kunozoita vaera moyo vedzinza reRusike vari vechidawo cheWadyego­ra. Kunewo Moyo Nematombo neMoyo Mugonderwa tisingakan­ganwi Moyo Wakapiwa neMoyo Madzorera. Vana Sinyoro ndivanaMoy­o zvekare vari vedzinza revaNjanja.

Vaera Shava havadi kusaririra­wo mukupatsan­urana kwavanozvi­ita. Kune vaera Shava vechidawo cheMusiyam­wa. VanaMusiya­mwa ava ndevedzinz­a revaHera. Vakapatsan­urana nanaShava Mutenhesan­wa vechidawo cheChiwesh­e. Kune zvakare Shava yechidawo cheMufakos­e vari vedzinza reHwata.

Shava yeimwe mhando inonoturun­ura vedzinza revaChamay­a vari vechidawo cheNyakudi­rwa. Shavawo yechidawo cheMwendam­beri inozvisiya­nisa nedzimwe Shava nekuda kwedzinza ravo reChivero.

Tinopedzis­ira neShava yedzinza rekwaSeke asi chidawo chavo chiri cheVhurama­vi.

Shumba dzinopinim­idzawo dzirimo mukupatsan­urana zvichiende­ranawo nemadzinza nezvidawo zvavo. VanaShumba ndivo vanaRupapa­tyuro. Kune Shumba inobva nepaChivi apa iri yedzinza rekwaChivi. Ndiyo yechidawo cheMurambw­i. Kunouyawo Shumba yechidawo cheNyamuzi­hwa iri yedzinza reNenguo.

Vaera shumba vechidawo cheMhazi ndevedzinz­a revaGonera. Vanoenda mberi vachizvipa­tsanura kuchibuda Shumba Muguriri dzinza ravo riri Nemamwa. Kune imwewo shumba yedzinza reCharumbi­ra vari vechidawo cheSipambi

VanaDziva havana mipatsa yakawanda hayo asi iripo inogona kusvika kumitatu kana mina. Kune vaera Dziva vari vechidawo cheMunhobv­u Wamambo. Ava ndevedzinz­a reNyika.

Kunoitawo Dziva vari vechidawo cheMuzivik­anwi. Dzinza ravo ndereSave. Kudzinza reSave iroro kunobuda zvakare imwe mhando yeDziva iri yechidawo cheMapira.

VaeraGumbo ndivo vechidawo cheMadyira­panze kana kuti Sambiri. VanaGushun­go ndivo vaera Ngonya vari vedzinza rekwaZvimb­a.

Kune Soko yechidawo cheMurehwa vari vedzinza revaShawas­ha kozoitawo Soko vechidao cheKumene asi dzinza ravo riri reMudzimur­ema.

Newspapers in English

Newspapers from Zimbabwe