DEELTITEL VS. VOLTITEL

Eiendom koop is ’n ernstige saak. Kies die beste opsie vir jou beursie en geaardheid deur die verskille tussen titels in ag te neem

D EELTITELEENHEDE word ál gewilder, veral onder nuwe kopers. Dis dikwels billiker as voltiteleiendom, en baie mense voel dis veiliger in ’n kompleks met soveel bure naby jou. Ander verkies weer die selfstandigheid en privaatheid van ’n voltiteleiendom. Maak seker jy verstaan die voor- en nadele van albei voor jy koop.

WAT IS DIE VERSKIL?

’n Voltiteleiendom is ’n huis op sy eie erf; die koper verkry volle eienaarskap van die gebou en grond waarop dit staan. Jy kan daarmee maak nes jy wil, solank jy die wet gehoorsaam.

Koop jy ’n deeltitel, kry jy eienaarskap van ’n wooneenheid in ’n kompleks. Jy deel die gemeenskaplike geriewe daarin, soos ’n swembad of speelparkie vir kinders, met mede-inwoners. En onthou, al het jy betaal vir jou wooneenheid, kan jy nie daarmee maak wat jy wil nie.

Deeltitels word beheer deur ’n beheerliggaam wat verantwoordelik is vir die bestuur en geldsake van die kompleks. Die beheerliggaam moet ook toesien inwoners kom die kompleks se reëls na, van hoe die geboue moet lyk tot waar besoekers mag parkeer.

BEKOSTIGBAARHEID

As ’n reël is ’n deeltitel goedkoper as ’n voltitel. Die gemiddelde deeltitelhuis kos R976 442 en die gemiddelde voltitel R1 185 381, volgens FNB se Eiendomsbarometer. Maar watter buurt, kompleks en grootte eiendom jy kies, speel ook ’n rol. ’n Eenheid in ’n spogkompleks kan peperduur wees.

HERVERKOOPWAARDE

Jy moet ’n eiendom kies waarvan die waarde toeneem. Oor die algemeen styg deeltitels se pryse vinniger as dié van voltitels. Maar jou deeltitel sal nie noodwendig gouer verkoop as ’n voltitel nie. Die herverkooppotensiaal van individuele eiendomme verskil vanweë faktore soos die ligging.

Onder deeltitels is woonplekke met minder as twee slaapkamers die topverkoper. In navorsing onder eiendomsagente is bevind dis die kernmark vir nuwe kopers; daarom vaar dit goed al trek die ekonomie noustrop; trouens, die Eiendomsbarometer wys dit is die afgelope amper 17 jaar al die toppresteerder in prystoename.

Die gewildste voltitelsegment, met die hoogste gemiddelde prystoename, is huise met drie slaapkamers.

VEILIGHEID

Baie mense voel veiliger in ’n kompleks danksy al die bure, veiligheidswagte, hekke en heinings. Die koste daarvan is gewoonlik deel van die heffing. In ’n voltitel is jy alleen verantwoordelik vir jou veiligheidsmaatreëls, soos ’n huisalarm wat aan ’n veiligheidsdiens gekoppel is en waarvoor jy ook maandeliks betaal.

UITGAWES

Jy betaal koste, soos water, elektrisiteit en belasting, in vol- sowel as deeltitels.

Woon jy in ’n deeltitel, kom ’n maandelikse heffing by. Dit sluit gewoonlik algemene instandhouding van die geboue en gemeenskaplike geriewe in, asook veiligheid en komplekswerkers se vergoeding, sê Shaun Rademeyer van BetterBond. Hoe meer dienste en geriewe, hoe hoër die heffing.

Voornemende kopers moet seker maak wat die heffing alles insluit en hoeveel dit sal styg. Sommige nuwe komplekse belowe spotgoedkoop koste, maar sodra al die eenhede verkoop is en die ontwikkelaar nie meer betrokke is om van die uitgawes te dek nie, skiet die heffing die hoogte in, waarsku Shaun.

Eienaars van ’n voltitel het ook uitgawes, soos instandhouding en werkers, maar hulle kies self waaraan hulle geld wil bestee en hoeveel.

VERANDERINGS EN AANBOUINGS

Die beheerliggam moet deeltiteleienaars toestemming gee om hul eiendom buiteom te verander. Selfs die kleur van jou buitemure moet goedgekeur word. Net kosmetiese veranderings binne, soos die verf van binnemure en teëls, is gewoonlik volgens jou eie voorkeur.

Besit jy jou huis, mag jy na hartelus verander. Jy moet wel die munisipaliteit se goedkeuring kry vir aanbouwerk, maar dit mag lyk soos jy verkies, tensy jy in ’n ontwikkeling woon met sy eie reëls hieroor.

BEHEERLIGGAAM SE GELDPROBLEME

Dit kan ’n kopseer vir deeltiteleienaars word as die beheerliggaam geld wanbestee; dan is al die deeltiteleienaars daarvoor verantwoordelik. Ongelukkig is nie alle beheerliggame geldslim nie, maar jy mag insae in die beheerliggaam se finansiële state hê.