’N DERMATOLOOG SE MENING
nader om te hoor of hulle sou ubelangstel belangstel in opleiding in die spesialissoort liposuiging wat vir lyers groot verligting kan bring, maar sonder sukses. Party het nie belanggestel nie; ander het net nie na haar teruggekom nie.
Vir behandeling sal sy Duitsland toe moet vlieg, maar dis duur en ons mediese fondse erken dit nog nie as ’n chroniese toestand nie. “Intussen sal ek leer en luister, en vroue soos ek verteenwoordig waar en hoe ek kan.”
TOT op 12 het sy soos ’n “normale meisie” gevoel, vertel Renata, “maar skielik was dit asof ek oornag gewig aangesit het”. Haar “mooi en maer, ouer sussie” was bekommerd en het haar aangepor om verslankingsdrankies te drink.
Skielik het vet om haar knieë begin aanpak. Sy het no. 32-klere bo en no. 38 onder gedra. Op 16 het sy gesien haar enkels lyk geswel. “Ag, jy het tannie so en so se enkels geërf,” het familie gepaai.
Ná skool het sy skoonheidstegnologie studeer en toe gewerk in ’n gesondheidgesondheid spa op Hazyview. Daar het sy ’n jong piesangboer ontmoet en is hulle getroud.
“My gewig was vir hom ’n probleem,” vertel Renata. “Hy wou my pal na ’n vetplaas stuur. Ek was gedurig op die een of ander dieet om die vrede te bewaar.” Ná haar eerste swangerskap op 24 en tweede op 27 het haar toestand vererger.
Haar man is in 1996 in ’n vliegongeluk tydens die Margate-vliegskou oorlede. Nege maande later is haar pa in ’n motorongeluk dood. Haar broer is vroeër in ’n mynongeluk dood en haar suster aan “onnatuurlike oorsake”, waaroor sy nie wil praat nie ter wille van haar susterskinders. “Ek weet nie of dit met my die geval was nie, maar ek hoor trauma kan lipedeem vererger,” vertel sy.
Renata het nog ’n ruk lank op die plaas geboer en ’n galery op die dorp bestuur. Toe, 17 jaar gelede, het sy na Hermanus verhuis, verder in terapeutiese refleksologie studeer en haar praktyk geopen.
“Albei my kinders is gesondheidsfanatici. Ek eet saam met hulle gesond.” Hulle is bewus van haar toestand en aanvaar haar nes sy is. “Ek is tog bekommerd oor hoe ek op die foto’s gaan lyk wanneer my dogter eendag trou,” erken sy.
Dis belangrik dat lipedeemlyers van kos en drank wegbly wat ontsteking en swelling veroorsaak: koring, suiker, vleis, suiwel en sonneblomolie. Veral vis wat ryk is aan omega-3, is verkieslik.
Soos die siekte vorder, word limfdreinering belemmer, wat lei tot pynlike lipolimfedeem. Die aangetaste dele is gevoelig vir aanraking en kneus maklik. “Estrogeen is ’n groot sondaar. Ek’s bekommerd as ek eendag hormoonvervanging moet kry, sal dit vererger.”
Die siekte tas haar rug aan omdat die werwelkussinkies verweer weens die druk van die gewig en die skoliose. Sy het ook skildklierprobleme.
“Dis bevrydend om te kan sê: Ek het lipedeem. Dit het niks met kos of oefeninge te doen nie.”
Vandat sy middel 2015 kontak gemaak het met Catherine, bly sy gedurig op die hoogte van ontwikkelings.
Renata se raad aan vroue wat vermoed hulle het lipedeem, is om hul simptome te ondersoek en beter te verstaan deur navorsing te doen. Neem die inligting dan na jou huisdokter en vra sy mening.
Wateroefeninge werk goed en stimuleer die limfstelsel, sê sy. En sluit aan by die Facebook-groep The Lipedema Project, waar jy met medelyers kan gesels.
Aan ander mense is haar raad: “Moenie so maklik oordeel nie.” Lipedeem is ’n minder bekende toestand, al is dit nie skaars nie, sê dr. Suretha Kannenberg, dermatoloog by Maties se fakulteit gesondheidsweteskappe. “Dermatoloë weet beslis daarvan; ek kan nie kommentaar lewer op ander dissiplines nie,’’ sê sy. “Vetsug is nie die oorsaak daarvan nie, maar vetsugtige individue word gewoonlik erger aangetas. Gewigsverlies verbeter egter gewoonlik nie die probleem nie.”
Niechirurgiese behandelings soos kompressielappe, massering en oefening soos swem kan help met die simptome en beperk die vorming van limfedeem, wanneer die limfvate weens die uitswel van vetselle toegedruk word. Suretha sê dokters is versigtig vir liposuiging weens die hoë risiko vir komplikasies en lae suksessyfer.
Lyers kan ook veelvuldige prosedures kort met ’n lang tydperk van kompressiebehandeling ná die operasie. “Dit word ook ongelukkig nie deur mediese fondse gedek nie en kan geweldig duur raak,” sê sy.