Kenners sê watter kosse ’n mens in die ys- of koskas moet bêre
Maak dit saak wat jy waar bêre? ’n Kosveiligheidskenner verduidelik watter alledaagse kosse verkoel moet word en watter nie sodat dit langer hou en nie met bakterieë besmet word nie
PARTY mense bêre alle vrugte en groente in die yskas se groentelaai. Ander hou botter op die kombuistoonbank pleks van in die yskas. Maak dit saak? Waar en hoe jy kos bêre, beïnvloed beslis die gehalte, raklewe en higiëne daarvan. En soms gebruik jy ’n metode net omdat dit is hoe jou ma dit gedoen het. Of dis sommer net ’n eksentrieke persoonlike keuse wat dalk selfs ’n bietjie wrywing in jou huishouding veroorsaak.
Hier gee Lydia Buchtmann, van die Australiese raad vir inligting oor kosveiligheid, die feite oor watter kosse in die koskas gestoor kan word en watter eerder verkoel moet word.
1 KAAS
Verseël harde en sagte kaas in waspapier en hou dit in jou yskas se kaas- of groentelaai, want dié laaie bied die ideale temperatuur wat verhoed dat bakterieë groei.
2 BOTTER
Party mense hou nie daarvan om botter te verkoel nie, want dit raak hard. Maar op ’n warm dag van 30 °C kan botter galsterig raak. Dit bly langer vars wanneer dit by 4 °C in die oorspronklike houer of omhulsel gehou word. Jy kan ongebruikte blokke vir tot 12 maande vries.
3 EIERS
Al word eiers nie in winkels verkoel nie, moet jy dit altyd by die huis in die yskas hou. Die “Gebruik teen”-datum verwys gedeeltelik na die kort tydperk wat dit op die supermark se rak is, maar dit is gevaarlik om dit in jou spens of koskas by die huis te hou – dit kan vinniger sleg raak. Hou dit in die karton sodat jy die vervaldatum kan nagaan en ook om te voorkom dat die eiers reuke van ander kos absorbeer.
4 KONFYTE EN PIEKELS
Die meeste kan by kamertemperatuur gebêre word tot jy dit oopmaak, maar baie konfyte, marmelades, piekels en blatjangs word nou met minder bygevoegde suiker as voorheen gemaak en sal daarom langer bewaar bly as jy dit uit die staanspoor in die yskas hou. As jy jou eie maak en inlê, bêre dit van die begin af in die yskas, want die flesse is nie professioneel verseël nie en bakterieë kan moontlik ontwikkel.
5 TAMATIESOUS
Baie tamatiesouse bevat vandag minder preserveermiddels soos sout as voorheen, wat beteken dit moet verkoel word. Verpakte kosse soos tamatiesous kan dikwels by kamertemperatuur gebêre word tot dit oopgemaak word, want kieme kan nie inkom terwyl dit verseël is nie. Maar lees altyd eers die etiket.
6 APPELS, BESSIES, SELDERY, SOETRISSIES EN DRUIWE
Vars produkte met ’ n hoë waterinhoud sal langer vars bly as jy dit in die yskas hou. Moenie vrugte en groente was voor jy dit in die yskas sit nie, want dit kan dit laat muf. Was en droog dit eerder af net voor jy dit eet.
7 MARMITE EN GRONDBOONTJIEBOTTER
Marmite kan in die koskas gehou word, want dit bevat baie sout, wat as ’n preserveermiddel dien. Maar dit beteken nie dit sal vir altyd hou nie. Gaan die “Beste voor”-datum op die fles gereeld na. Grondboontjiebotter bevat ook sout; dus is dit spensveilig. Maar neutbotter, wat van natuurlike bestanddele gemaak is en geen bygevoegde sout bevat nie, moet steeds verkoel word nadat dit oopgemaak is.
8 SJOKOLADE
As jy sjokolade verkoel, kan dit kondensasie veroorsaak, wat die kleur en romerigheid daarvan kan beïnvloed. Sjokolade absorbeer ook reuke. Hou dit dus weg van kosse met ’n skerp reuk. Dit is veiliger om tuisgemaakte sjokolade wat suiwel of eiers bevat in die yskas te hou.
9 BROOD
Brood droog in die yskas uit. Hou dit in die oorspronklike verpakking op ’n droë plek. As jy dit in die yskas hou omdat jy nie binne twee of drie dae ’n brood opeet nie, moet jy dit liewer in porsies verdeel. Hou dit buite wat jy in ’n paar dae sal opgebruik, en vries die res.
10 KOFFIE
Hou kits- en vars gemaalde koffie in lugdigte houers weg van lig, hitte en vog. Dis nie nodig om dit te verkoel nie; kondensasie kan aan die binnekant van die verpakking vorm, wat die smaak en aroma sal bederf.
11 PIESANGS, AVOKADO’S EN TAMATIES
Vrugte wat in ’n warm klimaat gekweek word, soos piesangs en avokado’s, is sensitief vir koue temperature. Laat dit eerder natuurlik by kamertemperatuur ryp word. Maar as jy spesifiek die rypwordingsproses wil vertraag (byvoorbeeld om te keer dat avokado’s pap word), bêre dit in die yskas. Hou in gedagte tamaties se geur en aroma sal afneem as jy dit verkoel.
12 AARTAPPELS, UIE EN KNOFFEL
Hou hierdie kosprodukte in ’n droë, donker kas. Dit sal verhoed dat dit weens blootstelling aan lig uitloop. Wanneer ’n aartappel uitgeloop of ’n groen kleur ontwikkel het, vervaardig dit gifstowwe wat jou siek kan maak. Uie en knoffel kan ook die inhoud van jou yskas met hul skerp geur besmet. Bêre uie eerder op ’n aparte plek in jou spens, want dit stel ’n gas vry wat aartappels laat bederf. © BAUERSYNDICATION.COM.AU/MAGAZINEFEATURES.CO.ZA